otázka |
odpověď |
z czego składają się białka? začněte se učit
|
|
białka składaja się z aminokwasów
|
|
|
jakie funkcje pełnią białka w organizmie? začněte se učit
|
|
funkcje obronne: działają jako przeciwciała, funkcje budulcowe: budują komórki, funkcje regulatorową: regulują pracę hormonów.
|
|
|
začněte se učit
|
|
dzielimy je na roślinne i zwierzęce. roślinne znajdziemy w grochu, soji, kasza gryczanej, fasoli, zwierzęce znajdziemy w mięsie, mleku, przetworach mlecznych. znajdziemy
|
|
|
začněte se učit
|
|
cukry dzielimy na cukry proste i złożone. proste to np: glukoza, fruktoza, zlozone to skrobia, celuloza
|
|
|
jaką funkcję pełnia cukry? začněte se učit
|
|
dostarczają energii dla organizmu, pełnia funkcje zapasową np: skrobia w ziemniaku.
|
|
|
w jakich produktach znajdziemy cukry? začněte se učit
|
|
znajdziemy je w pieczywie, makaronach, warzywach i owocach.
|
|
|
z czego składają się tłuszcze? začněte se učit
|
|
składają się z glicerolu i kwasów tluszczowych
|
|
|
jakie mają funkcje tłuszcze? začněte se učit
|
|
stanowią materiał zapasowy, tluszcz odkładany w tkance tluszczowej chronią przed urazami mechanicznymi
|
|
|
začněte se učit
|
|
dzielimy na roślinne i zwierzęce. roślinne znajdziemy w awokado, oleju, nasionach słonecznika, migdałach. Zwierzęce znajdziemy w maśle, serze zółtym, jajkach, rybie, mleku.
|
|
|
jak poznać ze w danym produkcie jest skrobia? začněte se učit
|
|
nalezy dodać jodyne lub plyn lugola, tam gdzie jest skrobia zmieni się kolor na fioletowy
|
|
|
začněte se učit
|
|
są to pierwiastki ktore występują w większej ilości w organizmie. np magnez, wapń
|
|
|
začněte se učit
|
|
są to pierwiastki ktore występują w mniejszej ilości np: żelazo
|
|
|
jakie funkcje i w jakich produktach znajduje się magnez? začněte se učit
|
|
magnez znajduje sie w ziarnach zbóż, czekoladzie, kakao, orzechy, wspomaga pracę układu mięśniowego i nerwowego. jego niedobór powoduje skurcze mięśni, zaburzenia pracy serca.
|
|
|
jakie są funkcje i w jakich produktach znajduje się wapń? začněte se učit
|
|
wapń znajduje się w mleku i jego przetworach, jajkach i roślinach strączkowych. bierze udział w budowie kości, odpowiada za krzepniecie krwi. jego niedobór powoduje łamliwość kości, podatność na próchnicę i wypadanie zębów.
|
|
|
jakie są funkcje i w jakich produktach znajdziemy żelażo? začněte se učit
|
|
znajdziemy je w mięsie, jajach, zielonych warzywach liściastych. jest składnikiem hemoglobiny. jego niedobór powoduje anemię, osłabienie organizmu.
|
|
|
začněte se učit
|
|
na rozpuszczalne w wodzie i na rozpuszczalne w tłuszczach.
|
|
|
jakie witaminy są rozpuszczalne w tłuszczach? začněte se učit
|
|
|
|
|
jakie witaminy są rozpuszczalne w wodzie? začněte se učit
|
|
|
|
|
z czego składa się przewód pokarmowy? začněte se učit
|
|
przewód pokarmowy składa się z jamy ustnej, ślinianek, gardło, przełyk, wątroba, zoładek, dwunastnica, trzustka, jelioto cienkie, jellito grube, odbyt.
|
|
|
ile zębów ma człowiek i jak się dzielą? začněte se učit
|
|
pełne uzębienie to 32 sztuki, trzonowe; 12 sztuk, przedtrzonowe 8 sztuk, kły - 4 sztuki, siekacze - 8 sztuk. Zęby rozdzielają pokarm i dzielą je na mniejsze częsci.
|
|
|
co to jest żołądek jakie ma funkcje? začněte se učit
|
|
jest to najszerszy odcinek układu pokarmowego. odbywa się tam trawienie, ściany żoładka wydzielają sok zoładkowy który zawiera kwas solny, który uaktywnia enzym trawiący białko.
|
|
|
jaka bakteria powoduje wrzody zołądka? začněte se učit
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
to pierwszy odcinek jelita cienkiego. nazwa jej się wzięła ze jest szeroka na 12 palców.
|
|
|
jakie są gruczoły trawienne? začněte se učit
|
|
wątroba, trzustka, ślinianki
|
|
|
gdzie wytwarzana jest żółć? začněte se učit
|
|
żółć wytwarzana jest w wątrobie, i magazynowana w pęcherzyku żółciowym
|
|
|
jakie zadanie ma jelito cienkie? začněte se učit
|
|
następuje tam ostateczny rozkład pożywienia, ma ok 4-6 m. pokarm wchłaniany dzięki kosmkom jelitowym
|
|
|
co dzieje się w jelicie grubym? začněte se učit
|
|
trafiają tam niestrawione resztki pokarmu, są formowane w masy kałowe i usuwane przez odbyt.
|
|
|
co to jest trawienie i gdzie zachodzi? začněte se učit
|
|
trawienie zachodzi w jamie ustnej, zołądku i dwunastnicy. to rozkład dużych substancji na mniejsze.
|
|
|
začněte se učit
|
|
żółć rozbija duże cząsteczki tłuszczu na mniejsze.
|
|
|
gdzie zachodzi trawienie cukrów? začněte se učit
|
|
trawienie cukrów zachodzi w jamie ustnej pod wpływem eznymu - amylazy, a następnie w dwunastnicy.
|
|
|
gdzie zachodzi trawienie białek? začněte se učit
|
|
trawienie białek zachodzi w żołądku pod wpływem enzymu: pepsyny, a później w dwunastnicy
|
|
|
gdzie zachodzi trawienie tłuszczy? začněte se učit
|
|
zachodzi w dwunastnicy pod wpływem enzymu: lipazy
|
|
|
od czego zależy ilość i skład pokarmu? začněte se učit
|
|
od płci (męzczyzna potrzebuje więcej niż nieaktywna), rodzaju wykonywanej pracy kobieta), wieku, stanu zdrowia, aktywności fizycznej (osoba aktywna fizycznie powinna jeść więcej niż
|
|
|
začněte se učit
|
|
róznorodna, pełnowartościowa, bogata w owoce i warzywa oraz błonnik, spożywamy produkty świeże, nieprzetworzone. unikamy afst food, słodzonych napoi, soli kuchennej
|
|
|
začněte se učit
|
|
to wskaźnik masy ciała pozwala okreslić czy mamy nadwagę czy niedowagę. prawidłowy to 18, 5-24, 9
|
|
|
jakie są choroby związane z obniżeniem masy ciała? začněte se učit
|
|
anoreksja(jadłowstręt psychiczny) i bulimia
|
|
|
jakie są objawy anoreksji? začněte se učit
|
|
nagły spadek masy ciała, uprawianie intensywnych ćwiczeń, niski wskaźnik bmi. osoba z anoreksja uważa się za grubą.
|
|
|
začněte se učit
|
|
to napady zarłoczności po okresie głodówki, często połączone z wywoływaniem wymiotów.
|
|
|
jakie są zasady higieny układu pokarmowego? začněte se učit
|
|
mycie rąk, pamiętać o piciu wody, jeść 5 posiłków dziennie, nie zamrażać ponownie żywności
|
|
|
jakie są choroby układu pokarmowego? začněte se učit
|
|
zatrucie pokarmowe, glistnica, tasiemczyca, rak jelita grubego, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, wirusowe zapalenie wątroby typu a, b, c
|
|
|
co powoduje zatrucie pokarmowe? začněte se učit
|
|
np: bakterie salmonella, objawy to ból brzucha, biegunka, wymioty
|
|
|
začněte se učit
|
|
glistnice powoduje zjedzenie nieumytych warzyw lub owoców gdzie znajdują się jaja glisty ludzkiej, objawy to: bóle brzucha, zaparcia, brak apetytu, przewlekły ból gardła
|
|
|
co powoduje raka jelita grubego? začněte se učit
|
|
mała ilośc błonnika w diecie, zaleganie resztek pokarmowych oraz czynniki genetyczne mogą prowadzić do raka jelita grubego. objawy to: ból brzucha, krew w stolcu, zmiana rytmu wypróżnień, osłabienie ogólne
|
|
|
začněte se učit
|
|
zjedzienie surowego mięsa zawierającego larwy tasiemca, objawy to bóle brzucha, kolki, biegunki, przelewanie w brzuchu, spadek wagi
|
|
|
co powoduje wirusowe zapalenie wątroby typu A? začněte se učit
|
|
zjedzenie żywności umytej w wodzie zanieczyszczonej wydalinami
|
|
|
co powoduje wirusowe zapalenie wątroby typu B? začněte se učit
|
|
kontakt z krwią osoby chorej
|
|
|
co powoduje wirusowe zapalenie wątroby typu c? začněte se učit
|
|
kontakt seksualny z osobą chorą.
|
|
|
jakie są obajwy wirusowego zapalenia wątroby začněte se učit
|
|
biegunka, nudności, zażółcenie skóry
|
|
|
jakie są objawy i przyczyny choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy? začněte se učit
|
|
przyczynami choroby wrzodowej są: stres, palenie papierosów, zakażenie bakterią helicobacter pylori, spożywanie produktów drażniących żołądek: ostrych, gazowanych napoi. objawy to ostry ból brzucha, nudności, pieczenie za mostkiem, utrata apetytu.
|
|
|
gdzie znajduje i za co odpowiada witamina A? začněte se učit
|
|
znajduje się w mleku, maśle, jajkach, wątrobie. odpowiada za zdrową skórę, prawidłowe widzenie. jej niedobór powoduje choroby skóry, kurzą ślepotę
|
|
|
gdzie znajduje się i za odpowiada witamina D? začněte se učit
|
|
witamina D znajduje się w mleku, maśle, wątrobie, odpowiada za prawidłową budowę kości i zębów, skutki niedoboru to krzywica u dzieci, osteoporoza u dorosłych
|
|
|
gdzie znajduje się witamina E i jakie pełni funkcje? začněte se učit
|
|
znajduje się w olejach roślinnych, sałacie, kiełkach zbóż. odpowiada za pracę mięśni, płodność, skutki niedoboru to osłabienie mięśni, zaburzenia płodności
|
|
|
gdzie znajduje się witamina K i za co odpowiada? začněte se učit
|
|
znajduje się w zielonych warzywach, orzechach, jajkach. odpowiada za proces krzepnięcia krwi. objawy niedoboru to zaburzenia krzepnięcia
|
|
|
gdzie znajduje się witamina C i za co odpowiada? začněte se učit
|
|
witamina c znajduje się w natce pietruszki, porzeczkach, kapuście kiszonej. zapobiega krwawieniu dziąseł, wspomaga odporność, przyśpiesza gojenie ran. objawy niedoboru: szkorbut, wypadanie zębów, osłabienie odporności
|
|
|
gdzie znajduje się i za odpowiada witamina b6? začněte se učit
|
|
znajduje się w ziarnach zbóż, fasoli, wątrobie i drożdzach. wspomaga prace układu nerwowego, wpływa na wygląd skóry. niedobór to: zmęczenie, drażliwość, anemia
|
|
|
gdzie znajduje się i za co odpowiada witamina b12 začněte se učit
|
|
znajduje się w mięsie, rybie, jajach. wspomaga prace układu krwionośnego, bierze udział w produkcji czerwonych krwinek. niedobór tej witaminy powoduje anemie, zaburzenia układu nerwowego
|
|
|
jakie funkcje pełni woda w organizmie? začněte se učit
|
|
jest źródłem wielu reakcji chemicznych, bierze udział w regulacji temperatury ciała, transportuje niektóre substancje: cukry, sole mineralne
|
|
|
jakie sa symptomy odwodnienia? začněte se učit
|
|
suchość w ustach, poczucie pragnienia, zawroty glowy, ciemny mocz, bole glowy
|
|
|