gim. fizyka bez 3klasy

masa

miara il. substancji

ciężar

siła z jaką ziemia działa na ciała znajdujące się w jej pobliżu.in. siła ciężkości, siła grawitacji

Fc wzór

Fc=m*g

przyspieszenie grawitacyjne

g=10m/s2 lub g=fc/m

gęstość(wzór i o czym informuje)

wielkość fizyczna charakterystyczna dla danej substancji. inf. o tym jaka masa ma 1m3 lub 1cm3 danej substancji. Ro=m/V

sublimacja, resublimacja

sub ze stałej na gazowa resublimacja z gazowej na stałą

skutki oddziaływań

1) dynamiczne - ruch 2) statyczne - zmiana kształtu

rodzaje wzajemych oddziaływań

bezpośrednie - mechaniczne/sprężyste pośrednie

rodzaje pośrednich oddziaływań

międzyczasteczkowe, grawitacyjne, magnetyczne, elektrostatyczne, elektromagnetyczne

rodzaj zabudowy sił międzyczasteczkowych

siły spójności(te same substancje), siły przyleganie (inne substancje)

kiedy jest menisk wklesly

Fprzylegania > Fspojnosci

kiedy jest menisk wypukły

Fspojnosci > Fprzylegania

ile wynosi 0 absolutne i w jakiej temp. (Kelviny) wrze woda

0 absolutne = -273C woda wrze 373K

kiedy szybciej poruszają się cząsteczki?

wtedy kiedy jest wyższa temperatura

dyfuzja

zjawisko samodzielnego rozmieszczenia się substancji. związane z nieustannym ruchem cząsteczek.

siła nacisku

siła z jaką działa ciało na powierzchnię, jest zawsz w prostopadła do powierzchni.

ciśnienie +wzór

nacisk ciała na jednostkę powierzchni P=Fn/s

siła parcia

siła z jaką ciecz lub gaz naciska na ściany zbiornika, w którym się znajduje.

prawo Pascala

jeżeli na zamknięta w zbiorniku ciecz lub gaz działamy siła to wytworzone dodatkowe ciśnienie rozchodzi się równomiernie we wszystkich kierunkach

ciśnienie hydrostatyczne

ciśnienie wybierane przez ciecz w otwartym naczyniu Ph=Ro*g*h

siła wyporu

siła pochodząca od cieczy działająca na ciało w niej zanurzone

prawo archimedesa +wzór

na ciało zanurzone w cieczy działa zwrócona wchodziła wyporu. wartość siły wyporu jest równa wartości ciężaru cieczy wypartej przez ciało / Fw=Ro*Vzan.*g

kiedy ciało tonie?

Fc>Fw Ro ciała > Ro cieczy

kiedy ciało pływa całkowicie zanurzone?

Fc=Fw Ro ciała = Ro cieczy

kiedy ciało pływa częściowo zanurzone?

Fc =Fw Ro ciała < Ro cieczy

kiedy ciało wynurza się?

Fc<Fw Ro ciała < Ro cieczy

od czego zależy ciśnienie gazu w zbiorniku?

1) il. gazu w zbiorniku więcej =większe cis 2) obj. zbiornika większą objętość =większe cis 3) temperatura gazu cieplej =większe cis

od czego go zależy ciśnienie panujące w danej cieczy?

-wys. słupa cieczy wieksza wys =większe cis - gęstość cieczy większą gęstość =większe cis

ciśnienie całkowite na ciało zanurzone

P=Pa+Pn

prawo naczyń połączonych

poziom cieczy w naczyniach połączonych jest taki sam niezależnie od kształtu naczynia. ciśnienia w takich naczyniach są jednakowe

układ odniesienia

ciało względem którego określamy ruch innego ciała

co oznacza że ruch i spoczynek są względne?

to czy ciało się porusza zależy od tego jaki wybierzemy układ odniesienia

ruch jednostajnie prostoliniowy

1) wartość prędkości jest stała 2) w jednakowych odstępach czasu ciało pokonuje jednakową drogę

ruch jednostajnie wzór / wykresy

V =s/t wykres s/t wykres V-t

ruch jednostajnie przyspieszony

1) wartość prędkości wzrasta o tyle samo w jednostce czasu 2) przyspieszenie jest stale

ruch jednostajnie przyspieszony wzór i wykresy

a=Vk-Vp/t s=1/2a*t2 wykres s) t wykres V/t (s=1/2V*t) ruch opóźniony na odwrót\ wykres a-t

szybkość średnia

Nie jest średnia arytmetyczną V=s cał/t cał

budowa krystaliczna

ułożenie w substancji czastecz k lub atomów w regularny sposób

izolatory +przykład

ciała które nie mają nośników ładunku elektrycznego. tworzywa sztuczne, szkoła, papier, gazy, woda destylowana

przewodniki +przykład

ciała które posiadają nośniki ładunku elektrycznego. metale, elektrolity, ciała organizmów żywych, zróżnicowane gazy

siła tarcia + wzór

to siła która działa przeciwnie do kierunku ruchu. tarcie w garach to opór. Ft=u*Fn u=współczynnik tarcia

swobodne spalanie+ wzory

to ruch ciał tylko pod wpływem grawitacji. Fg=m*g V=g*t h=1/2*g*t2

praca

w sensie fizycznym jest wykonywana wtedy, gdy pod wpływem działania pewnej siły dochodzi dochodzenia lub przemieszczenia lub odkształcenia ciała W=F*s J

Moc +wzór

inf. nas o szybkości wykonywania pracy P=W/t W

całkowita energia mechaniczna

Ec=Ep+Ek

energia potencjalna wzór

Ep=m*g*h

energia kinetyczna wzór

Ek=1/2m*V2

zasada zachowania energii

całkowita energia mechaniczna czyli smacznego potencjalnej i kinetycznej wszystkich ciał układu jest stała

zasada zachowania energii wzory

m*g*h=1/2*m*V2 > h=V2/2g V= pierwiastek 2gh

maszyny proste wzór

F1*r1=F2*r2

ciepło właściwe +wzór

jest cechą substancji i określa ile energii należy dostarczyć aby 1kg tej substancji ogrzać o 1C/1K

wzór temperatury końcowa

Q1=Q2 tk=m1*t1+m2*t2/1+m2

wzór ciepło potrzebne do ogrzania ciała

Q=cw*m*DeltaT

Q~m*Delta T

ciepło potrzebne do ogrzania substancji jest wprost proporcjonalne do iloczyn masy i przyrostu temperatury

rtęć cw=100=/kg*C

aby ogrzać 1kg rtęci o 1C należy dostarczyć 100J energii

ciepła parowania skraplania wrzenia krzepnięcia

Cx=Q/m inf nas o tym ile Energi należy dostarczyć lub odebrać bez zmiany temperatury

zmiana stanu skupienia

ciepła krzepnięcia skraplania...... Q=Cx*m

zmiana temperatury

Q=cw*m*Delta T

siła

jest miarą wzajemnych oddziaływań to wielkości wektorowe, która posiada wartość kierunek zwrot i punkt przyłożenia

siła sprężystości

to siła, która przy odkształcenia ciała dąży do przywrócenia jego początkowych kształtów i rozmiarów. siła z jaką działa podłoże na ciało nazywa się siłą sprężystości podłoża

siła tarcia

to siła która działa przeciwnie do kierunku ruchu. tarcie w gazach to opór

ciało poruszające się

siła tarcia kinetycznego

ciało w spoczynku

siła tarcia statycznego spoczynkowego

od czego zależy siła tarcia?

siła tarcia zależy od rodzaju powierzchni tracych i siły dociskajacej te ciała do ciebie. Nie zależy od wielkości powierzchni stykających się

pierwsza zasada dynamiki

jeżeli na ciało nie działają żadne siły lub działające siły się równoważą to ciało porusza się ruchem jednostajnym lub pozostaje w spoczynku

druga zasada dynamiki

jeżeli na ciało działa stała niezrównoważona siła to ciało porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym. wartość przyspieszenia jest proporcjonalna do działającej siły i odwrotnie proporcjonalna do masy ciała. a=Fw/m

trzecia zasada dynamiki

jeżeli na ciało a działa na ciało b to ciało b działa na ciało a taką samą siłą co do wartości o takim samym kierunku ale przeciwnym zwrocie i różnych punktach przyłożenia

jaki musi być kierunek siły i przemieszczenia względem siebie?

równoległy. NIE MOŻE BYĆ PROSTOPADŁY

jakie ciała posiadają energię mechaniczną?

ciała zdolne do wykonywania pracy

jak dzielimy energię mechaniczną

na energię - potencjalną w górze i - kinetyczną na ziemi

jak dzielimy energię potencjalną?

1 sprężystości - posiadają ciała odkształcone 2 grawitacji - posiadają ja ciała na pewnej wysokości

maszyny proste

mechanizmy dzięki którym pracę możemy wykonywać przy użyciu mniejszej siły

przykłady maszyn prostych

1 Dźwignią dwustronna 2 kołowrót 3 blok nieruchomy

energia wewnętrzna

suma energii kinetycznej wszystkich cząsteczek ciała i energii potencjalnej związanych z oddziaływaniem tych ciasteczek

temperatura

jest miarą średniej energii kinetycznej cząsteczek szybciej porusza się cząsteczki tym wyższa jest temperatura

pierwsza zasada termodynamiki

energia wewnętrzną ciała możemy zmienić albo przez wykonanie pracy albo przez przekazanie ciepła. Delta Ew=W+Q

co to jest ciepło?

ciepła to proces przekazywania energii wewnętrznej. Jednostka J

przykłady przewodników

metale płytki

przykłady izolatorów

guma szkło tworzywa sztuczne powietrze plastik

co się stanie gdy ciało wykona pracę lub oddać ciepło a co się stanie gdy praca zostanie wykonana nad ciałem i zostanie dostarczone ciepło

1 energia wewnętrzną zmaleje 2 energia wewnętrzna wzrośnie

sposoby przepływu energii

przewodnictwo konwekcja promieniowanie

przewodnictwo co to?

przepływ ciepła skutek zamknięcia ciało o różnej temperaturze

konwekcja co to?

unoszenie się do góry obranej masy gazów lub cieczy

promieniowanie co to?

przekazywanie energii na odległość

co to jest ruch drgający?

to ruch w którym ciało wychylono z położenia równowagi po upływie określonego czasu wraca do tego położenia

co to jest położenie równowagi

położenie ciała przed wprowadzeniem go w ruch

co to jest wychylenie?

położenie ciała drgająca go w danej chwili (x)

co to jest amplituda

największe wychylenie z położenia równowagi (A)

co to jest okres drgań

to czas w którym ciało drgające wykonaj jedno pełne drgania (T) T=t/n T=1s

co to jest częstotliwość

liczba pytań jednej sekundzie (f) f=1/T Hz

kiedy są drgania gasnące

gdy nie dostarczymy energii do ciała

kiedy są drgania wymuszone

jeżeli dostarczymy do ciała energię i ma stała amplitude

co to jest wahadło matematyczne?

zawieszona na nitce kółka której masa skupionej w jednym punkcie

od czego zależy okres drgań i częstotliwość

zależy tylko od długości wahadła

izachronizm

niezależność okresu drgań od ampltudy i masy. im większa długość tym większegy okres drgań.

fale sprężyste

rozchodzą się w ośrodku sprężyste odkształcenia spowodowane impulsem falowym. Fale sprężyste nie r rozchodzą się w próżni

rodzaje fal sprezystych

1) poprzeczne - kierunek drgań cząsteczek ośrodka jest prostopadły do kierunku rozchodza się fali 2) podłużne - kierunek drgań cząsteczek ośrodka jest równoległy do kierunku rozchodzą nią się fali

długość fali

lambda droga jako fala przebywa w czasie jednego pełnego drgania - szybkość rozchodzenia się fali V=lambda/T lub V=lambda*f

podział ze względu na kształt powierzchni falowej

- płaskie - kuliste

od czego zależy kształt fali

odrodzenie źródła fali (impulsu falowego)

interferencja

zjawisko nakładanie się fali istnieje wzmocnienie i wygaszanie

dyfrakcja

zmiana kierunku rozchodzenia się fali in. ugiecie

rezonans mechaniczny

zjawisko pobudzenia do drgania ciała przez inne ciało drgające o tej samej częstotliwości własnej

drgania akustyczne

kolejny zagęszczenia i rozrzedzenia cząstek które powstają w wyniku drgania jakiegoś ciała, przekazywanie tych drgań nazywamy falą akustyczną

od czego zależy wartość prędkości fali

od ośrodka w którym się rozchodzi

podział fali akustycznej

infradźwięki(poniżej 16 hz) - naturalne - sztuczne - do komunikacji wykorzystywane przez słonie, wieloryby, słyszalne (od 16 hz do 20000 hz) ultradźwięki (powyżej dwudziestu tysięcy hz) delfin, y nietoperze, słyszą psy

rezonans akustyczny

polega na pobudzeniu do drgania ciała o określonej częstotliwości przez inne ciało drgające

jednostka natężenia dźwięku

decybele 1dB

rozpoznawanie cechy dźwięku - częstotliwość drgania

wysokość

rozpoznawanie cechy dźwięku natężenie zależy od amplitudy

głośność

rozpoznawanie cechy dźwięku stopień skomplikowania drgań

barwa

ile wynosi próg słyszalności

0dB

ile wynosi próg bólu

140 dB

szkodliwe natężenie dźwięku

powyżej dziewięćdziesięciu decybel

echo

zjawisko odbicia dźwięku od jakiejś przeszkody

cechy tonów

głośność, wysokość ruch harmonijny okresowy

cechy szmerow

źródło uchem nieokresowe nieharmonijnym na przykład szept posiada tylko głośność

cechy dźwięków

źródła drgań ruchem okresowym, nieharmonijnym np. struny głosowe głośność, wysokość, barwa