Historia: Gospodarka, Kościół i Feudalizm w Średniowieczu

hołd lenny

uroczysta ceremonia złożenia aktu komendacji przez wasala seniorowi

komendacja

oddanie się wolnej osoby (wasal) pod opiekię innej wolnej osoby (senior)

wasal

(lennik) osoba czerpiąca korzyści w zamian za oddanie się seniorowi

senior

(pan) zwierzchnik wasala, nadający mu dobra w zamian za akt komendacji

lenno

dobra, które senior nadaje wasalowi, do dóbr zalicza się m.in. ziemia, monopol

drabina feudalna

system władzy w państwie feudalnym, w którym władca jest seniorem dla wyższych władców świeckich i duchownych a oni są seniorami dla niższych świeckich i duchownych bądź rycerzy

stany

grupy społeczne z podziałem na: duchowieństwo, rycerstwo, możnowładctwo, chłopstwo i mieszczaństwo.

gospodarka naturalna

produkcja zmniejszona do minimum, jedynie do zaspokojenia potrzeb producenta, bez handlu towarem

dwójpolówka

system rolny w którym ziemia jest podzielona na 2 części, jedna jest uprawiana a drugia nie, co rok jest zmiana

trójpolówka

system rolny w którym ziemia jest podzielona na 3 części, z których pierwsze dwie są uprawiane a trzecia nie. Następnego roku druga i trzecia część jest uprawiana a pierwsza „odpoczywa”. Następnego roku uprawiana jest pierwsza i trzecia część.

ulicówka

rodzaj wsi w której wszystkie domy są budowane tylko przy ulicy

owalnica

rodzaj wsi w której domy są stawiane wokół centralnego owalnego placu

renta feudalna

świadczenia chłopów na rzecz zarządcy ziemii, uiszczana w zamian za korzystanie z ziemii.

Formy renty feudalnej

czynsz(pieniądze), odrobek(pańszczyzna), danina(w naturze)

targ

Organizowany co niedzielę, stosunkowo mały, kilka sklepów

jarmark

Ogranizowany z okazji święta, na którym obchodzono dane święto

„Powietrze miejskie czyni wolnym”

Powiedzenie, wyraża szanse na nowe, wolne życie

ława miejska

organ sądowniczy, rozstrzyga spory, sądzi przestępców, rejestrował umowy. Składał się z kilkunastu ławników

rada miejska

organ ustawodawczy, nakłada i zbiera podatki, reprezentuje miasto

Gildia

organizacja zrzeszająca kupców działających w danym mieście. Podobna do cechów.

Kraje Lewatu

Państwa położone na wschodnim (azjatyckim) wybrzerzu Morza Śródziemnego. Dzisiejsze tereny Syrii, Izraela, Palestyny, Jordanii, Libanu

plebs

najbiedniejsza grupa miejska, pełniąca zawody takie jak: służba bądź najemnicy. Mieszkający poza murami miasta

pospólstwo

najliczniejsza grupa miejska, głównie rzemyślnicy

patrycjusze

Najbogatsza grupa miejska, pełniąca urzędy bądź właściciele warsztatów rzemyślniczych oraz kupcy

Cech (rzemiosła)

Grupa rzemyślników z danej dziedziny (np. rzeźbiarze). Cech miał swoje zasady oraz hierarchię (mistrz, czeladnik)

szkoły parafialne

zakładane przez duchownych który uczyli chłopców pisać i czytać oraz przygotowywali do służby kościelnej

Biblia pauperum

Ukazanie Biblii w postaci obrazów, witraży, rzeźb, etc. Miały za zadanie przekazywać Słowo Boże dla ludzi nie umiejących czytać

skryptorium

pokój w klasztorze w którym mnisi przepisywali księgi

wirydarz

ogród wewnątrz murów klasztoru

kapitularz

sala zebrań w klasztorze

cystersi

zakon monastyczny reformowany, założony w 1098r. przez św. Robertaz Molesme

dominikanie

zakon żebracki, założony w 1216r. przez św. Dominika Guzmana

franciszkanie

zakon żebracki założony przez św. Franciszka z Asyżu

Herezja

pogląd religijny sprzeczny z nauką Kościoła

albigersi

przedstawiciele dualistycznego ruchu religijnego działającego w południowej Francji w XI-XIII wieku

Schizma wschodnia

Podział kościoła na wschodni i zachodni (katolicyzm, prawosławie) 1054r.