Ekonomia- egzamin

Gospodarka rynkowa

rodzaj gospodarki, w której decyzje dotyczące zakresu i sposobu produkcji podejmowane są przez podmioty gospodarcze, kierujące się własnym interesem, zgodnie z zasadą racjonalnego gospodarowania

Oczekiwania podmiotów gospodarczych

1. zmniejszenie stóp procentowych 2. Dotacja na niektóre elementy produkcji 3. Zmniejszenie cen na linie produktów

Podmioty gospodarki rynkowej

1. gospodarstwo domowe 2. władza lokalna 3. instytucje finansowe 4. administracja państwowa 5. przedsiębiorstwa

Cechy gospodarki rynkowej

1. Dominacja prywatnej własności 2. Praca na własny rachunek i odpowiedzialność 3. Wymienialność pieniądza i mechanizm rynkowy

Sektory gospodarki

1. pierwszy sektor- administracja publiczna, urzędy państwowe 2. drugi sektor- firmy komercyjne 3. trzeci sektor- organizacje działające non-profit

Główne zmienne opisujące gospodarkę

1. Produkcja 2. Bezrobocie 3. Inflacja

Współczynnik aktywności zawodowej

stosunek liczby aktywnych zawodowo do liczby osób w wieku produkcyjnym niepracujących

Bezrobocie frykcyjne

np. osoby, które dopiero co wchodzą na rynek i szukają pracy lub osoby, które pracę zmieniają

Bezrobocie strukturalne

zanik zwodów i konieczne przekwalifikowanie

Bezrobocie koniukturalne

związane ze zmniejszeniem co jakiś czas popytu w gospodarce

Bezrobocie rejestrowane

Powiatowy urząd pracy

Bezrobocie utajone

pozorne stanowiska pracy

Naturalna stopa bezrobocia

odsetek tych osób, które nie chcą przyjąć pracy przy płacy minimalnej

społeczne skutki bezrobocia

1. Zwiększenie podatków i składek ubezpieczeniowych 2. niewykorzystane ludzkie możliwości 3. lęk, niezadowolenie 4. niepełne wykorzystanie czynnika produkcji 5. emigracja zarobkowa 6. zachowania patologiczne

ekonomiczne skutki bezrobocia

1. zmniejszenie wpływów do budżetu państwa 2. spadek poziomu produkcji 3. ubytek kapitału ludzkiego 4. ogólne spowolnienie gospodarki

podaż pracy

osoby, które wymagają konkretnego wynagrodzenia

popyt na pracę

pracodawca szuka osób do zatrudnienia

bierni zawodowo

uczniowie, studenci, emeryci, osoby posiadające zdolności do pracy, ale nie wykazujące chęci

stopa procentowa

procentowy udział bezrobotnych w grupie aktywnych zawodowo (popyt na prace większy od podaży)

inflacja

trwały wzrost wszystkich cen towarów i usług; spadek siły nabywczej pieniądza (spadek wartości pieniądza); możemy kupić mniej towarów, bo ceny rosną

Pomiar inflacji

koszyk konkretnych dóbr i usług, inflację wyraża się w % dla tej samej grupy produktów z różnych okresów; inflacja 5%, to 5% więcej ceny z przeszłości

deflacja

ceny koszyka dóbr i usług spadają

Rodzaje inflacji

1. pełzająca (kilkuprocentowa) 2. krocząca (trochę większa niż pełzająca) 3. galopująca (przekracza dwie pierwsze) 4. hiperinflacja (wysoka inflacja w skali miesięcznej) 5. importowana (dotyczy produktów importowanych)

Przyczyny inflacji

1. tworzenie kredytów przez banki (np. tanie kredyty hipoteczne- wzrost cen domów i mieszkań) 2. rozrzutność polityków- polityka pieniężna państwa 3. wzrost stóp procentowych- wzrost płac w gospodarce, wzrost cen surowców

Skutki inflacji

1. Podwyżka cen- spadek wartości pieniądza 2. zachwianie gospodarki 3. ograniczenie produkcji 4. utrudnia inwestowanie

siła nabywcza pieniądza

możliwość kupowania za niego dóbr i usług

prawo popytu

przy tych samych warunkach wzrost ceny sprawia, że popyt na dany produkt spada, zaś gdy jest obniżka popyt wzrasta

rozchód

to co wydaje się z budżetu

Czynniki wpływające na przesunięcie linii podaży

1. zmiana cen czynników produkcji 2. zmiana sposobu produkcji 3. interwencja państwa 4. zmiana liczby producentów

Cechy dóbr

1. zaspokajają potrzeby 2. są rzadkie

dobra substytucyjne

zaspokajają tę samą potrzebę

dobra komplementarne

dobra, które wzajemnie się uzupełniają

podział ekonomii

1. mikroekonomia 2. makroekonomia

podaż

ilość dóbr lub usług, którą producenci są w stanie zaoferować w danym momencie

praca

działalność człowieka wykonywana przy użyciu sił fizycznych lub intelektualnych, aby zaspokoić potrzeby własne lub innych ludzi

budżet

ilość pieniędzy, którą możemy wydać

kafeteria przy badaniach statystycznych

możliwość wyboru

rynek

miejsce, w którym dokonuje się wymiennych transakcji kupna-sprzedaży zgodnie z zasadą dobrowolnego uczestnictwa zainteresowanych stron

przychód

to co wpływa do budżetu

Funkcje ceny

1. informacyjna 2. motywacyjna 3. równowagi rynkowej 4. dochodowa

czynniki wpływające na przesunięcie linii popytu

1. zmiana cen dóbr pokrewnych 2. zmiana dochodów nabywców 3. zmiana gustów nabywców 4. zmiana liczby nabywców

gotowe dobra

bezpośrednio zaspokajają ludzkie potrzeby

czynniki produkcji (zasoby)

wszystkie posiadane przez społeczeństwo dobra i usługi (zasoby) wykorzystywane w procesie produkcji tych dóbr gotowych

Kapitał

zasoby trwałe służące do rozpoczęcia lub kontynuacji działalności gospodarczej; ludzki, finansowy, rzeczowy

ekonomia

nauka o procesach gospodarczych, opisuje, gromadzi i porządkuje wiedzę o procesach gospodarczych

efekt dochodowy

gdy cena spada to możemy kupić sobie więcej

cena

wartość produktu lub usługi wyrażona w jednostkach pieniężnych

popyt

ilość dóbr i usług, którą są skłonni kupić konsumenci w określonym czasie

koszt alternatywny

niewykorzystane alternatywy zamienione na wypełnianie zeznania podatkowego

gospodarowanie

produkowanie i dzielenie dóbr, czyli wszystkiego co zaspokaja potrzeby między ludzi

funkcje rynku

1. informacyjna 2. selekcyjna 3. równowagi 4. alokacyjna 5. akceptacji towarów i usług

nadwyżka podaży

poprowadzi do spadku cen

ziemia

dobra pochodzenia naturalnego pozostające do dyspozycji człowieka

gospodarka

system rachunków narodowych i miary rozwoju społeczno-gospodarczego

plan finansowy

zestawienie planowanych wpływów ib wydatków

budżet państwa

plan finansowy państwa na cały rok, sfinansowany głównie przez podatki

PKB

wyrażona w złotych kwota pieniędzy, równa wszystkich dóbr i usług wytworzonych w państwie lub w regionie w określonym czasie

Wskaźnik wzrostu gospodarczego

pokazuje ile wyprodukowano i sprzedano dóbr i usług, pokazuje jak szybko rozwija się gospodarka

Brutto

kwota wraz ze wszystkimi należnościami dla państwa

Netto

na "rękę"

wzrost gospodarczy

powiększanie się zdolności danego społeczeństwa do produkcji dóbr i usług zaspokajających ludzkie potrzeby

rozwój gospodarczy

długofalowy proces przemian dokonujących się w gospodarce (zmiany jakości życia)

cykl koniunkturalny

nieregularność wzrostu gospodarczego; szybki wzrost albo recesja

Motywacja

1. podejmowanie wszelkich starań, aby osiągnąć zamierzone cele 2. Siła, która wywołuje, kierunkuje i podtrzymuje zachowania ludzi 3. pobudzanie ludzi do określonych zachowań

Rodzaje motywacji

1. wewnętrzna; wykonywanie pracy ze względu na osobiste zainteresowania, chęć doskonalenia się, odczuwanie przyjemności 2. zewnętrzn; a zadania realizowane pod przymusem, system nagród i kar, na ogół nie przynosi dobrych rezultatów

3 warunki procesu motywacyjnego

1. Potrzeba 2. Wynik/ rezultat 3. Przekonanie

Narzędzia motywowania

1. Perswazja 2. Warunki motywacyjne 3. Bodźce

Podział narzędzi motywowania

1. Dyscyplina pracy 2. Organizacja i warunki pracy 3. Motywacja pracownika

Klucz do motywowania pracowników mediów

1. zrozumienie ich potrzeb 2. pomoc w racjonalnym zaspokajaniu ich 3. umiejętne stawianie odpowiednich zasad 4. wiedza, że różne osoby mają różne priorytety swojej aktywności

Piramida Maslowa

1. Potrzeby fizjologiczne 2. Potrzeba bezpieczeństwa 3. Przynależność 4. Potrzeba uznania 5. Potrzeba samorealizacji