<3

sąsiadujące ze sobą komórki robocze są połączone

niskooporowymi połączeniami szczelinowymi, które znajdują się w obrębie dysków wstawkowych, co umożliwia przepływ prądów jonowych między nimi wskutek otwarcia koneksonów

eżeli prądy jonowe przepływające z komórki A do komórki B i C są wystarczające do osiągnięcia przez ich błonę komórkową wartości potencjału progowego,

wygenerowane zostaną w nich

hipernatremia

zwiększa częstość potencjałów czynnościowych w SA, a zmniejsza kurczliwość mięśnia sercowego poprzez działanie wymiennika NCX

hipernatremia zwiększa częstość potencjałów czynnościowych w SA, a zmniejsza kurczliwość mięśnia sercowego poprzez działanie wymiennika NCX, który

przy zwiększeniu się stężenia jonów sodu wewnątrz komórki, zmienia działanie i transportuje z komórki jony sody a transportuje do wewnątrz jony wapnia"

zjawisko rezerwy propagacji

prądy jonowe z drugiej komórki w sercu są większe niż wymagane, silniejszy niż potrzebny do wygenerowania potencjały czynnościowego

różnica w charakterze prądów jonowych

komórka rozrusznikowa a kardiomiocyt roboczy -> prąd wapniowy  między kardiomiocytami roboczymi -> prąd sodowo-wapniowy

myocardium przedsionków i komór posiada

dużą gęstość kanałów potencjałozależnych kanałów sodowych, co pomaga generować duży depolaryzujący prąd sodowy w czasie fazy 0 potencjału czynnościowego; prąd ten rozprzestrzenia się szybko między komórkami zapewniając szybkie przewodzenie

zmniejszenie pobudliwości komórki powoduje

zmniejszenie szybkości narastania lub amplitudy depolaryzacji w czasie fazy 0

szybkość przewodzenia zmniejsza się więc wraz ze

padkiem pobudliwości błony komórkowej np. skrajna hiponatremia może prowadzić do wystąpienia bloku przewodzenia

potencjały czynnościowego rozprzestrzeniają się

od endocardium do epicardium, od koniuszka do podstawy

Węzeł przedsionkowo-komorowy

anatomicznie węzeł AV znajduje się w obrębie trójkąta Kocha znajdującego się u podstawy prawego przedsionka

Węzeł przedsionkowo-komorowy: zbudowany jest z

zbudowany jest z 3 stref zróżnicowanych morfologicznie i czynnościowo zróżnicowanej

zbudowany jest z 3 stref zróżnicowanych morfologicznie i czynnościowo zróżnicowanej AV

strefa AN (przedsionkowo węzłowa) - 10% komórek zawiera kanały HCN, które odpowiadają za wł. rozrusznikowe  strefa N (węzłowa) - praktycznie wszystkie mają HCN  strefa NH (węzłowo-pęczkowa) - praktycznie wszystkie mają HCN

strefa AN

- obszar przejściowy między miocytami przedsionka a częścią węzłową, posiada głównie komórki o stałym potencjale spoczynkowym tj. -65mV,

- obszar przejściowy między miocytami przedsionka a częścią węzłową, posiada głównie komórki o stałym potencjale spoczynkowym tj. -65mV,

które mają zdolność sumowania docierających potencjałów czynnościowych z mięśni przedsionków, oraz drogami Bachamana, Weckenbacha i Thorela, co umożliwia powstanie potencjału przewodzonego do kolejnej strefy węzła AV

strefa N

- właściwy węzeł zbudowany jest z komórek podobnych morfologicznie do komórek rozrusznikowych SA, potencjał spoczynkowy komórek tej strefy wynosi ok. -50 - -60 mV

strefa n

ze względu na obecność w ich sarkolemmie kanałów HCN zachodzi w nich PSD, ale czas jego trwania jest dłuższy niż w węźle SA, dlatego też częstość potencjałów czynnościowych jest mniejsza niż w węźle SA

strefa N-H

zawiera komórki podobne morfologicznie do komórek Purkiniego - komórek komorowego układu bodźcoprzewodząceg

Charakterystyka wezla AV

możliwe jest wystąpienie nawet w zdrowym sercu zakłócenia uporządkowania rozprzestrzeniania się pobudzeń w czasie i przestrzeni; przykładem jest tzw. podłużna dysocjacja czynnościowa węzła AV

podłużna dysocjacja czynnościowa węzła AV związana z

wystąpieniem w obrębie trójkąta Kocha 2 dróg przewodzenia:  droga szybka - międzywęzłowa wzdłuż ścięgna Todaro, droga fizjologiczna  droga wolna

droga wolna

wzdłuż płatka przegrodowego zastawki trójdzielnej w pobliżu ujścia zatoki wieńcowej (możliwa do usunięcia przez ablację)

Podłużna dysocjacja węzła AV - droga szybka i wolna

normalnie przewodzenie odbywa się w drodze szybkiej, dlatego że depolaryzacja dociera do zespolenia dróg poniżej węzła przed depolaryzacją w drodze wolne

fala depolaryzacji nie może jednak cofnąć się w czasie

w drodze wolnej, gdyż jej duży fragment jest w czasie refrakcji bezwzględnej; dwie fale depolaryzacji spotkają się więc w drodze wolnej i ulegają wygaszeniu

w przypadku wystąpienia dodatkowych pobudzeń przedsionkowych, fala depolaryzacji trafia

na okres refrakcji bezwzględnej drogi szybkiej związanej z poprzednim pobudzeniem

możliwe jest przejście

przejście depolaryzacji jedynie drogą wolną i jej dotarcie do komór

kiedy fala pobudzenia dociera już do

dolnego zespolenia dróg okres refrakcji bezwzględnej drogi szybkiej kończy się, co umożliwia wejścia fali depolaryzacyjnej na te drogę a przez nią do przedsionków, spowoduje to następne pobudzenie przedsionków

dolnego zespolenia dróg okres refrakcji bezwzględnej drogi szybkiej kończy się, co umożliwia wejścia fali depolaryzacyjnej na te drogę a przez nią do przedsionków, spowoduje to następne pobudzenie przedsionków jest to

jest to mechanizm kołowego przewodzenia pobudzenia tzw. reentry, ponieważ pobudzenia krążą w obwodzie zamkniętym

Dodatkowa droga łącząca poza węzłem AV przedsionki i komory:

normalnie przewodzenie odbywa się w drodze szybkiej, dlatego że depolaryzacja dociera do zespolenia dróg poniżej węzła przed depolaryzacją w drodze wolnej

Krążenie potencjałów czynnościowych w obwodach zamkniętych jest

najczęstszym mechanizmem arytmii, częstoskurczu, trzepotania i migotania przedsionków!

W warunkach fizjologicznych potencjały czynnościowe powstające w węźle SA rozprzestrzeniają się w sercu w sposób

uporządkowany w czasie i przestrzeni; dzięki istnieniu zjawiska refrakcji bezwzględnej fala depolaryzacja nie ma możliwości cofania się i po wystąpieniu w całym sercu ulega wygaszeniu.

Szybkość przewodzenia w mięśniu przedsionków i komór oraz w układzie bodźcotwórczym:

 miocyty przedsionków ok. 0,5 m/s  węzeł AV ok. 0,05 m/s  pęczek Hisa oraz jego lewa i prawa odnoga ok. 2 m/s  miocyty komór ok. 0,5 m/s  włókna Purkiniego ok. 4 m/s

w węźle AV dochodzi do zwolnienia przewodzenia potencjałów czynnościowych w wyniku: 1

wolnego narastania potencjału czynnościowego i jego niskiej amplitudy, co wynika z nieobecności potencjałozależnych kanałów sodowych i możliwości powstania szybkiego dokomórkowego prądu sodowego;

w węźle AV dochodzi do zwolnienia przewodzenia potencjałów czynnościowych w wyniku: 2

wysoki opór wewnętrzny będący efektem małej średnicy komórek węzła, głównie w obszarze N wysoki opór wewnętrzny będący efektem małej średnicy komórek węzła, głównie w obszarze N

w węźle AV dochodzi do zwolnienia przewodzenia potencjałów czynnościowych w wyniku: 3

małej liczby gap junctions między komórkami układu bodźcoprzewodzącego, wolniejsze/słabsze prądy jonowe b

b) opóźnienie przewodzenia między przedsionkami a komorami ma znaczenie fizjologiczne:1

zapewnia odstęp czasowy między skurczem przedsionków a skurczem komór, co pozwala na zakończenie depolaryzacji miocytów przedsionków i ich skurcz, przed skurczem przedsionkó

b) opóźnienie przewodzenia między przedsionkami a komorami ma znaczenie fizjologiczne:2

powoduje ograniczenie częstości impulsów przechodzących przez AV powodujących aktywację skurczu komór

Przewodzenie we włóknach Purkiniego:  łączą się z

miocytami odpowiednio prawej i lewej komory w warstwie podwsierdziowej

Purkiniego są

są najszybciej przewodzącymi elementami układu bodźcoprzewodzącego ze względu na obecność połączeń gap junctions o dużej i pośredniej przewodności, co odróżnia je od komórek węzła SA i AV gdzie są połaczenia o małej przewodności

komórki Purkiniego charakteryzują sie

zdolnością PSD która przebiega wolniej niż w komórkach SA i AV (od 30 do 40/min); długi czas tej fazy powoduje, ze pobudzenia z SA docierają w momencie gdy potencjał błony jest bardzo ujemny (od -85 do 75mV),

kalsekwestryna i kalretikulina

buforują jony wapnia w SER, nawet po uwolnieniu w siateczce jest dużo jonów wapnia w siateczce, dlatego SERCA działa wbrew gradientowi stężenia wapnia

Fazy cyklu sercowego

a) skurcz przedsionków b) dwie fazy dla każdej z komór serowych

1. faza skurczowa (systole)

obejmującą okres, gdy komory kurczą się i wyrzucają część zawartej krwi do dużych zbiorników tętniczych

2. fazę rozkurczową (diastole)

obejmującą okres relaksacji mięsnia komór, spadku w nich ciśnienia i wypełniania krwią

. objętość późno lub końcoworozkurczowa EDV

objętość krwi w komorze serca pod koniec skurczu przedsionka (180-200ml) - (im większa objętość późnorozkurczowa, tym większa objętość wyrzutowa) 2

objętość późno lub końcowoskurczowa ESV

objętość krwi w komorze pod koniec fazy wyrzutu (40-70 ml)

objętość wyrzutowa serca SV

objętość krwi wtłaczanej do tętnic w czasie skurczu komory (w ludzkim sercu w stanie spoczynku fizycznego i psychicznego wynosi 70-120ml); jest to różnica pomiędzy objętością późnorozkurczową i późnoskurczow