Barok

Alegoria

przedstawienie pojęć abstrakcyjnych pod postacią przedmiotów, zwierząt lub ludzi. Jest jednoznaczna (np. alegorią pracowitości jest wół)

Sensualizm

wszelka wiedza pochodzi od wrażeń zmysłowych (wzroku, słuchu, smaku, węchu)

Cechy filozofii baroku:

-racjonalizm metody -matematyczna systematyczność -problematyka metafizyczna

Poezja metafizyczna

wątpienie w wartość renesansowego stoicyzmu, nieufność w idee cnoty, umiaru, spokoju.

Antyteza

polega na zestawieniu dwóch przeciwstawnych elementów np. w celu uzyskania większej ekspresji.

Anafora

środek stylistyczny polegający na powtarzaniu na początku wersu albo zdania tego samego słowa lub zwrotu.

Koncept

- oparty jest na grze skojarzeń, zestawieniu odległych pojęć. Ma odkryć niewidoczną dla niepoetyckiego umysłu prawdę o świecie, ujawnić jego tajemnice poprzez ukazanie analogii i zależności między zjawiskami i rzeczami nie mającymi ze sobą na pozór nic wspólnego.

Marinizm

blisko związany z konceptyzmem, charakteryzował się skłonnością do osiągania wirtuozerii formalnej i elegancji wypowiedzi.

Sceptycyzm

- wyraża się wątpieniem w powszechnie przyjęte prawdy i autorytety

Hiperbola

przedstawienie rzeczy lub zjawiska w sposób przesadny.

Paradoks-

zwykle oparte na kontraście sformułowanie sprzeczne wewnętrznie, niezgodne z powszechnie obowiązującymi przekonaniami, ale zawierające odkrywczą prawdę lub myśl.

Kontrast

- jaskrawe przeciwieństwo, uwydatnienie, różnice między zestawionymi ze sobą rzeczami, zjawiskami

Libertynizm

postawa mówiąca, że skoro prawdy religii i kultury nie są pewne i oczywiste, należy zaufać naturze i rozumowi.

Analogia

- (gr. – podobieństwo) –zgodność polegająca na odpowiedniości relacji, szczególne podobieństwo pewnych cech przedmiotów czy sytuacji skądinąd różnych.

Sofizmat

świadomie użyty w celu manipulacji językowej błąd logiczny, rozumowanie poprawne, oparte na wielojęzyczności lub nieścisłości wnioskowania.

Aporia(powątpiewanie)

stawianie pytań, wyrażające wątpliwości

Anachronizm

przypisywanie czemuś cech niezgodnych z obyczajowością, kulturą epoki.

Oksymoron

zestawienie wyrazów wzajemnie wykluczających się. Np. gorzkie szczeście