44verfey rth

2. IDENTYFIKACJA LIMFOCYTÓW:

Różne rodzaje są do siebie podobne i nie można ich rozróżnić na podstawie wyglądu za pomocą mikroskopu. • Limfocyty mają w swojej błonie komórkowej liczne glikoproteiny transbłonowe, z których wiele jest receptorami  mogą wiązać antygeny. Niektóre z nich są swoiste i mogą służyć do identyfikacji. • CD- gronka różnicowania= glikoproteiny pojawiające się w błonie, w czasie różnicowania komórkowego limfocytów. Stanowią liczną grupę glikoprotein transbłonowych. Znanych jest 100 rodzajów, ale najważ

3. ODPORNOŚĆ

Istnieje odporność swoista i nieswoista- humoralna i komórkowa. • Nieswoista jest wyrazem miejscowych cech struktury tkanek i występowania określonych komórek • Swoista humoralna i komórkowa są poprzedzane odpowiedzią immunologiczną i biorą w niej udział: komórki efektorowe, tj. limfocyty B, i komórki plazmatyczne wytwarzające przeciwciała, limfocyty T pomocnicze wytwarzające interleukiny i limfocyty T cytotoksyczne. Wszystkie te komórki biorą udział w rozpoznawaniu antygenów

4. ODPORNOŚĆ NIESWOISTA I SWOISTA

Odporność nieswoistą miejscową zapewniają tkanki skóry (głównie naskórek) i błony śluzowej. Na powierzchni tych błon jest śluz będący pułapką dla antygenów, który zawiera lizozym- enzym rozkładający ściany komórek bakteryjnych • Defenzyny- peptydowe antybiotyki wytwarzane przez niektóre nabłonki, np. nabłonek języka wytwarza LAP- przeciwdrobnoustrojowy peptyd językowy, nabłonek tchawicy- TAP- przeciwdrobnoustrojowy peptyd tchawiczy • Odporność swoistą zapewniają: o limfocyty krążące o limfocyty,

5. PREZENTACJA ANTYGENÓW I GLIKOPROTEINY MHC

limfocyty B mogą wiązać niektóre rozpuszczalne antygeny i aktywować się w ten sposób. Limfocyty T nie mają tej właściwości, dlatego antygeny, które mogą być rozpoznane przez limfocyty T są najpierw obrabiane przez specjalne komórki prezentujące antygeny, łączone z ich glikoproteinami MHC, a następnie eksponowane na powierzchni tych komórek i tak prezentowane limfocytom T. • Odróżnia się glikoproteiny MHC klasy I i II (=główny układ zgodności tkankowej). o MHC klasy I- w błonach komórkowych więks

6. ODPOWIEDŹ I ODPORNOŚĆ HUMORALNA

W odpowiedzi humoralnej biorą udział limfocyty B (pochodzące ze szpiku kostnego) • Limfocyt B ma na swojej powierzchni ok. 100tys. przeciwciał Ig, które są błonowymi glikoproteinami pełniącymi funkcje receptorów. Takie cząsteczki receptorów znajdują się w błonie limfocytów B, bo po pobudzeniu antygenem pierwsze przeciwciała nie są wydzielane na zewnątrz, ale wiążą się z błoną, stanowiąc receptory immunoglobulinowe (Ig) tych limfocytów • Limfocyty B, które nie zetknęły się z antygenem mają w swoj

7. PRZECIWCIAŁA

Glikoproteiny, które mogą wiązać się z antygenami • Syntetyzowane przez limfocyty B i komórki plazmatyczne • Cząsteczka ma kształt litery Y i składa się z 4 łańcuchów polipeptydów: 2 lekkich (L) i 2 ciężkich (H) związanych wiązaniami S-S • Cząsteczka ma fragmenty Fab (na łańc. L i H)- wiążące przeciwciało i fragment Łańcucha H, który może się wiązać z odpowiednimi receptorami • Są nazywane immunoglobulinami (Ig) i należą do 5 typów: G, A, M, D, E. • Przeciwciała poliklonalne- mieszanina różnych

8. ODPOWIEDŹ I ODPORNOŚĆ KOMÓRKOWA

W odpowiedzi biorą udział limfocyty T • Wyróżnia się limfocyty Tα i Tβ (w pełni sprawne komórki) oraz limfocyty Tγ i Tδ (prymitywne) • TCR- receptor komórek T- cząsteczki glikoproteiny podobnej do immunoglobuliny znajdujące się w błonie komórkowej limfocytu T w ilości około 20 tysięcy • W pobliżu TCR jest w błonie kompleks glikoproteiny CD3, która przekazuje sygnał o aktywacji TCR przez błonę do cytoplazmy komórki • Tak jak w odpowiedzi humoralnej, tu też wyróżnia się 3 etapy: o Rozpoznawanie an

9. PRZESZCZEPIANIE KOMÓREK, TKANEK I NARZĄDÓW

Przeszczepianie może być w układzie: o 1. Autogenicznym- u tej samej osoby o 2. Izogenicznym- u osób identycznych genetycznie (bliźniaki monozygotyczne) o 3. Allogenicznym- między dwoma osobami o 4. Ksenogenicznym- między osobnikami różnych gatunków • 1 i 2 przyjmują się trwale pod warunkiem dobrego ukrwienia • Komórki przeszczepów 3 i 4 mają na swojej powierzchni cząsteczki MHC, które wiążą się z własnymi peptydami biorcy przeszczepu, tworząc kompleksy eksponowane następnie na zewnątrz komórek

10. ODPOWIEDŹ IMMUNOLOGICZNA PIERWOTNA I WTÓRNA

Pierwotna: jest wynikiem pierwszego zetknięcia się organizmu z antygenem. Czas takiej odpowiedzi, czyli czas między kontaktem limfocyt- antygen a pojawieniem się klonu limfocytów efektorowych wynosi 7 lub więcej dni. W tym czasie powstają limfocyty B i T pamięci, tj. limfocyty pamiętające kontakt z antygenem. • Wtórna: zabiera 3-4 dni, jest bardziej intensywna niż pierwotna

11. ROZWÓJ I INWOLUCJA UKŁADU LIMFATYCZNEGO

Układ limfatyczny jest pochodzenia mezodermalnego. • Z mezodermy: naczynia limfatyczne, zrąb, miąższ narządów limfatycznych; z nabłonka endodermalnego: zrąb grasicy • Między urodzeniem a 12-14 r.ż. – bujny rozwój układu limfatycznego, zwiększa się wielokrotnie liczba limfocytów i masa narządów limfatycznych; • Między 14 a 20 r.ż. układ podlega dużej inwolucji, która później w mniejszym stopniu zachodzi stopniowo aż do starości • Teoria niebezpieczeństwa: limfocyty dzieci i dorosłych mogą tak sam

15. KĘPKI PEYERA

W błonie śluzowej i podśluzowej jelita krętego i grubego • Zrąb: tkanka łączna właściwa luźna, miąższ: limfocyty B, niewielka liczba T, komórki plazmatyczne, komórki prezentujące antygeny, makrofagi i inne. • Od strony światła jelita: nabłonek jednowarstwowy walcowaty który układa się w charakterystyczną kopułę. W skład nabłonka kopuły wchodzą komórki M, które w odróżnieniu od absorpcyjnych komórek nabłonka mają na wolnej powierzchni małe fałdy, a nie mikrokosmki • Komórki M- miejsce przenikania

16. WĘZŁY LIMFATYCZNE

Obwodowe narządy limfatyczne, leżące na przebiegu naczyń limfatycznych. • Każdy węzeł otoczony torebką łącznotkankową, od której odchodzą w głąb narządu beleczki • Do wypukłej powierzchni węzła dochodzi kilka naczyń limfatycznych doprowadzających, we wnęce opuszczają węzeł naczynia limfatyczne odprowadzające • Zrąb: tkanka łączna właściwa luźna, miąższ- limfocyty, komórki plazmatyczne, makrofagi, komórki prezentujące antygeny • Na przekroju podłużnym: o Kora: warstwa zewnętrzna, głównym składnik

17. CZYNNOŚCI WĘZŁÓW LIMFATYCZNYCH

Funkcje węzłów: o Filtrują limfę i zatrzymują antygeny o Niszczą i prezentują antygeny o Są miejscem proliferacji (rozmnażania) limfocytów B w grudkach limfatycznych i limfocytów T w części przykorowej o Są miejscem różnicowania limfoblastów w limfocyty B i T efektorowe o Są miejscem wydzielania przeciwciał przez limfocyty B i komórki plazmatyczne • Antygeny dostają się z limfą do węzłów  ponad 99% jest zatrzymywana w zatokach węzłów  większość z nich niszczona przez makrofagi  reszta wiąże s

18. ŚLEDZIONA

Obwodowy narząd limfatyczny • Największy narząd limfatyczny i największe skupisko limfocytów w organizmie • Człowiek może bez niej żyć • Otoczona torebką łącznotkankową, od której odchodzą w głąb narządu liczne beleczki • W torebce i beleczkach miocyty gładkie  możliwość obkurczania się  wyrzucanie krwi ze śledziony do krwioobiegu • Zrąb: tkanka łączna właściwa luźna zawierająca włókna siateczkowate i nieliczne fibroblasty • Miąższ: miazga biała i miazga czerwona • Jest dobrze unaczyniona, a n

19. UNACZYNIENIE ŚLEDZIONY

Krew do śledziony przez tętnicę śledzionową, która wewnątrz narządu rozgałęzia się na tętnice beleczkowe biegnące wzdłuż beleczek. • Tętnice oddające liczne odgałęzienia do miazgi białej to tętnice środkowe, otoczone są one komórkami miazgi białej, w swoim końcowym przebiegu rozgałęziają się na kształt pędzelków dając tętniczki pędzelkowate • Tętniczki pędzelkowate poprzez tętnicze naczynia włosowate przechodzą w swoisty rodzaj naczyń włosowatych zwanych zatokami śledziony. Zatoki tworzą gęstą s

20. MIAZGA BIAŁA

Część miąższu śledziony, w jej skład wchodzą limfocyty, komórki plazmatyczne, makrofagi i dendrytyczne komórki prezentujące antygeny; komórki te tworzą grubą warstwę dookoła tętnic środkowych, w wielu jej miejscach są grudki limfatyczne • Komórki otaczające tętnicę środkową tworzą strefę okołotętniczą, gdzie przeważają limfocyty T. Jest to strefa grasiczozależna śledziony (usunięcie grasicy u noworodka  zanik w niej limfocytów T). • Drugim składnikiem miazgi białej są grudki limfatyczne, które

21. MIAZGA CZERWONA

Porównywana do gąbki, której jamkami są zatoki śledziony, a ściankami komórki leżące w zrębie miazgi. Komórki układają się dookoła zatok. • Zatoki śledzionowe: w skład ich ściany wchodzi swoisty śródbłonek, leżący na nieciągłej blaszce podstawnej. Nie wiadomo, czy zatoki miazgi czerwonej tworzą zamknięty układ krążenia, czy też otwierają się do miąższu. • Dookoła zatok śledzionowych znajduje się wiele rodzajów komórek: makrofagi, monocyty, dendrytyczne komórki prezentujące antygeny, fibroblasty,

22. CZYNNOŚCI ŚLEDZIONY

Stanowi rodzaj filtru krwi, zatrzymującego antygeny • Większość zatrzymanych antygenów jest tu niszczona przez makrofagi i granulocyty • Niektóre antygeny są prezentowane przez dendrytyczne komórki limfocytom • Stanowi miejsce proliferacji i różnicowania limfocytów B (w grudkach limfatycznych miazgi białej) i limfocytów T (w strefie około tętniczej miazgi białej) • Stanowi miejsce wydzielania przeciwciał • W miazdze czerwonej odbywa się niszczenie zużytych erytrocytów- hemoglobina erytrocytów je

23. GRASICA

Centralny narząd limfatyczny, w którym dojrzewają limfocyty T; limfocyty B dojrzewają w szpiku kostnym • Powstaje z mezodermy i endodermy (inne narządy limfatyczne wyłącznie z mezodermy) • Nabłonek endodermalny III i IV kieszonki wytwarza sieć komórek, która jest następnie zasiedlana macierzystymi komórkami dla limfocytów • Otoczona torebką łącznotkankową, pod którą znajdują się nie w pełni oddzielone od siebie zraziki • Zrąb zrazików: zbudowany z nabłonka (!!!) jest to specyficzne, bo w innych

24. PROLIFERACJA, RÓŻNICOWANIE I APOPTOZA LIMFOCYTÓT T

W korze zrazików grasicy odbywa się intensywna proliferacja limfoblastów T. • W czasie różnicowania limfocytów T w grasicy pojawiają się w ich błonach komórkowych glikoproteiny nazywane gronkami różnicowania- CD. Odbywa się to przy udziale komórek pielęgnujących. Różnicowanie limfocytów Th polega na syntezie, a później pojawianiu się w błonie komórkowej glikoproteiny CD4. • Różnicowanie limfocytów T cytotoksycznych i supresorowych polega na pojawianiu się glikoproteiny CD8. • Bariera krew- grasi

25. CZYNNOŚCI GRASICY

Komórki nabłonkowe rdzenia grasicy wydzielają liczne polipeptydy: hormony, a wśród nich tyrozynę. Pobudza ona przekształcanie prekursorów limfocytów T w komórki immunologicznie kompetentne, czyli w dojrzałe limfocyty T. • Usunięcie grasicy u noworodka (w celach doświadczalnych) powoduje: o Zanik limfocytów T we krwi, w limfie, narządach limfatycznych oraz w tkance łącznej właściwej i nabłonkach o Zmniejszenie i zanik obwodowych narządów limfatycznych o Ogólne wyniszczenie organizmu i śmierć wsku

26. NACZYNIA LIMFATYCZNE

Składają się z: o Włosowatych naczyń limfatycznych o Naczyń limfatycznych małego i średniego kalibru o Przewodów limfatycznych • Naczyniami limfatycznymi płynie płyn, nazywany limfą, w jednym tylko kierunku (!!!) od tkanek do dużych żył • Limfa jest żółtawym, lekko zasadowym płynem, który powstaje przez wnikanie płynu tkankowego do włosowatych naczyń limfatycznych. Składa się z wody, elektrolitów o stężeniu takim, jak w osoczu i białek o stężeniu mniejszym niż w osoczu • Płynąc z tkanek do żył l

27. KRĄŻENIE LIMFOCYTÓW

Około 50% limfocytów organizmu krąży z krwią, limfą lub przemieszcza się z płynem tkankowym. Krążenie to zachodzi między centralnymi i obwodowymi narządami limfatycznymi oraz między tkanką łączną właściwą i nabłonkami a narządami limfatycznymi.