otázka  |
odpověď |
W jakich latach panowała Monarchia Piastów? začněte se učit
|
|
|
|
|
Na czym polegała zasada monarchicznej formy rządu? začněte se učit
|
|
Najwyższa władza powierzona jedostce (królowi, księciu) - działanie wszelkich innych organów państwowych legitymizowane jest wolą monarchy.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Władza spoczywa w rękach jednostki - księcia.
|
|
|
Jak inaczej nazywamy tytuł króla? začněte se učit
|
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Pomazanie olejami świętym, nałożenie korony i wręczenie miecza.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Biskup ordynariusz diecezji, w której odbywała się koronacja.
|
|
|
Na czym polegała instytucja princepsa? začněte se učit
|
|
Książę zwierzchni (np po śmierci Bolesława Krzywoustego najstarszy z rodu)
|
|
|
W którym roku upadła instytucja princepsa? začněte se učit
|
|
Rywalizacja między Piastowiczami o tron pryncypacki doprowadziła do definitywnego jego rozpadu w 1227 r. Kiedy to doszło do zabójstwa księcia Leszka Białego (1227 r.)
|
|
|
Jakie szczególne uprawnienia miał Princeps? začněte se učit
|
|
m.in. prawo do objęcia dzielnicy pryncypackiej ze stołecznym Krakowem oraz możliwość utrzymywania własnej załogi w głównych grodach państwa.
|
|
|
Jaki był cel powstania instytucji pryncypatu? začněte se učit
|
|
System pryncypatu miał na utrzymywać jedność królestwa, wychodząc naprzeciw procesom decentralizacyjnym związanym z oczekiwaniami społecznymi.
|
|
|
Jak inaczej nazywamy dwór książęcy i co to jest? začněte se učit
|
|
curia principis, curia regis skupione wokół księcia grono osób pozostających na jego służbie i pełniących różnorodne funkcje publiczne (urzędy) i służebne.
|
|
|
Jak nazywano najbliżsi współpracownicy monarchy? začněte se učit
|
|
Baronowie duchowi i świeccy (barones spirituals et saeculares)
|
|
|
Co tworzyli najbliżsi współpracownicy króla? začněte se učit
|
|
Radę Książęcą (consilium)
|
|
|
Kto był zastępcą księcia w rządach państwem? začněte se učit
|
|
Komes pałacowy (comes palatinus), zwany wojewodą lub niekiedy palatynem.
|
|
|
Pod wpływem jakich wzorców uformował się polski dwór monarszy? začněte se učit
|
|
Przede wszystkim czeskich i węgierskich.
|
|
|
Kto był najstarszym synem Bolesława Krzywoustego? začněte se učit
|
|
|
|
|
Na czym polegała zasada pryncypatu? začněte se učit
|
|
Zasada ta polegała na tym, że najstarszy z książąt dzielnicowych miał sprawować władzę zwierzchnią nad pozostałymi (książę zwierzchni).
|
|
|
Dlaczego tytuł królewski wpływał na pozycję Polski wśród państw Europejskich? začněte se učit
|
|
Król to wyłącznie taki władca, który respektuje prawo.
|
|
|
Co oznacza princeps z łaciny? začněte se učit
|
|
"Ten, który zajmuje pierwsze miejsce, pierwszy"
|
|
|
Jak nazywała się coroczna opłata na rzecz papieża? začněte se učit
|
|
Na początku płacił władca, później ogół społeczeństwa
|
|
|
Jak w Dagome Iudex określono "Miasto Gniezno"? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak nazywał się pochodzący z ok. 990 r. dokument (incipit) opisujący terytorium państwa Mieszka I przekazanego w opiekę papieża? začněte se učit
|
|
|
|
|
Na czym polegał spór o inwestyturę? začněte se učit
|
|
Był to spór między cesarstwem a papiestwem o przywództwo w ówczesnym świecie chrześcijańskim
|
|
|
Kogo popierała Polska w sporze o inwestyturę? začněte se učit
|
|
|
|
|
Na czym polegało Regnum Poloniae? začněte se učit
|
|
Władza spoczywa w koronie, a nie w osobie władcy
|
|
|
Dlaczego władca przestał płacić żołd? začněte se učit
|
|
Było to zbyt kosztowne więc w zamian zaczął nadawać ziemię, zastrzegając obowiązek pełnienia służby wojskowej.
|
|
|
Co oprócz ziemi otrzymywali rycerze? začněte se učit
|
|
Np. -iusnom responsivum (prawo odpowiadania tylko przed sądem książęcym); -możliwość posiadania ziemi na własność oraz zwierzchnictwo nad ludnością podległą; -książę nadawał rycerstwu immunitety
|
|
|
Jak nazywano rycerzy możnych? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak nazywano rycerzy służebnych? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak można było dostać się do stanu duchownego? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jakie przywileje miało duchowieństwo? začněte se učit
|
|
-"Privilegium fori" (przywilej sądowy), odpowiadali tylko przed sądami kościelnymi; -Prawo własności ziemskiej; -immunitet ekonomiczny (ich dobra były zwolnione od podatków na rzecz króla); -Zwolnieni z służby wojskowej
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Chłopi w zbożu, mieszczanie i szlachta w pieniądzach
|
|
|
Na co szły dochody kościoła? začněte se učit
|
|
Na cele kultu, działalność charytatywną oraz rozwój sztuki sakralnej.
|
|
|
Jak inaczej nazywamy zasadźcę? začněte se učit
|
|
Zasadźca zawierał dokument lokacyjny z właścicielem ziemskim.
|
|
|
Co to było Prawo Niemieckie? začněte se učit
|
|
Ogół zasad prawnych regulujących organizacje wsi, a także miast, stwarzało układ jasnych rozliczeń i przyczyniało się do postępu gospodarczego.
|
|
|
Na czym polegały przywileje lokacyjne? začněte se učit
|
|
Zezwolenie na wyłączenie obszaru spod prawa monarszego i założenie miasta
|
|
|
Jak nazywała się najbogatsza warstwa mieszczan? začněte se učit
|
|
Głównie narodowości niemieckiej, obcość narodowa była przeszkodą w nawiązaniu bliższej współpracy ze szlachtą w tworzeniu instytucji ogólnostanowych.
|
|
|
Kto rekrutował się z patrycjatu? začněte se učit
|
|
Rajcy miejscy i burmistrzowie
|
|
|
Jak nazywała się warstwa społeczna do której należeli średniozamożni rzemieślnicy, kupcy, kramarze? začněte se učit
|
|
Posiadali prawa miejskie, lecz nie byli dopuszczani do piastowania urzędów w mieście.
|
|
|
Jakie prawa mieli chłopi? začněte se učit
|
|
Wolność wychodu, zakupieństwo
|
|
|
Jak można było zostać Sołtysem we wsi? začněte se učit
|
|
|
|
|
Na czym polegała wolność wychodu? začněte se učit
|
|
Legalne opuszczenie gospodarstwa, o ile zostawiono je w dobrym stanie, znaleziono następce i rozliczono się z czynszu
|
|
|
Na czym polegało zakupieństwo? začněte se učit
|
|
Chłop mógł dzierżawić ziemie bez prawa własności.
|
|
|
Kto był pierwszym Arcybiskupem gnieźnieńskim? začněte se učit
|
|
|
|
|
Na czym polegała reforma "in capite et membris" začněte se učit
|
|
Wprowadziła celibat, umocniła autonomie kościoła, obieranie biskupów stało się wyłączną kompetencją Kościoła Pierwszym tak obranym biskupem był Wincenty Kadłubek
|
|
|
Jaka była rola kulturowa kościoła? začněte se učit
|
|
-Rozwój szkolnictwa; -udział w procesie zjednoczenie państwa
|
|
|
Na czym polegał przywilej kaliski? začněte se učit
|
|
Dotkliwa penalizacja zachowań wymierzonych przeciw przeciw Żydom, spory na linii Żydzi-chrześcijanie rozpatrywane przez wojewodę i żydowskich assesorów (wojewodziński sąd żydowski)
|
|
|
Jaki był pierwszy przejaw działalności prawotwórczej? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak nazywał się zastępca sędziego ziemskiego? začněte se učit
|
|
|
|
|
W którym roku założono Akademie Krakowską? začněte se učit
|
|
|
|
|
Na czym polega personalizacja władzy? začněte se učit
|
|
Władza spersonalizowana to władza, w której konkretna osoba sprawuje funkcje dzięki osobistym przymiotom, a nie prawnie przypisanym do swojego stanowiska uprawnieniom.
|
|
|
Jak nazywało się ostateczne odejście od zasady personalizacji władzy? začněte se učit
|
|
Corona Regni Poloniae (Korona Królestwa Polskiego)
|
|
|
Jakie były urzędy ceremonialne o znaczeniu dworskim? začněte se učit
|
|
Miecznik, stolnik, cześnik, koniuszy, kanclerz, skarbnik, mincerz.
|
|
|
Czym zajmowali się kanclerze? začněte se učit
|
|
Prowadzili korespondencje dyplomatyczną, wystawiali dokumenty, byli to duchowni dobrze znający łacinę.
|
|
|
Czym zajmował się kasztelan? začněte se učit
|
|
W księstwach dzielnicowych władzę administracyjno-sądową oraz wojskową sprawowali kasztelani.
|
|
|
Czym zajmował się podkomorzy? začněte se učit
|
|
Był zarządcą komory (dworu książęcego, mieszkanie panującego)
|
|
|
Na czym polegała zasada stanowo-korporacyjnego podziału społeczeństwa? začněte se učit
|
|
Zróżnicowanie mieszkańców ze względu na ich przynależność stanową i korporacyjną
|
|
|
Jak nazywano nadanie szlachectwa przez króla? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak nazywano uznanie szlachectwa z innego państwa? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak można było nabyć obywatelstwo miejskie? začněte se učit
|
|
Poprzez rodziców (obywateli) bądź przez nadanie na mocy uchwały rady miejskiej
|
|
|
Który statut ograniczył wolność chłopów? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak nazywano ucieczkę chłopa? začněte se učit
|
|
|
|
|
Która konstytucja wyłączyła żydów spod prawa polskiego? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak za Jagiellonów nazywano osobę zastępującą króla w czasie bezkrólewia? začněte se učit
|
|
|
|
|
Jak za panowania Jagiellonów nazywała się wąska grupa najbardziej zaufanych współpracowników doradzających królowi? začněte se učit
|
|
Rada komorna/senat dworski
|
|
|
