Fizyka egzamin

Sekunda

jest zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej częstotliwości cezowej ∆Cs, wyrażonej w jednostce [Hz] (częstotliwości nadsubtelnego przejścia w 133Cs)

Metr

jest zdefiniowany poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej prędkości światła w próżni c wyrażonej w jednostce [m/s], przy czym sekunda zdefiniowana jest za pomocą częstotliwości cezowej ∆Cs.

Kilogram

jest zdefiniowany poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej stałej Plancka h, wyrażonej w jednostce [J s], przy czym metr i sekunda zdefiniowane są za pomocą c i ∆Cs

Amper

jest zdefiniowany poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej ładunku elementarnego e, wyrażonej w jednostce [C], gdzie sekunda zdefiniowana jest za pomocą ∆Cs

Mol

zawiera dokładnie 6,02214076×1023 obiektów elementarnych. Liczba ta jest ustaloną wartością liczbową stałej Avogadra NA wyrażonej w jednostce [1/mol].

Kandela

jest zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej skuteczności świetlnej monochromatycznego promieniowania Kcd, wyrażonego w jednostce [lm/W], gdzie kilogram, metr i sekunda są zdefiniowane za pomocą h, c i ∆Cs.

Kelwin

zdefiniowany poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej stałej Boltzmanna k, wyrażonej w jednostce [J/K], gdzie kilogram, metr i sekunda zdefiniowane są za pomocą h, c i ∆Cs

Radian

jest kątem płaskim o wierzchołku w środku koła, wycinającym z obwodu tego koła łuk o długości równej jego promieniowi.

Steradian

jest kątem bryłowym o wierzchołku w środku kuli, wycinającym z powierzchni tej kuli pole równe kwadratowi jej promienia.

Niepewność pomiaru (dokładność)

to parametr związany z rezultatem pomiaru, charakteryzujący rozrzut wyników. Pomiarem dokładniejszym jest pomiar o mniejszej niepewności.

Niepewność standardowa typu A

wynika ze statystycznej analizy serii n równoważnych i nieskorelowanych obserwacji wielkości x podlegającej błędowi przypadkowemu Za symbol niepewności standardowej przyjęto oznaczenie u(x)

Niepewność standardowa typu B

wynika z naukowego osądu eksperymentatora, biorącego pod uwagę wszystkie posiadane informacje o pomiarze i źródłach jego niepewności. Za symbol niepewności standardowej przyjęto oznaczenie u(x)

Niepewność względna

jest definiowana jako stosunek niepewności standardowej do wartości średniej wielkości mierzonej

Interpolacja

metoda numeryczna polegająca na wyznaczaniu w danym przedziale tzw. funkcji interpolacyjnej, która przyjmuje w nim z góry zadane wartości, w ustalonych punktach nazywanych węzłami

Ciało

obiekt materialny, czyli obdarzony masą.

Modele ciała

możliwość pominięcia pewnych rodzajów ruchu, np. ruchu obrotowego lub drgającego

Punkt materialny

punkt matematyczny, w którym skupiona jest pewna masa – np. samolot na ekranie radaru

Bryła sztywna

ciało o pewnej masie zajmujące pewną stałą objętość i kształt – np. samolot na lotnisku.

Bryła elastyczna

np. samolot w locie.

Punkt odniesienia

układ współrzędnych dowiązany do pewnego ciała lub układu ciał, zaopatrzonego dodatkowo w zegar do pomiaru czasu. Wybór układu odniesienia należy do nas i powinien upraszczać rozwiązanie zagadnienia

Położenie

względem wybranego układu współrzędnych (ciała) – gdzie jestem?

Ruch

zmiana położenia: w jakim kierunku, jak szybko, w jaki sposób?

Przemieszczenie

zmiana położenia w czasie

Wektor (promień) wodzący

wektor wyprowadzony z początku przyjętego układu odniesienia do punktu położenia ciała w danej chwili czasu

Tor ruchu (trajektoria) ciała

miejsce geometryczne kolejnych położeń ciała.

Szybkość średnia

stosunek całkowitej drogi (przemieszczenia) i całkowitego czasu potrzebnego do pokonania tej drogi. Jest to wielkość skalarna wyrażana w [m/s]. vśr = całkowita droga/całkowity czas = Ds/Dt

Prędkość średnia

to jest wielkość wektorowa, bo podaje nie tylko wartość szybkości ruchu, ale także jej kierunek i zwrot

Błąd bezwzględny

(różnica między pomiarem a wielkością rzeczywistą) W praktyce wartości xR nie znamy – posługujemy się wartością zbliżoną do rzeczywistej, np. średnią xśr,𝑥ҧ a błąd pomiaru określamy w formie niepewności pomiaru

droga kątowa alfa

kąt zakreślany przez wektor wodzący poruszającego się punktu

Układ inercjalny

układ odniesienia poruszający się ruchem jednostajnym prostoliniowym lub pozostający w spoczynku względem innego układu.

Układ nieinercjalny

układ odniesienia poruszający się ruchem prostoliniowym zmiennym lub krzywoliniowym względem innego układu.

Zasada względności Galileusza

wszystkie układy, które poruszają się względem siebie bez przyśpieszenia, czyli ruchem jednostajnym prostoliniowym, są równoważne mechanicznie.

Szczególna zasada względności Einsteina

Wszystkie prawa fizyki muszą być takie same we wszystkich układach inercjalnych poruszających się względem siebie ruchem jednostajnym prostoliniowym.

Postulaty Szczególnej Teorii Względności

Prędkość światła jest taka sama we wszystkich inercjalnych układach odniesienia  Zasada względności obowiązuje dla wszystkich praw fizyki

Drgania

procesy, w których dana wielkość fizyczna na przemian rośnie i maleje

Drgania swobodne

gdy układ, na który nie działają zmienne siły zewnętrzne, zostanie wyprowadzony z położenia równowagi

okresowy ruch drgający (periodyczny)

jeżeli wartości wielkości fizycznych zmieniające się podczas drgań, powtarzają się w pewnych odstępach czasu

drgania harmoniczne

gdy przyspieszenie układu jest proporcjonalne do przemieszczenia i skierowane w kierunku położenia równowagi (wykres drgań opisany jest wówczas funkcją trygonometryczną sin lub cos)

oscylator harmoniczny

układ wykonujący drgania harmoniczne np. wahadło, obwód LC

Okres

układ wykonujący drgania harmoniczne np. wahadło, obwód LC okres (ang. period), oznaczamy T – czas wykonania jednego pełnego drgania (jedn. sekunda [s])

częstotliwość drgań

oznaczamy f – liczba drgań (oscylacji) w jednostce czasu (jedn. herc [Hz]) zależność między częstotliwością i okresem: f=1/T stąd 1 Hz = 1 s-1

częstość kątowa (kołowa)

oznaczamy omega – jak szybko powtarza się dane zjawisko okresowe zależności między omegą, a częstotliwością f i okresem T wynoszą: omega=2pi/T omega=2pif dla drgań swobodnych przyjmujemy oznaczenia z indeksem 0