Fizjo kolos 3

jony ICF

białczany, fosforany, K, Mg

jony ECF

Na, Ca, Cl, HCO3-

ICF stanowi

2/3 obj

płyny izoosmotyczne

sól fizjo, 5% roztwór glukozy, mleczan Ringera

Woda w organizmie (wzrost) poprzez

płyny, odżywienia, woda metaboliczna (300ml)

Spadek wody w organizmie przez

Skóa (500), mocz (1500), kał (100), oddech (400)

Synteza wazopresyny

jądro przykomorowe i nadwzorkowe (podwzgóze)

Wydzialanie wazo przez

tylny płat przysadki

Receptory osmolarności osocza

stymulują wydzielanie wazopresyny na podstawie osmolarności osocza, znajdują się w podwzgórzu - kanały SIC i TRPV1 jak się otworzą powodują napływ Ca2+ i depolaryzajce

czynniki stymulujące produkcję wazopresyny

wzorst osmo ECF o 1-2%, hipoksja, cytokiny, angiotensyna, aldosteron, ustrata krwi, estrogeny, relaksyna, prostaglandyny, nikotyna

Działanie wazopresyny

reabsorpcja wody, synergia z aldosteronem (Na), wzrost dyfuzji mocznika, wzrost syntezy sorbitolu, wzmaga uwalnianie ACTH (kortykotropowego), zmniejsza przepływ krwi przez naczynia proste nerek utrudniając rozpraszanie gradientu osmotycznego

Wazopresyna działa na receptory

V2 (kanalik dalszy i cewka zbiorcza) → wbudowywanie akwaporyn 2 (AQP2) do ściany luminalnej, V1 (ściana naczyń) - obkurcza naczynia krwionośne i zwiększa ciśnienie tętnicze krwi - tylko przy dużych stężeniach ADH

Hamowanie wydzielania wazo

pobudzenia baroreceptorów, ANP, alkohol, kortyzol, NO, H, adrenomodeulina i apelina

Lokalizacja ośrodka pragnienia

podwzógrze

Działanie hipodipsyjne

ANP, BNP - zapobiega przewodnieniu

Odwodnienie

najpierw pobudzane jest ADH potem pragnienie

Utrata sodu przez organizm

pot, kał, mocz

Frakcja wymienialna i niewymienialna sodu

Wymienialna 70%, niewymienialna wbudowana w kości

Zatrzymanie sodu jest w wyniku wzrostu aktywności

SNS, aldosteronu, angiotensynu, wazopresyny, endoteliny

Renina wydzielana pod wpływem

spadku ciśnienia w t. dopro poniżej 90mmHg, wzrost ciśnienia śródmiąższowego nerki (kamica), pobudzenie SNS, spadek Na, Cl, ECF

Hamowanie wydzielania reniny

wzrost Ca (powoduje to angiotensyna i ADH)

Angiotensyna receptory

AT1 krążenie nerkowe (wszystkie naczynia nerkowe), AT2 - nie ma ich w kłębuszkach nerkowych i grubym segmencie wstępującego ramienia pętli Henlego

Angiotensyna działa na

AT1 tętniczka odprowadzająca -> wzrost ciś

Angiotensyna konsekwencje

hamuje odruch z baroreceptorów, aktywujee SNS

Związki hamujące wydzielanie aldosteornu

ANP, NO

Działanie aldosteronu

pobudzenie receptorów jądrowych MR które powoduje wbudowanie kanałów ENac w cz. dystalnej kanalika

ANP działanie

cGMP + wzrost przepływu w naczyniach prostych (spadek reabsorpcji H2O)

Frakcja wymienialna potasu wynosi

85%

Wydalanie potasu w kanalikach nerkowych

w części proksymalnej zależy od pompy Na K, a w dystalnej - od regulacji hormonalnej → ALDOSTERON

Czynniki przesuwające K do ECf

insulina, aldosteron, receptory B + Adrenalina, obniżona osmolarność ECF

pH tętnicze i żylne

7,4 i 7,35

Zakwaszenie organizmu przez wzrost

CO2, białka, kwasy tłuszczone, mlekowe i ketokwasy

Bufor wodorowęglanowy

H+HCO3->H2O+CO2 (CO2 usuwane przez płuca)

Bufor białczanowy

najważniejszy bufor ICF(zawiera dużo białek) + hemoglobina, aminokwasy zawierają końce o charakterze zarówno zasadowym, jak i kwasowym - mogą wiązać i oddawać H+

Bufor fosforanowy

H2PO4- oraz HPO4-

Kompensacja oddechowa

spadek pH - > wzrost wentylacji i odwrotnie

Kompensacja nerkowa

antyport Na+-H+, H łaczy się z HCO3 i powstaje H2O i CO2, H2O częściowow wydalane a częściowo reabsorbowane

Bufor H+ w moczu

amoniak (powst z glutaminy) i jon wodorofosforanowy

kwasica oddechowa

wzrost CO2 i HCO3

kwasica metaboliczna

spadek CO2 i HCO3, biegunka

pH moczu

6-6,5 (nieco kwaśne zmniejsza ryzyko infekcji)

Hormony autokrynne

działają na kom z której zostały uwolnione ale uwlania sie poza kom

Hromony inakrynne

działają na kom z której zostały uwolnione ale nie uwlania sie poza kom

Komórki Renshaw

hamują te same motoneurony alfa i inne pobliskie motoneurony alfa

Pochodne aminikowasów:

powst z tyrozyny, są magazynowane, zalicza się do nich HT, A, NA i melatonina

Aktywne/niekatywne hormony amino po podaniu doustnym

po zastosowaniu doustnym są aktywne: T3, T4 i melatonina i nieaktywne: adrenalina, noradrenalina

H. peptydowe/białkowe

nieaktywne po podaniu doustnym: ADH, insulina, oksytocyna, glukagon, h. przysadki i podwzgórza

Hormony steroidowe

działają doustnie, nie mogą być magazynowane: aldosteron, kortyzol, hormony płciowe, wit D

transport hormonów we krwi

hormony peptydowe, białkowe i katecholaminy, hormony steroidowe i hormony tarczycy wymagają białek transportujących

Funkcje białek transportujących hormony

hormony stają się rozpuszczalne w wodzie, zmniejszjaą straty na skutek filtracji, stanowią pulę rezerwową (h. związane z białkami są nieaktywne)

Rozpuszczalne w wodzie hormony działaja przez

białko G (cAMP, cGMP, fosfolipazę C, IP3, DAG)

Melatonina

serotonina->tryptofan, wydzielana przesz szyszynkę, szczyt w nocy

Przedni/tylny płat przysadki

Przedni produkcja hormonów tylny magazyn

Oksytocyna

skurcz mięśni gładkich macicy, wyrzut mleka z gruczołów piersiowych, wydzielana okresowo, pobudzana przez estrogeny, hamowana przez progesteron i katecholaminy

Prekursor ACTH

proopiomelanokortyna (POMC)

Hormony tropowe

PP: TSH, ACTH, FSH, LH

FSH

stymuluje pęcherzyki jajnikowe i prod nasienia

LH

stym owulacje, powst. ciałka żółtego i testosteron

Hormony hipofizjotropowe

wydzielane do naczyn wrotnych: TRH, CRH, GnRH, GHRH, GHIH, PRH, PIH

Hormony transportowane przez aksony

neurofizyna I - oksytocyna, neurofizyna II - wazopresyna

Prolaktyna

pobudzenie laktacji i wzrost piersi, komórki latotropowe, hamuje cykl menstruacyjny (gonadotropiny), ma cykl dobowy - szczyt w nocy, estrogeny ją pobudzają a ona pobudza progesteron

GH

działa bezpośrednio + pośrednio (somatomedyny), przeciwnie do insuliny, rytm okołodobowy - szczyt w nocy, synteza białek, gluk i KT -wzrost we krwi, wchłanianie Ca, Na, K z jelit, wzrost wydzielania przy wysiłku fizycznym, sen stres i spadki glukozy

kom trzustki + hormon

a - glukagon B-insulina D- somatostatyna PP -polipeptyd trzustkkowy

Insulina tkanki docelowe

mięśnie szkieletowe, wątroba, tkanka tłuszczowa

Insulina rytm dobowy

szczyt w godzinach rannych, wydzielanie ciągłe

Działanie insuliny

spadek glukozy i KT we krwi, wzrost syntezy białek, wzrost wnikania K do kom

Efekty szybkie, wolne, opóźnione insuliny

Szybkie: glukoza Wolne: synteza białek, Opóźnione: powst. enzymów

Receptor insulinowy

Receptor kinazy tyrozynowej

GLUT1

eurony, erytrocyty, fibroblasty

GLUT2

wątroba, nerka, jelita, komórki beta

GLUT3

neurony, fibroblasty

GLUT4

tkanka tłuszczowa, serce, mięśnie - tylko ten jest regulowany przez insulinę

GLUT5

jelita

Inkorporacja / internalizacja

wbudowanie receptora / przechodzi spowrotem do kom

Glukagon wydzielany pod wpływem

spadek glukozy i wzrost stresu (wyrzut katecholamin)

Wpływ glukagonu

na białka brak, wzrost produkcji żółci, wzrost K we krwi

Pobudzanie synt. glukagonu

choelcystokinina (wzrost KT), gastryna, adrenalina i noradrenalina (Agonisci rec. betaadreneregicznych)

rec B1

dodatni efekt chrono, drono i inotropowy

rec B2

rozkurcz mięśni gładkich

Niedobór jodu

wole

Synteza T3 + T4

wychwyt jodu, synteza tyreglobuliny, ransport jodu przez pendryne, utlenianie jody, jodowanie tyrozyny, kondensacja lub dejodowanie MIT i DIT, pinocytoza+proteoliza

rT3 skutki

hamuje wydzielanie T3 i T4

Transport T3 i T4

związany z albuminami i globulinami

okres półtrwania T3

1 dzień (bardziej aktywne od T3)

okres półtrwania T4

7 dni (mniej aktywne od T3)

Dejodynaza

T4->T3 wątroba, nerki, kom docelowe

T3 jest niezdbędny do funckcjonowania hormonów

PTH i GH

Rytm hormonów tarczycy

roczny (zimą więcej)

Hormony tarczycy

Wzrost glukozy, KT, białek, HR

Efekty działania HT

po 2 dniach zaczyna działać, po 10 max efektów

Rdzeń i kora nadnerczy - hormony

Kora: kłębkowata (zew) - mineralo (ACTH), pasmowata (glikokortyko), siateczkowata (hormony płciowe) rdzeń: adrenalina, NA

Adrenalina - receptory

B slabiej a

Noradrenalina - receptory

receptory a, słabiej na B a na B2 wcale

Mineralokortykosteroidy

warstwa kłebkowata: aldosteron (5% kortyzolu bo ma podobną budowę)

Aldosteron okres półtrwania

20 minut

Produkcja angiotensynogenu

wątroba

Renina - działanie angiotensynogiczne

angiotensynogen pod wpływen reniny w angiotensyne I

Glikokortykosteroidy

kortyzol (90% związane z białkami)

Kortyzol dzialanie

wzrost glukozy, KT, aminokwasów, ciał ketonowych, wzrost ciśnienia, spadek syntezy białek (wzrost rozpadu)

Kortyzol - rytm

okołodobowy - najwyższe stężenie - tuż przed przebudzeniem, najniższe - około północy

Hormony płciowe - nadnercza

dehydropiandrosteron i androstendion, estrogeny i progesteron (mało ale ma znaczenia po menopauzie)

Dehydropiandrosteron

istotny tylko u kobiet - pojawienie się owłosienia

Ogólny zespół adaptacyjny (GAS) - fazy

alarmowa (W+U), adaptacji (kortyzol), wyczerpania (kortyzol - działanie immunosupresyjne)

Leptyna

hormon sytości

Reabsorpca Ca2+ jest...

transportem czynnym, zachodzi w jelicie cienkim przy pomocy Ca2+-ATP-azy zależnej od aktywnej postaci witaminy D3

Pula wapnia we krwi

wolne 50%, sole 65, białka 44% albuminy 90% globuliny 10%, związanie z albuminami zależne od pH krwi -> alkaloza wzrost wiązania

Więcej wapnia ICF czy ECF?

ECF (1000x więcej)

Pobudzanie osteoklastówz do osteolizy:

osteoblasty wydzielają interleukinę-6, która pobudza osteoklasty. układ RANK-RANKL-osteoprotegeryna (OPG), w którym RANK jest receptorem i jeśli przyłączy się do niego RANKL, to dochodzi do pobudzenia osteoklastów, a jak OPG to do zahamowania

cholekalcyferol -> 25-hydroksycholekalcyferol (kalcydiol)

wątroba

klacydiol -> kalcytriol

nerki

cholesterol->cholekalcyferol

skóra

Efekt ostateczny D3

wzrost wapnia i fosforanów

Efekt ostateczny PTH

wzrost wapnia i spadek fosforanów

Uwalnianie wapnia z kości - PTH

pobudza osteobolasty do wydzielania czynników (IL-6) powodujących aktywację i różnicowanie osteoklastów

Kalcytriol

spadek wapnia i fosforanów

Działanie analgetyczne

zniesienie czucia bólu (kalcytriol)

Hormony płciowe transportowane

z globuliną wiążącą steroidy płciowe - SSBG

Jądra - kanaliki nasienne

zewnętrzna- kom Leydiga (hormony - testosteron), wewnętrzne - Sertolego (ochniające i odżywiające plemniki, ABP - transport testosteonu, spermatogenega, inhibina)

FSH i LH u mężczyzn

wydzielane pulsacyjnie, FSH-> Sertolego->inhibina, LH->Leydiga->tesosteron

Inne postacie testosteronu

dihydrotestosteron (prostata i mieszki włosowe) i estradiol w mózgu, wątrobie i tkance tłuszczowej

Drugorzędowe cechy płciowe

narządy rozrodcze

Trzeciorzędowe cechy płciowe

głos, owłosienie, budowa ciała

Steroidy anaboliczne

trądzik, nadciśneinei, hamowanie wydzielania testosteronu, rozwój piersi, zahamowanie wzrostu, zaburzenia czynności wątroby

Estrogen formy

estradiol - powstaje w wyniku aromatyzacji teścia ➔ estron - powstaje w wyniku aromatyzacji androstendionu ➔ estriol - produkt utleniania estradiolu i estronu, 12x większa aktywność niż estronu

Estrogen wydzielany jest przez

komórki warstwy ziarnistej jajników w fazie folikularnej cyklu, oraz przez ciałko żółte w fazie lutealnej, a w okresie ciąży też przez łożysko

Szczyt stężenie estrogenów

pod koniec fazy folikularnej, tuż przed owulacją, w połowie fazy lutealnej

progesteron, inhibina wydzielane przez

ciałko żółte, PRG szczyt w połowie fazy lutealnej

Progesteron działanie

złuszczanie nabłonka pochwy, rozwój piersi, działanie termogeniczne, przeciwaldosteronowy

Cykl jajnikowy

folikularna, owulacja, lutealna

Cykl hormonalny

FSH+LH - owulacja, estrogeny pod koniec fazy folikularnej, tuż przed owulacją oraz w połowie fazy lutealnej, progesteron i inhibina - w polowie lutealnej

Hormony łożyska

estrogeny, gonadotropina kosmówka, GnRH, progesteron, relaksyna, inhibina, laktogen łozysowy

Relaksyna

Wpływa hamująco na skurcze mięśni macicy i rozluźniająco na spojenie łonowe w czasie porodu.

Produkcja glukozy

wątroba i nerki

Rodzaje nefronów

korowe + przyrdzeniowe (b. długie pętle)

Naczynia proste

naczynia okołokanalikowe towarzyszące bardzo długim pętlom Henlego - nefrony przydzeniowe

100% filtracji

ony z krwi ● mocznik ● glukoza ● sacharoza ● inulina