otázka |
odpověď |
Kultura kreteńska (minojska) - kiedy się rozwinęła, kto začněte se učit
|
|
Rozwinięta między 2200 a 1450 r. p.n.e. na Krecie. Lud który stworzył tą kulturę nie należał do plemion greckich, jednak jego dorobek znacznie wpłynął na rozwój starożytnej greckiej cywilizacji. Minojczycy pozostawali pod wpływem kultur Bliskiego Wschodu.
|
|
|
Rozwój życia miejskiego minojczyków - funkcje pałaców začněte se učit
|
|
Pałace były wielofunkcyjne - były siedzibami władców, centrami administracyjnymi oraz służyły sprawowaniu kultu religijnego. Były także centrami produkcji i magazynami żywności.
|
|
|
Sztuka kreteńska (zdjęcie) začněte se učit
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Plemiona greckie które przemieszczały się na obszar grecji z północy w trakcie II tysiąclecia p.n.e. nazywały siebie Hellenami, dopiero Rzymianie zaczęli ich nazywać grekami.
|
|
|
Hellenowie - państwa, kultura začněte se učit
|
|
Tworzyli wiele miast-państw o różnych systemach społeczno-politycznych i interesach. Łączyły ich wierzenia relgiijne oraz wspólne elementy kultury i obyczajów. Greka jako język wspólny ukształtowała się stopniowo.
|
|
|
Warunki geograficzne Grecji i ich wpływ, co importowali i eksportowali? začněte se učit
|
|
Grecja to kraina górzysta, otoczona morzami o długiej linii brzegowej. Brak w niej żyznej ziemii, co zmuszało do importu. Eksportowali z kolei świetne wyroby rzemiosła.
|
|
|
Kultura mykeńska (achajska) - kiedy, z nim rywalizowali Achajowie začněte se učit
|
|
od 16 do 13 w. p.n.e. w płd i śr. Grecji rozwinęła się kultura Mykeńska. Rywalizowali z Kreteńczykami, a w połowie 15 w. p.n. e ich najechali i podporządkowali.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Achajowie zdobyli Troję ok. 1300 r. p.n.e. lub 1184 r. p.n.e. - niewiadomo dokładnie.
|
|
|
Upadek kultury mykeńskiej - kiedy, czemu? začněte se učit
|
|
W połowie 12 w. p.n.e., był związany z działaniami wrogich ludów które wywołały kryzys gospodarczy, a później też najechały Mykeny.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Okres od 12 do 9 w. p.n.e. w Grecji po upadku kultury Mykeńskiej (m.in. przez najazd Dorów) nastąpiło zwolnienie rozwoju cywilizacyjnego, a Grecy zatracili umiejętność posługiwania się pismem więc nie zostawili żadnych źródeł.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Od schyłku Wieków Ciemnych, zwłaszcza w epoce archaicznej (8 - 5 w. p.n.e.) kształtowały się grecjie państwa miasta (polis, poleis l.mn.) Większość z nich była mała, z wyjątkiem Sparty i Aten.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Centrum polis, plac wokół którego skupiało się życie publiczne.
|
|
|
Uprawnienia obywateli polis demokratycznych (2) začněte se učit
|
|
Możliwość sprawowania urzędów, głosowania nad sprawami publicznymi.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Początkowo greckie miasta-państwa miały swoich monarchów którzy byli zależni od najmożniejszych rodów. Członków takich rodów, które decydowały o sprawach polis, nazywano aristoi (najlepsi), skąd pochodzi pojęcie arystokracja.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Ustrój w którym do władzy były dopuszczone tylko osoby należące do najmożniejszych rodów, czyli arystokracja.
|
|
|
Demokracja (poleis) - definicja začněte se učit
|
|
Rządy obywateli, choć nie wszyscy w Grecji nimi byli. Mimo to zwykli ludzie mieli znacznie większą władzę niż w systemie oligarchii.
|
|
|
Tyrania (poleis) - definicja začněte se učit
|
|
Władza osoby, która niezgodnie z istniejącym systemem ustrojowym przejmowała jednoosobowo pełnię władzy w polis. Najczęściej tyranii obejmowali rządy opierając się na niższych warstwach ludności, widzących w nich szansę na poskromienie arystokracji.
|
|
|
Kto posiadał prawa polityczne przysługujące obywatelom w Poleis? začněte se učit
|
|
Dorośli mężczyźni urodzeni jako wolni, nie miały ich kobiety.
|
|
|
Sparta (Lacedemon) - czym była? začněte se učit
|
|
Największa z greckich poleis. Jej mieszkańców określano mianem Lacedemończyków.
|
|
|
Związek Peloponeski - kiedy i kto stworzył? začněte se učit
|
|
Ok. 550 r. p.n.e. Sparta dzięki nawiązaniu wielu sojuszy stworzyła Związek Peloponeski obejmujący większość poleis leżących na półwyspie Peloponez.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Jedyni pełnoprawni obywatele Sparty. Byli członkami elitarnej warstwy wojowników. Było ich kilka tysięcy.
|
|
|
Spartańskie wychowanie - definicja začněte se učit
|
|
Wczesne oderwanie dzieci od rodziców, poddanie ich surowej dyscyplinie i wdrażanie do posłuszeństwa.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Osoby osobiście wolne, ale pozbawione praw politycznych. Wywodzili się z ludności podbitej przed Spartę.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Niewolni chłopi, którzy stanowili własność państwa i wraz z ziemią byli przekazywani Spartanom.
|
|
|
Jeden z powodów wyjątkowo zmilitaryzowanego charakteru Sparty začněte se učit
|
|
Częste powstania helotów, którzy byli wielokrotnie liczniejsi niż spartiaci.
|
|
|
začněte se učit
|
|
oligarchiczny, oficjalnie głoszona równość spartiatów nie była odzwierciedlona w rzeczywistości gdyż główne organy władzy reprezentowali arystokraci.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Członkowie rady starszych w Sparcie (powyżej 60 r.ż.)
|
|
|
začněte se učit
|
|
Wybierani na jednoroczną kadencję w Sparcie, było ich pięciu, kontrolowali proces stanowienia prawa i politykę zagraniczną.
|
|
|
Ateny - koniec monarchii, oligarchia. začněte se učit
|
|
Po ustaniu rządów królewskich (VII w. p.n.e.) początkowo stały się oligarchią. Najwyższymi członkami Rady Areopagu oraz archontami mogli być tylko arystokraci.
|
|
|
kodeks Drakona - kiedy spisany, czym się charakteryzował? začněte se učit
|
|
Prawo Drakona (621 p.n.e.) to pierwszy spisany kodeks Aten, znany z surowości – większość przestępstw karano śmiercią. Miało ograniczyć samowolę arystokracji, lecz było uznawane za brutalne i niesprawiedliwe.
|
|
|
Solon - co i kiedy zrobił začněte se učit
|
|
Solon (594/593 p.n.e.) przeprowadził reformy w Atenach: zniósł niewolę za długi, podzielił obywateli na klasy majątkowe, stworzył sąd ludowy (heliaję) i ograniczył władzę arystokracji.
|
|
|
Rządy tyrańskie w Atenach začněte se učit
|
|
W 561 r. p.n.e. Pizystrat wykorzystał konflikty społeczne i przejął władzę. Po nim władze przejmowali synowie aż do 510 r. p.n.e.
|
|
|
Koniec rządów tyranów w Atenach začněte se učit
|
|
Zakończył je ród Alkmeonidów który posłużył się do tego zbrojną interwencją Sparty.
|
|
|
Klejstenes - w którym wieku żył i co zrobił? začněte se učit
|
|
Żył w VI w. p.n.e. Ustanowił nowy podział administracyjny, osłabił wpływy arystokracji, przypisał obywateli do 10 fyl.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Kontrolowała urzędników i zwoływała zgromadzenie ludowe. Każda fyla wysyłała po 50 losowych obywateli
|
|
|
začněte se učit
|
|
Najważniejszy organ decyzyjny w ateńskiej polis. W zgromadzeniu mogli uczestniczyć wszyscy wolni obywatele.
|
|
|
Ostracyzm (sąd skorupkowy) začněte se učit
|
|
Metoda mająca zabezpieczyć Ateny przed powrotem tyranii. Co roku obywatele mogli wskazać jedną osobę która ich zdaniem zagrażała polis. Wskazana osoba musiała opuścić Ateny na 10 lat, choć nie traciła statusu obywatela.
|
|
|
začněte se učit
|
|
W latach 50 5 w. p.n.e. skupił w swoim ręku największą władzę w Atenach. W jego czasach ateńska polis przeżywała lata świetności, zwłaszcza po pokonaniu Persów. Wprowadził reformy zwiększające uprawnienia osób z niższych warstw społecznych.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Zagraniczni mieszkańcy Aten. Byli wolni i dopuszczani do życia towarzyskiego, nie mieli jednak praw politycznych. Nie mogli posiadać nieruchomości, byli zobowiązani do służby wojskowej i podatków.
|
|
|
Wielka Kolonizacja Greków - kiedy i co się działo začněte se učit
|
|
Między 8 a 6 w. p.n.e. Grecy założyli ok. 200 kolonij na wybrzeżach mórz Śródziemnego i Czarnego, w tym na Sycylii.
|
|
|
Wielka Kolonizacja - kiedy, przyczyny (2) začněte se učit
|
|
Trwała głównie od 8 do 6 w. p.n.e. Główne przyczyny to: Wzrost zaludnienia poleis, nasilający się niedobór ziemii żywności itp.
|
|
|
Wielka Kolonizacja - skutki (4) začněte se učit
|
|
Wzrost zamożności kolonii, dalszy rozwój żeglarstwa, wzrost znaczenia Hellenów w basenach mórz, oddziaływanie Greków na kultury obszarów sąsiadujących z koloniami.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Fenicjanie prowadzili kolonizację jeszcze przed Hellenami, chciał załamała się ona po podbojach przez Asyrię w 9 w. p.n.e. Konkurentem Greków stała się Kartagina czyli kolonia fenicka.
|
|
|
Opanowanie małoazjatyckich poleis i Lidii przez Persów - kiedy, który król wtedy rządzi? začněte se učit
|
|
Stało się to w latach 40. 6 wieku p.n.e. za sprawą Cyrusa II Wielkiego - Króla Persji.
|
|
|
Imperium perskie w 6 i 5 w. p.n.e. - rozrost, gdzie sięgało, pierwsze nabytki w Europie - władca i gdzie začněte se učit
|
|
Zaczęło się gwałtownie rozrastać okolo 550 r. p.n.e. a za Cyrusa II oraz następcy - Kambyzesa II sięgało pogranicza Indii oraz Egiptu. Kilkadziesiąt lat później za Dariusza I Wielkiego uzyskali pierwsze nabytki w Europie - w rejonie czarnomorskim i Tracji
|
|
|
Epoka klasyczna Hellady - kiedy začněte se učit
|
|
rozpoczęta na początku 5 w. p.n.e., trwała do 323 r. p.n.e. (śmierć Aleksandra Macedońskiego)
|
|
|
Powstanie jońskie - kiedy, o co chodzi? začněte se učit
|
|
Wybuchło w 499 r. p.n.e., małoazjatyckie poleis zbuntowały się przeciwko władzy Perskiej. Powstanie upadło po pięciu latach, a z europejskich poleis wsparły je jedynie Ateny i Eretria.
|
|
|
I wojna perska - kiedy, przyczyny začněte se učit
|
|
W 490 r. p.n.e. Dariusz I postanowił ukarać poleis wspierające powstańców jońskich. Zniszczył Eretrię, po czym zwrócił się przeciw Atenom.
|
|
|
Bitwa pod Maratonem - kiedy, o co chodzi začněte se učit
|
|
Rozegrała się w 490 r. p.n.e. kiedy to wojska Perskie w kilkukrotnej przewadze przegrały z Ateńczykami do których pomoc Sparty nie dotarła na czas. Bitwa rozegrała się 40km od Aten - pod Maratonem
|
|
|
začněte se učit
|
|
Szyk bojowy greckiej ciężkozbrojnej piechoty
|
|
|
Związek Hellenów - co to, po co, kto przewodził začněte se učit
|
|
Sojusz militarny powstały w celu obrony przed planowanym przez króla Persów Kserksesa zajęciem Hellady. Przewodziła w nim Sparta.
|
|
|
II wojna perska (wyprawa Kserksesa) - kiedy, o co chodzi začněte se učit
|
|
Rozpoczęta w 480 r. p.n.e. Persowie zaatakowali Helladę droga lądową, od północy, a także siłami morskimi.
|
|
|
Bitwa pod Termopilami - kiedy, o co chodzi, co się stało začněte se učit
|
|
W 480 r. p.n.e. 300 spartanów wraz z królem Leonidasem poświęciło swoje życie osłaniając odwrót reszty helleńskich wojsk. Zginęli, umożliwiając jednak bezpieczne wycofanie sił helleńskich.
|
|
|
Zniszczenie Aten p.n. e - kiedy, czemu začněte se učit
|
|
W 480 r. p.n.e. Persowie zdobyli Attykę i zniszczyli Ateny w trakcie II wojny perskiej. Mieszkańcy wcześniej je opuścili i schronili się na Peloponezie.
|
|
|
Wycofanie się Persów z Grecji p.n.e. začněte se učit
|
|
W 480 r. p.n.e. Grecy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Salaminą, a rok później pod Platejami. Doprowadziło to do wycofania Persów z Grecji. Ostatecznie wolność odzyskały też poleis Azji Mniejszej.
|
|
|
začněte se učit
|
|
floty różnych poleis pod przewodnictwem Aten. Toczył wojny z Persją do 448 r. p.n.e.
|
|
|
Wojna peloponeska - kiedy, czemu začněte se učit
|
|
W latach 431-404 p.n.e. Sparta i jej sojusznicy walczyli z Atenami i Związkiem Morskim. Ateny przegrały przez co utraciły wiodącą pozycję w Helladzie, a Związek Morski został rozwiązany.
|
|
|
Na czym polegało wyobrażenie greckich bogów przez ludzi w sposób antropomorficzny? začněte se učit
|
|
Zasadniczo podobni do ludzi, ale o wiele potężniejsi i zazwyczaj piękniejsi.
|
|
|
bogini Gaja - krótki opis začněte se učit
|
|
bogini uosabiająca ziemię, jedno z najstarszych bóstw, które wyłoniło się z Chaosu
|
|
|
začněte se učit
|
|
syn Gai-Ziemi i Uranosa-Nieba, stojący na czele pokolenia bogów-tyranów
|
|
|
bogini Reja - krótki opis začněte se učit
|
|
bogini płodności, która zrodziła z Kronosem kolejne po tytanach pokolenie bogów: Hestię, Demeter, Herę, Hadesa, Posejdona i Zeusa.
|
|
|
začněte se učit
|
|
najmłodszy syn Rei i Kronosa, którego obalił, aby objąć panowanie nad światem, sprawował zwierzchnią władzę nad ludźmi i bogami, władca piorunów, panował nad wszystkimi zjawiskami atmosferycznymi.
|
|
|
bóg Posejdon - krótki opis začněte se učit
|
|
bóg mórz, patron żeglarzy i rybaków
|
|
|
začněte se učit
|
|
władca podziemnego świata umarłych (nazywanego także Hadesem)
|
|
|
bogini Hestia - krótki opis začněte se učit
|
|
opiekunka ogniska domowego
|
|
|
bogini Demeter - krótki opis začněte se učit
|
|
Bogini urodzaju i patronka kobiet, matka Persefony porwanej przez Hadesa.
|
|
|
bogini Hera - krótki opis začněte se učit
|
|
siostra i małżonka Zeusa, patronka małżeństwa i macierzyństwa
|
|
|
začněte se učit
|
|
jeden z synów Zeusa, przywracał ład, patronował wróżbiarstwu i lecznictwu oraz sztuce wiedzy
|
|
|
bogini Artemida - krótki opis začněte se učit
|
|
bliźniacza siostra Apolla, patronka lasów i łowów
|
|
|
bogini Afrodyta - krótki opis začněte se učit
|
|
|
|
|
bóg Dionizos (Bachus) - krótki opis začněte se učit
|
|
Jeden z synów Zeusa, bóg wina, patronował nieokiełznanej części ludzkiej natury
|
|
|
bogini Atena - krótki opis začněte se učit
|
|
córka Zeusa, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny, patronka ateńskiej polis
|
|
|
začněte se učit
|
|
jeden z synów Zeusa, posłaniec bogów, opiekun wędrowców, kupców, pasterzy oraz złodziei, patron gimnazjonów.
|
|
|
začněte se učit
|
|
jeden z synów Zeusa, bóg wojny
|
|
|
heros Perseusz - krótki opis začněte se učit
|
|
syn Zeusa i Danae, córki króla Argos, zgładził potworną Meduzę, mityczny założyciel Myken.
|
|
|
heros Tezeusz - krótki opis začněte se učit
|
|
heros ateński, którego ojcem miał być Posejdon, w labiryncie na Krecie zabił Minotaura, któremu Ateńczycy musieli składać w ofierze młodzieńców i panny
|
|
|
heros Herakles - krótki opis začněte se učit
|
|
syn Zeusa i Alkmeny, żony króla Teb, prześladowany przez małżonkę Zeusa - Herę. Za swojego przodka uważali go Spartanie.
|
|
|
Kapłani w Helladzie - warstwa społeczna začněte se učit
|
|
Nie stanowili odrębnej warstwy społecznej. Zazwyczaj byli urzędnikami odpowiedzialnymi za kwestie religii.
|
|
|
Świątynie w Helladzie - zastosowanie začněte se učit
|
|
Były one traktowane jako przeznaczone dla bogów
|
|
|
sanktuaria panhelleńskie - o co chodzi? začněte se učit
|
|
Choć z reguły świątynie były związane z daną polis, to ważną rolę odgrywały także te panhelleńskie (ogòlnogreckie) np. Zeusa w Olimpii czy Apolla w Delfach.
|
|
|
Igrzyska w Grecji p.n.e. - ku kogo czci, rywalizacje začněte se učit
|
|
Odbywały się ku czci bogów. Konkurencje wiązały się z umiejętnościami potrzebnymi na polu walki, m.in.: biegi, zapasy, rzut dyskiem, oszczepem, boks, wyścigi zaprzęgów konnych. Z czasem także gra na instrumentach czy recytowanie.
|
|
|
Pierwsze igrzyska olimpijskie - kiedy? začněte se učit
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Budynki w których grecka młodzież męska przygotowywała się do służby ojczyźnie.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Zgromadzenia przy winie mężczyzn w starożytnej Grecji. Stanowiły okazję do zapoznania się z twórczością artystyczną czy dyskusji.
|
|
|
Rola kobiet w starożytnej Grecji začněte se učit
|
|
Nie uczestniczyły w życiu publicznym. Dopuszczano je do życia religijnego, poza tym zajmowały się gospodarstwem domowym.
|
|
|
začněte se učit
|
|
pieśniarze-recytatorzy występujący podczas świąt religijnych bądź uczt. Mieli duży wkład w wyrośnięcie greckiej literatury.
|
|
|
Homer (, Iliada", Odyseja" - kim był? začněte se učit
|
|
Postać na pół legendarna, Hellenowie uważali go za największego z aojdów. Dzisiejsi badacze przyjmują, że istniał naprawdę, ale nie tyle był autorem przypisywanych mu dzieł, co uwieńczył dzieło szeregu aojdów nadając własny kształt przekazywanym pieśniom
|
|
|
Hezjod - dzieła literackie začněte se učit
|
|
(7 w. p.n.e.) Narodziny bogów - porządkowały mity dotyczące początków świata i bogów., Prace i dnie - poemat o charakterze dydaktycznym, zawierał pouczenia dotyczące życia obywatela polis, jego pracy, gospodarowania i codziennych zajęć.
|
|
|
Poezja grecka, czyli liryka - sposób przekazu, zakres tematów začněte se učit
|
|
Służyła do śpiewnego recytowania w towarzystwie instrumentu, a czasem także tańca. Odbywało się to podczas sympozjów lub świat. Sięgała po szerszy zasób tematów niż epos - czerpała nie tylko z treści religijnych, ale też z dnia codziennego, miłości itp.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Narodził się u schyłku epoki archaicznej w Atenach, stając się charakterystycznym elementem tej polis przez całą epokę klasyczną.
|
|
|
Co odgrywało główne role w literaturze greckiej (2) začněte se učit
|
|
problemy etyczne, wartości obywatelskie polis.
|
|
|
Pojawienie się filozofii - kiedy? začněte se učit
|
|
na przełomie 6 i 5 w. p.n.e. (w Azji Mniejszej)
|
|
|
začněte se učit
|
|
Dział filozofii dotyczący tego czym jest byt, na czym opiera się funkcjonowanie rzeczywistości?
|
|
|
Co sądził Sokrates o wiedzy? začněte se učit
|
|
Wszelkie zło płynie z nieświadomości tego, czym jest dobro. Cnota to wiedza o tym, co słuszne i sprawiedliwe. Kto tę mądrość posiądzie, będzie czynił dobro. Dlatego tak cenne jest zdobywanie wiedzy.
|
|
|
Platon - co według niego jest realne? začněte se učit
|
|
Jedyną prawdziwą realnością jest świat idei, a nie ten którego doświadczamy na co dzień. To, co stanowi rzeczywistość odbieraną zmysłami, jest jedynie niedoskonałym odbiciem wyższej rzeczywistości. Idee są doskonałe, wieczne i niezmienne.
|
|
|
Arystoteles - co według niego jest realne? začněte se učit
|
|
(przeciwieństwo poglądów Platona) Realne są rzeczy istniejące w naszym świecie, a idee to tylko pojęcia. Ludzie wytwarzają pojęcia po to, aby prawidłowo rozumować.
|
|
|
Historiografia uprawiana w starożytnej Helladzie - czym się zajmowała? začněte se učit
|
|
Była dziedziną piśmiennictwa łączącą zainteresowanie dziejami (zwykle niezbyt odległymi w czasie), geografią i obyczajami ludów zaangażowanych w opisywane wydarzenia.
|
|
|
Partenon - komu poświęcony, charakterystyczne elementy greckiej architektury začněte se učit
|
|
Najważniejsza ze świątyń, poświęcona Atenie. Charakterystyczne elementy to szereg kolumn oraz wieńczący fasadę trójkątny tympanon.
|
|
|
Erechtejon - komu poświęcony, charakterystyczne elementy greckiej architektury začněte se učit
|
|
Świątynia poświęcona kilku bóstwom oraz mieszcząca obiekty związane z mitycznymi początkami Aten. Na zdjęciu widoczny portyk (otwarty ganek).
|
|
|
Rzeźba grecka - na czym się koncentrowała, realizm začněte se učit
|
|
Koncentrowała się na ukazaniu piękna ludzkiego ciała, realizm był ograniczony przez tendencję do upiększania wyobrażanych postaci.
|
|
|
Popularne rzeźby greckie (zdjęcie) začněte se učit
|
|
|
|
|
Greckie malowidła na naczyniach ceramicznych (zdjęcie) začněte se učit
|
|
|
|
|
Macedonia a Grecja w starożytności začněte se učit
|
|
Macedonia była królestwem leżącym na obrzeżach helleńskiej cywilizacji, znacznie na północ od jej głównych ośrodków kulturowych. Jej mieszkańcy mieli jednak wspólne z innymi Grekami pochodzenie.
|
|
|
Ustrój starożytnej Macedonii začněte se učit
|
|
|
|
|
Filip II - kim był, kiedy rządził začněte se učit
|
|
Wstąpił na tron w 359 r. p.n.e. Od tego czasu znaczenie Macedonii zaczęło rosnąć. Macedonia była państwem scentralizowanym o silnej władzy królewskiej, podczas gdy greckie poleis toczyły ciągle ze sobą wojny.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Zreformowana formacja greckiej falangi. Jej uzbrojenie było lekkie w przeciwieństwie do greckiej wersji, dzięki czemu mogli wykonywać bardziej skomplikowane manewry.
|
|
|
Podporządkowanie Grecji przez Filipa II - jak i kiedy začněte se učit
|
|
Dzięki zręcznej dyplomacji i podbojom Macedonia pod wodzą Filipa II podporządkowała sobie Grecję, co przypieczętowała Bitwa pod Cheroneją w 338 r. p.n.e. gdy to Filip II pokonał złączone siły Teb i Aten.
|
|
|
Powstanie Związku Korynckiego začněte se učit
|
|
Powstał w 337 r. p.n.e. pod protektoratem Filipa II i obejmował całą Helladę poza Spartą, która jednak straciła terytoria i znaczenie.
|
|
|
Objęcie władzy przez Aleksandra III (Wielkiego) - data i sposób začněte se učit
|
|
w 336 r. p.n.e. w wieku 20 lat Aleksander III, syn Filipa II objął władzę w Macedonii. Stworzył potem potężne imperium.
|
|
|
Podboje Aleksandra Wielkiego 334-333 r. p.n.e. (2) - daty i co začněte se učit
|
|
334 r. p.n.e.: Wojska Aleksandra wkraczają do Azji Mniejszej, 333 r. p.n.e.: W Bitwie pod Issos Aleksander rozbija główne siły Perskie i zmusza Dariusza III do ucieczki
|
|
|
Podboje Aleksandra Wielkiego 332-330 r. p.n.e. - daty i co začněte se učit
|
|
332 r. p.n.e.: Aleksander zajmuje Egipt, 331 r. p.n.e.: Aleksander zakłada Aleksandrię, też 331 r. p.n.e.: w Bitwie pod Gaugamelą w północnej Mezopotamii odbudowana armia Perska zostaje rozbita, 330 r. p.n.e. Aleksander zajmuje Persepolis (stolicę)
|
|
|
Podboje Aleksandra Wielkiego 330-325 r. p.n.e. - kiedy i co začněte se učit
|
|
330-327 r. p.n.e.: Stopniowy podbój pozostałych posiadłości perskich na Środkowym Wschodzie, zwłaszcza Baktrii 327-325 r. p.n.e.: Aleksander przekracza Indus i prowadzi walki z pogranicznym i królestwami, ostatecznie się wycofuje przez zmęczenie itp.
|
|
|
Jak Aleksander Wielki starał się zapewnić stabilność państwu začněte se učit
|
|
M.in. przez dopuszczenie do wysokich stanowisk możnych z różnych regionów imperium, a także poprzez przejęcie części tradycji perskich. On i osoby z otoczenia zawierali małżeństwa z kobietami z najmożniejszych rodów perskich.
|
|
|
Następstwa śmierci Aleksandra Wielkiego (323 r. p.n.e.) začněte se učit
|
|
Rozpad imperium na wiele państw monarchistycznych z władzą dziedziczną
|
|
|
Epoka hellenistyczna - co ją zapoczątkowało ile trwała i na czym polegała začněte se učit
|
|
Zapoczątkowana przez śmierć Aleksandra. Kultura grecka rozprzestrzeniła się na obszarze państw powstałych w imperium - od Egiptu po pogranicze Indii, a także w koloniach greckich w Italii. Skończyła się wraz z podbojem Egiptu przez Rzym (30 r. p.n.e.)
|
|
|
Kultura hellenistyczna - na czym polegał jej synkretyzm, kto stawał się hellenami? začněte se učit
|
|
Choć kultura grecka rozprzestrzeniała się, to na obszarze poddanym jej nie zaniknęły także miejscowe tradycje kulturowe - na tym polegał ten synkretyzm, który objął religię, obyczaje, wiedzę (dorobek Babilończyków i Egipcjan) oraz sztuki.
|
|
|
Rozwój w okresie hellenistycznym začněte se učit
|
|
To czas rozwoju matematyki, nauk przyrodniczych i humanistycznych. Astronom Arystarch opracował natomiast model heliocentryczny układu słonecznego.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Instytucja skupiająca badaczy reprezentujących różne dziedziny wiedzy, finansowana ze skarbca królewskiego (określenie, muzeum" miało wówczas inne znaczenie)
|
|
|
Rzeźba hellenistyczna - cechy (5) začněte se učit
|
|
Dążenie do realizmu, dynamizm przedstawień (wrażenie gwałtownego ruchu), chęć wywierania silnego wrażenia, sięganie po tematy zwiazane z codziennością oraz przyrodą czy emocjami, zainteresowanie brzydotą i cierpieniem.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Brama cytadeli mykeńskiej
|
|
|
W kulturze śródziemnomorskiej zwierzęta w reliefie symbolizowały... začněte se učit
|
|
siłę oraz obrazowały bóstwa opiekuńcze.
|
|
|
Epoka klasyczna - w których wiekach začněte se učit
|
|
|
|
|