Dziedzictwo antyku w języku polskim- Związki Frazeologiczne

Co znaczy dziś ambrozja?

coś bardzo smacznego

Znaczenie i pochodzenie słowa ambrozja w mitologii greckiej

Pokarm bogów greckich zapewniający im nieśmiertelność i wieczną młodość.

Co znaczy dziś bunt prometejski?

Bunt w wielkiej sprawie często okupiony cierpieniem.

Pochodzenie i znaczenie buntu prometejskiego?

Prometeusz zbuntował się przeciwko Zeusowi, aby dać ludziom ogień.

Dzisiejsze znaczenie jabłka niezgody?

powód kłótni, przyczyna sporu

Pochodzenie i znaczenie jabłka niezgodny

Jabłko z napisem "dla najpiękniejszej" rzucone podczas wesela Tedyty i Peleusa przez boginię Eris

Co dzisiaj znaczy koń trojański

podstęp

Pochodzenie i znaczenie konia trojańskiego

Chcąc zakończyć 10letnią wojnę Grecy, odpłyneli z Troi zostawiając tylko wielk8ego drewnianego konia. Trojanie uznawszy to za dar od bogów wprowadzili go do miasta, w nocy wyszli z niego wojownicy którzy dokonali rzezi mieszkańców

Co dziś znaczy koszula Dejaniry?

Niezamierzona przyczyna wielkiej męki i cierpień.

Pochodzenie i znaczenie koszuli Dejaniry

Dejamira, druga żona Herkulesa, była bardzo zazdrosna o męża. Za namową centraura Nessosa, aby zapewnić miłość męża i wierność, wyprała koszulę ukochanego w krwi centaura. Krew okazała się jadem który palił ciało Herkulesa.

Co dziś znaczą męki Tantala

Torturowanie wizją czegoś bliskiego a równocześnie pozornego

Pochodzenie i znaczenie męki Tantala

Tantal zdradził sekrety bogów i został skazany na wieczny głód, pragnienie i strach.

Co dziś znaczy prokrutowskie łoże?

przyczyna nieludzkich cierpień

Pochodzenie i znaczenie prokrutowego łoża

Prokrust napadał na podróżnych i torturował ich, dopasowując ich do rozmiaru swego łoża, przycinając nogi lub rozciągając ciało

Co dziś znaczy między Scyllą a Charybdą?

Być między dwoma niebezpieczeństwami, być w bardzo trudnej sytuacji

Pochodzenie i znaczenie "między Scyllą a Charybdą"

Wracając z Itaki Odyseusz musiał przeprawić się między dwiema skałami na jednej żyła Scylla ukochana Posejdona zmieniona w potwora podobnego do psa o 6głowach a na drugiej Charybda stwór strącony przez Zeusa do morza, pochłaniajacy dużo wody

Co dziś znaczy nić Ariadny?

Pomoc w trudnej sytuacji, wskazówka

Znaczenie i pochodzenie nici Ariadny

Ariadna wręczyła Tezeuszowi kłębek nic, a bohater jeden jej koniec przymocował do progu drzwi labiryntu. Tezeusz zaskoczył Minotaura we śnie i zabił go, po czym wrócił, zwijając nić i odnajdując tym samym wyjście z labiryntu.

Co dziś znaczy odpowiedź lakoniczna

Odpowiedź krótka, zwięzła

Pochodzenie i znaczenie odpowiedzi lakonicznej

Lakonia była niewielkim państwem zamieszkukącym przez Spartan, którzy znani byli ze swojej małomówności

Co dziś znaczy pięta Achillesowa?

słabość, słaba strona.

Pochodzenie i znaczenie pięty Achillesowej

Kiedy Achilles był małym dzieckiem, jego matka, bogini Tetyda, kąpała go w tzrce Styks, aby w ten sposób uodpornić ciało przyszłego wojownika na ciosy wrogów. Zanurzając Achillesa w wodzie, trzymała go za piętę, jedyną cześć która nie była odporna

Co dzisiaj znaczy pole elizejskie?

raj

Znaczenie i pochodzenie pola elizejskiego

Miejscw biesiad w krainie wiecznej szczęśliwości

Co znaczy dziś powrócić do Itaki?

Powrócić do domu, osiągnąć cel pomimo wielu niepowodzeń.

Znaczenie i pochodzenie powrotu do Itaki

Odyseusz powrócił do Itaki po wielu latach i wielu przygodach

Co dziś znaczy przeciąć węzeł gordyjski?

rozwiązać skomplikowaną sprawę.

Znaczenie i pochodzenie "przeciąć węzeł gordyjski" w mitologii?

Węzeł z łyka złożony w świątyni Zeusa był nierozerwalny, dopiero Aleksander Wielki "rozwiązał go", przecinając mieczem.

Co dziś znaczy puszka pandory?

Źródło nieszczęść

Pochodzenie i znaczenie puszki Pandory w mitologii greckiej

Pandorę razem z puszką zawierającą wszyskite nieszczęścia świata wysłanp do Prometeusza. Tytan wyczuł podstęp i nie przyjął jej do siebie. Wtedy dziewczyna poszła do jego brata, ten po ślubie zajrzał do puszki i wypuścił wszystkie nieszczęścia

Co dziś znaczy pyrrusowr zwycięstwo

zwycięstwo okupione dużymi stratami

Pochodzenie i znaczenie pyrrusowego zwycięstwa w mitologii

Król Epiru, Pyrrus, zwycieżył lecz poniósł ogromne straty, zwycięstwo przestało mieć znaczenie

Co dziś znaczy róg obfitości?

Źródło dobrobytu

Pochodzenie i znaczenie rogu obfitości w mitologii

Koza Amaltea karmiła własnym mlekiem nowo narodzonego Zeusa, ukrytego przez matkę na Krecie. Gdy pewnego dnia koza ułamała sobie róg, Zeus wziął go do rąk i pobłogosławił. Od tej pory róg ten napełniał się wszelkiego rodzaju dobrami

Co dziś znaczy spartańskie wychowanie

surowe wychowanie

Pochodzenie i znaczenie spartańskirgo wychowania

System wychowawczy obowiązujący w Sparcie był niezwykle surowy

Co dziś znaczy stajnia Augiasza

miejsce straszliwego nieporządku

Pochodzenie i znaczenie stajni Augiasza

Król Elidy miał największe na świecie stada trzody. Jednal z jefo stajni przez wiele lat nie wynoszonego gnoju. Oczyszczenie stajni było jedną z prac Herkulesa, skierował nurt pobliskiej rzeki na stajnie

Co znaczy dzis syzyfowa praca

praca bezsensowna, niekończąca się, ciężka, nieprzynosząca efektów

Pochodzenie i znaczenie syzyfowej pracy

Kara jaką poniósł Syzyf za uwięzienie Tantosa i próbę przechytrzeniela władcy polegająca na wtaczaniu wielkiego głazu na szczyt góry który tuż pod wieszchołkiem wymykał mu się z rąk i staczał na dół, tym samym Syzyf musiał zaczynać prace od nowa

Co dziś znaczy złote runo?

Skarb, coś bardzo cennego ale trudnego do zdobycia

Pochodzenie i znaczenie złotego runa w mitologii

Sierść mitycznego złotego barana Chrysomalla, po którą zorganizowano wyprawę (Argonautów)

Co dziś znaczy ikarowy lot?

Dążenie fo nieosiągalnego celu, chęć realizacji marzeń bez względu na realia, możliwe niebezpieczeństwo

Pochodzenie i znaczenie ikarowego lotu w mitologii

Ikar wraz z ojcem Dedalem chcieli opuścić Kretę ale nie zgodził się na to jej władca Minos. Wtedy Dedal stworzył skrzydła z piór i wosku. Ostrzegł syna by nie latał za wysoko ani za nisko. Ten nie posłuchał ojca i rozbił się o skały.

Co dziś znaczy stwierdzenie pod egidą?

Pod ochroną, pod patronatem

Pochodzenie i znaczenie stwierdzenia "pod egidą"

Egida to tarcza Zeusa, która została zrobiona ze skóry kozy Amaltei