Biologia - komórka, układ pokarmowy, związki, mitoza i mejoza

5  1    122 kartičky    okurde
stáhnout mp3 Vytisknout hrát zkontrolovat se
 
otázka język polski odpověď język polski
Jakie organelle mają ludzie komórki?
začněte se učit
błona komórkowa, siateczka śródplazmatyczna, aparaty Golgiego, lizosomy, cytoplazma, mitochondria, rybosomy, jądro komórkowe
Opisz błonę komórkową
začněte se učit
oddziela komórkę od środowiska pozakomórkowego, jej składnikami są zawsze białka i lipidy (fosfolipidy). Jej budowę objaśnia model płynnej mozaiki
Co to jest model płynnej mozaiki?
začněte se učit
Podstawę (zrąb) błony tworzy podwójna warstwa odpowiednio ułożonych fosfolipidów, w zrębie zanurzone są białka.
Jaka jest zasadnicza cecha błony komórkowej?
začněte se učit
wybiórcza (selektywna) przepuszczalność, np. woda i drobnocząsteczkowe subtancje rozpuszczalne są przepuszczane, a substancje wielkocząsteczkowe słabo
Co wspomaga dyfuzję i jak?
začněte se učit
odpowiednie białka transportowe wspomagają dyfuzję, aktywnie przemieszczają cząsteczki substancji wbrew gradientowi stężeń, dzięki czemu komórki mogą otrzymywać homeostazę.
Co tworzy system błon plazmatycznych?
začněte se učit
siateczka śródplazmatyczna, aparaty Golgiego, oraz lizosomy
Co tworzą błony siateczki śródplazmatycznej?
začněte se učit
trójwymiarowy system kanalików i pęcherzyków
Jakie są rodzaje błon siateczki śródplazmatycznej?
začněte se učit
szorstkie - pokryte rybosomami, zachodzi w nich synteza białek, i gładkie, niepokryte rybosomami, zachodzi w nich synteza lipidów.
Co to są aparaty Golgiego?
začněte se učit
składają się z niewielkich, mocno spłaszczonych pęcherzyków, ich zadaniem jest modyfikacja, pakowanie i przekazywanie zagęszczonych substancji (głównie białek) poza komórkę oraz w jej obrębie
Gdzie występują aparaty Golgiego?
začněte se učit
w komórkach wydzielniczych trzustki
Co to są lizosomy?
začněte se učit
niewielkie, kuliste pęcherzyki, zawierają liczne białka enzymatyczne, zdolne rozłożyć wchłonięte substancje, a także produkty odpadowe, występują licznie w w komórkach żernych układu odpornościowego.
Co to jest cytoplazma?
začněte se učit
inaczej cytozol, towrzy płynny, złożony koloid wodny, w którym zawieszone są bądź rozpuszczone m.in. białka, lipidy, kwasy tłuszczowe, wolne aminokwasy, oraz sole mineralne
Co jest ważnym składnikiem cytoplazmy?
začněte se učit
skomplikowana, przestrzenna sieć białkowych włókienek i mikrorureczek, tworząca cytoszkielet
Za co jest odpowiedzialny cytoszkielet?
začněte se učit
za możliwość zmiany kształtu niektórych komórek, i ich zdolność do poruszania się
Co zachodzi w cytoplaźmie?
začněte se učit
liczne reakcje biochemiczne, np. biosynteza białek, beztlenowe oddychanie wewnątrzkomórkowe
Co to są mitochondria?
začněte se učit
owalne lub cylindryczne organelle, ich liczba może wynosić nawet kilkaset (mięśnie poprzecznie prążkowane, kanaliki nerwowe), każde otoczone jest dwoma błonami białkowo-lipidowymi.
Jak wygląda błona wewnętrzna i zewnętrzna mitochondrium?
začněte se učit
zewnętrzna jest gładka i pozbawiona wypukłości, wewnętrzna tworzy poprzeczne uwypuklenia zwane grzebieniami mitochondrialnymi.
Co znajduje się w środku mitochonrium?
začněte se učit
macierz mitochondrialna, w jej skład wchodzą enzymy przyśpieszające reakcje utlenienia substancji organicznych, zawieszone są w niej również niewielkie cząsteczki mitochondrialnego DNA oraz rybosomy.
Co to jest ATP?
začněte se učit
są to wysokoenergetyczne wiązania, w których zmagazynowana jest energia chemiczna
Co jest źródłem ATP?
začněte se učit
proces oddychania wewnątrzkomórkowego, polegający na utlenianiu związków organicznych w następującej kolejności: węglowodany, tłuszcze, białka (aminokwasy).
Gdzie zachodzą najwydatniejsze procesy oddychania (tlenowe)?
začněte se učit
W mitochondriach.
Na jakie etapy można podzielić produkcję energii z cukru?
začněte se učit
glikolizę, cykl Krebsa, oraz utlenianie końcowe.
Gdzie zachodzi glikoliza i na czym polega?
začněte se učit
zachodzi w cytoplazmie i polega na stopniowym rozłożeniu cząsteczek glukozy do związku o nazwie kwas pirogronowy.
Co to są rybosomy?
začněte se učit
przypominają spłaszczony grzybek, który nie jest oddzielony od cytoplazmy żadną błoną, składają się z dwóch podjednostek: większej i mniejszej
Z czego zbudowane są rybosomy?
začněte se učit
Zbudowane są z białek oraz kilku rodzajów rybosomalnego kwasu rybonukleinowego (rRNA)
Co zachodzi w rybosomach?
začněte se učit
właściwa biosynteza białek, czyli translacja.
Z czego składa się jądro komórkowe?
začněte se učit
z otoczki, kariolimfy, chromatyny, oraz jąderka
Co to jest kariolimfa?
začněte se učit
wypełnia wnętrze jądra komórkowego, tworzy płynne środowisko, w którym zanurzona jest chromatyna, występują w niej enzymy odpowiedzialne za syntezę DNA oraz RNA.
Co to jest chromatyna?
začněte se učit
składa się z długich i cienkich włókien, ich głównym składnikiem jest DNA znajdujące się na białkach - histonach
Na czym polega synteza RNA?
začněte se učit
synteza, inaczej transkrypcja, polega na łączeniu kolejnych rybonukleotydów, z wykorzystaniem DNA jako matrycy. Jest to przepisanie informacji z DNA na RNA.
Co to są chromosomy?
začněte se učit
jest to siedlisko genów
Ile jest chromosomów w komórce człowieka?
začněte se učit
46, czyli 23 pary, a gametach zredukowana o połowę, czyli wynosi 23
Czym są 23 chromosomy w gametach?
začněte se učit
jest to podstawowy komplet chromosomów, określany jako haploidalny
Jaką nazwę nosi układ 46 chromosomów?
začněte se učit
diploidalny
Jak nazywają się połówki chromosomów?
začněte se učit
chromatydy, każda zawiera pojedynczą, bardzo długą cząstkę DNA
Co oznacza podział komórki macierzystej?
začněte se učit
oznacza podział jądra komórkowego oraz podział cytoplazmy
Co to jest cykl komórkowy?
začněte se učit
Składa się na niego interfaza oraz mitoza, trwa aż do zakończenia podziału komórki,
Co zachodzi w interfazie?
začněte se učit
Replikacja DNA oraz synteza białek
Jak dzieli się mitoza?
začněte se učit
na profazę, metafazę, anafazę i telofazę
Jak nazywają się dwie chromatydy?
začněte se učit
chromosomy potomne
Jaki proces zachodzi w mejozie?
začněte se učit
podział redukcyjny, zmniejsza ilość chromosomów w jądrach do połowy
Co powstaje podczas mejozy?
začněte se učit
Gamety
Jak dzieli się mejoza?
začněte se učit
na profazę, metafazę, anafazę i telofazę oraz na profazę 2, metafazę 2, anafazę 2 i telofazę 2
Co tworzy biwalenty?
začněte se učit
dwa podobne chromosomy zwane homologicznymi
Jak nazywają się organizmy, które potrzebują odżywiania?
začněte se učit
heterotroficzne
Rola wapnia
začněte se učit
istotny składnik kości i zębów
Rola potasu i sodu
začněte se učit
pobudzenie komórek nerwowych
Rola fosforu
začněte se učit
składnik DNA, RNA, ATP
Roli siarki
začněte se učit
składnik aminokwasów
Rola magnezu
začněte se učit
funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego
Rola chloru
začněte se učit
równowaga wodno-mineralna
Rola żelaza
začněte se učit
składnik hemoglobiny
Rola jodu
začněte se učit
składnik hormonów tarczycy
Rola fluoru
začněte se učit
składnik zębów i kości
Na jakie dwie grupy dzielimy witaminy?
začněte se učit
Na rozpuszczalne w wodzie i rozpuszczalne w tłuszczach.
Jakie jest skutek niedoboru witamin?
začněte se učit
Awitamizona
Jaki jest skutek nadmiaru witamin?
začněte se učit
hiperwitaminoza
Rola i skutki niedoboru witaminy A
začněte se učit
Współtworzy rodopsynę, skutek niedoboru: ślepota zmierzchowa
Rola i skutki niedoboru witaminy D
začněte se učit
wpływa na gospodarkę wapniową, w wyniku niedoboru występuje osteoporoza, krzywica
Rola i skutki niedoboru witaminy E
začněte se učit
hamowanie utleniania lipidów, niedobór: osłabienie mięśni
Rola i skutki niedoboru witaminy K
začněte se učit
ważna w krzepnięciu krwi, w wyniku niedoboru podatność na krwotoki
Wymień witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
začněte se učit
A, D, E, K
Wymień witaminy rozpuszczalne w wodzie
začněte se učit
B1, PP, B2, B6, B11, B12, C
Rola i skutki niedoboru witaminy B1
začněte se učit
enzymy utleniające węglowodany, niedobór: choroba beri beri
Rola i skutki niedoboru witaminy PP
začněte se učit
reakcja utleniania w komórkach, niedobór: zmęczenie, depresja
Rola i skutki niedoboru witaminy B2
začněte se učit
utlenia związki organiczne w komórkach, niedobór: zapalenie skóry
Rola i skutki niedoboru witaminy B6
začněte se učit
enzymy przetwarzające aminokwasy, niedobór: nadmierna pobudliwość
Rola i skutki niedoboru witaminy B11
začněte se učit
współtworzy niebiałkowy składnik enzymów w DNA, niedobór: anemia
Rola i skutki niedoboru witaminy B12
začněte se učit
niebiałkowy składnik enzymów przetwarzających zasady azotowe, niedobór: anemia
Rola i skutki niedoboru witaminy C
začněte se učit
synteza kolagenu, wchłanianie żelaza, niedobór: szkorbut
Co tworzy suchą masę pokarmu?
začněte se učit
Cukrowce, lipidy, białka i kwasy nukleinowe
Jak dzielą się cukry?
začněte se učit
Na proste i złożone
Co to są lipidy właściwe?
začněte se učit
Lipidy, połączenie glicerolu i kwasów tłuszczowych
Co to są lipidy złożone?
začněte se učit
Lipidy z dodatkiem podstawników
Co to są aminokwasy?
začněte se učit
Podstawowa jednostka budulcowa białek, zawiera grupę aminową i grupę karboksylową.
Jak łączą się ze sobą aminokwasy?
začněte se učit
Wiązaniami peptydowymi.
Co to są białka proste?
začněte se učit
Białka zbudowane wyłącznie z aminokwasów.
Co to są białka złożone?
začněte se učit
Białko zbudowane z aminokwasu i niebiałkowej części
Co to są enzymy?
začněte se učit
Białka pełniące funkcje biokatalizatorów.
Co ma każdy enzym?
začněte se učit
centrum aktywne, do którego pasuje tylko jeden substrat
Co tworzy substrat z enzymem?
začněte se učit
kompleks enzym-substrat
Podaj reakcję chemiczną enzymu
začněte se učit
Substrat + enzym <-> kompleks enzym-substrat <-> enzym + produkt
Jak można podzielić układ pokarmowy człowieka?
začněte se učit
Na przewód pokarmowy oraz gruczoły dodatkowe.
Wymień elementy przewodu pokarmowego
začněte se učit
Otwór ustny, jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube, otwór odbytowy
Wymień gruczoły dodatkowe.
začněte se učit
ślinianki, trzustka, wątroba
Ile jest zębów mlecznych?
začněte se učit
20
Ile jest zębów stałych i jak się dzielą?
začněte se učit
siekacze, kły, przedtrzonowe, trzonowe
Narysuj model zęba
začněte se učit
 v polském
Opisz budowę języka
začněte se učit
Posiada liczne brodawki smakowe, w których znajdują się kubki smakowe.
Jak produkowana jest ślina?
začněte se učit
Prze trzy pary dużych gruczołów ślinowych - ślinianek.
Czym wyścielane jest światło przewodu pokarmowego?
začněte se učit
Błoną śluzową
Co posiada śluzówka jelita cienkiego?
začněte se učit
Liczne kosmki jelitowe
Co to jest błona podśluzowa?
začněte se učit
Łącznotkankowa warstwa ściany przewodu pokarmowego
Co otacza podśluzówkę?
začněte se učit
Błona mięśniowa, tworzona przez dwie warstwy mięśni gładkich
Co przesuwa pokarm w przewodzie pokarmowym?
začněte se učit
skurcze perystaltyczne
Jak nazywa się warstwa ochronna rury przewodu pokarmowego?
začněte se učit
Błona zewnętrzna
Jak dzielimy jelito cienkie?
začněte se učit
Na dwunastnice, jelito czcze, oraz jelito kręte
Jak dzielimy jelito grube?
začněte se učit
Na kątnice, okrężnice, i odbytnicę.
Co to są amylazy?
začněte se učit
enzymy glikolityczne, rozkładające wiązania chemiczne w cukrach złożonych
Jakie wyróżniamy amylazy?
začněte se učit
Ślinową i trzustkową
Jak działają amylazy?
začněte se učit
Od cząsteczki skrobi lub glikogenu oddzielane są pojedyncze cząsteczki maltozy
Jak nazywa się enzym ściany jelita cienkiego?
začněte se učit
maltaza
Przy czyim udziale trawione są białka?
začněte se učit
Przy udziale proteaz.
Jak odbywa się trawienie?
začněte se učit
Pepsynogen, czyli enzym uwalniany do żołądka aktywuje pepsynę.
Jakie enzymy działają w jelicie cienkim?
začněte se učit
trypsyna, chymotrypsyna
Co to są peptydazy?
začněte se učit
Rozkładają tripeptydy i dipeptydy na aminokwasy.
Co robi wątroba z aminokwasami?
začněte se učit
Usuwa nadmiar reszty aminowej, produkując amoniak i ketokwasy
W co przetwarzany jest amoniak?
začněte se učit
W mocznik
Co rozkłada lipidy?
začněte se učit
Lipaza trzustkowa
Emulgacja, co to jest?
začněte se učit
Rozbijanie cząsteczek tłuszczu
Co to są micele?
začněte se učit
Mieszanki tłuszczów obojętnych i glicerolu
Co to są chylomikrony?
začněte se učit
Skupiska glicerydu, cholesterolu i białek
Jaki proces następuje w jelicie grubym?
začněte se učit
Wchłanianie wody.
Co to jest gastryna?
začněte se učit
Pobudza trawienie, odpowiada za uczucie sytości.
Co wydziela wątroba, i gdzie się to gromadzi?
začněte se učit
Żółć, gromadzącą się w pęcherzyku żółciowym.
Jak powstaje próchnica?
začněte se učit
Rozwój bakterii przekształcającej cukry z resztek pożywania w kwasy organiczne.
Co to jest parodontoza?
začněte se učit
Wywołana niedoborem witamin, powstaje krwawienie dziąseł, chwianie zębów.
Co to jest LDL?
začněte se učit
Odkłada cholesterol w tętnicach
Co to jest HDL?
začněte se učit
Transportuje cholesterol do wątroby.
Co to są aminokwasy egzogenne?
začněte se učit
Aminokwasy otrzymywane wraz z pożywieniem.
Co to są aminokwasy endogenne?
začněte se učit
Aminokwasy wytwarzane przez organizm
Co to są białka pełnowartościowe?
začněte se učit
Białka zawierające wszystkie aminokwasy

Biologia – budowa komórki

Lekcja: Biologia – komórka, układ pokarmowy, związki, mitoza i mejoza to podsumowanie podstawowych informacji związanych z biologią. W tej lekcji została zebrana cała wiedza na temat biologii komórkowej. 122 fiszki umożliwiają kompleksową powtórkę zagadnień takich jak organelle, błona komórkowa, czy funkcje organelli komórkowych. Poznasz także odpowiedź na takie pytania, jak: co to są rybosomy?, do czego służy aparat golgiego? i co to jest dyfuzja? Opanowanie materiału z powyższej lekcji jest świetnym sposobem na powtórkę do egzaminu semestralnego lub matury. Do egzaminu dojrzałości przydatna może być też lekcja: biologia do matury - rozmnażanie się i rozwój organizmów.

Innowacyjny sposób nauki

Możliwości, jakie daje Ci Fiszkoteka sprawiają, że z łatwością opanujesz każdy materiał. Podstawą naszej metody są fiszki przygotowane w nowoczesny, innowacyjny sposób. Oprócz interaktywnych fiszek każdy użytkownik ma możliwość uczenia się za pomocą nagrań mp3 oraz kolorowych grafik ułatwiających kojarzenie. Zarówno słuchowcy, jak i wzrokowcy znajdą coś dla siebie. Nasze fiszki to znakomity sposób nauki nie tylko biologii, polecamy także nasze lekcje z innych dziedzin: bogowie rzymscy oraz cytaty po angielsku – kino amerykańskie.

Twórz swoje własne fiszki!

Jeżeli wybierasz się na studia biologiczne lub medyczne, to z pewnością wiesz, że czeka Cię dużo nauki, a nauka czym jest glikoza i atp to tylko wierzchołek góry lodowej. Jednak nie ma co się martwić, bo na Fiszkotece znajdziesz wiele kursów i lekcji. Gdybyś jednak nie znalazł odpowiedniego dla siebie materiału, zawsze możesz stworzyć swoje własne fiszki. Dołącz do nas i zobacz czy odpowiada Ci nasz sposób nauki!

Chcete-li přidat komentář, musíte se přihlásit.