otázka  |
odpověď |
|
začněte se učit
|
|
zbiór ksiąg ukształtowany we wspólnotach judaistycznej i chreścijańsiej, traktowany przez nie jako święty
|
|
|
pochodzenie słowa „Biblia” začněte se učit
|
|
"biblia" pochodzi od słowa "bibilos" oznaczającego papirus
|
|
|
Biblia jako księga święta różnych wyznań začněte se učit
|
|
Biblia: hebrajska 39 ks.st. testamentu, chrześcijańska 46 ks.st. test., 27 nowego test., protestancka 39 ks.st. test., 27 ks. nowego test.
|
|
|
podział ksiąg biblijnych ze względu na tematykę (z przykładami różnego typu ksiąg) začněte se učit
|
|
Księgi: historyczne(Pięcioksiąg, Ewangelie), dydaktyczne(Hioba, psalmów, Listy Apostolskie), Prorockie(Izajasza, Apokalipsa)
|
|
|
czas powstania Starego i Nowego Testamentu oraz języki, w których je spisano začněte se učit
|
|
st. test. XII p.n.e. - I n.e., j. hebrajski, grecki; nowy test. I - II n.e. głównie j. grecki
|
|
|
różne sposoby odczytywania Biblii začněte se učit
|
|
biblia ma sens dosłowny (sacrum) i sens metaforyczny (profanum)
|
|
|
definicje pojęć: sacrum, profanum začněte se učit
|
|
sacrum: kategoria religioznawcza, profanum: sfera świecka, przeciwstawiona sferze sacrum
|
|
|
definicje pojęć: przymierze, kanon, werset začněte se učit
|
|
przymierze: przyrzeczenie złożone przez boga ludziom, kanon: zbiór ksiąg biblijnych uznanych przez kościół za autentyczne, werset: podstawowa jednostak podziału w Biblii
|
|
|
przyczyny zjedzenia przez ludzi zakazanego owocu začněte se učit
|
|
ciekawość, zostali skuszeni przez szatana, nie wierzyli w to, że spotka ich kara, chcieli dorównać wiedzą bogu, chcieli mieć wolną wolę
|
|
|
jak wytłumaczyli swój czyn Bogu? začněte se učit
|
|
Adam zrzucił winę na Ewę, a Ewa na węża (nie wiem czy poprawne)
|
|
|
dlaczego po zjedzeniu owocu ukryli się przed Bogiem? začněte se učit
|
|
Po jego znadzeniu zrozumieli zwój grzech, i zrozumieli, że byli nadzy
|
|
|
skutki złamania Bożego zakazu začněte se učit
|
|
wygnanie ludzi z raju, strata nieśmiertelności, rodzenie dzieci w bólu, kobieta podległa mężczyźnie, Mężczyzna musi pracować ciężko na pożywienie i utrzymanie
|
|
|
na czym polegała manipulacja węża-szatana? začněte se učit
|
|
Ukrył przed nimi część prawdy o tym, co się stanie, gdy złamią zakaz. Ludzie nie umarli od razu, ale stracili nieśmiertelność, a poznali tylko zło bo dobro już znali, nie wiedząc o tym.
|
|
|
definicja pojęć: perswazja, manipulacja začněte se učit
|
|
perswazja: sztuka przekonywania kogoś do własnych racji; manipulacja: sposób oddziaływania na inne osoby lub grupy, w efekcie którego zachodzą zmiany w ich zachowaniu i postępowaniu
|
|
|
streszczenie historii Hioba začněte se učit
|
|
|
|
|
definicje pojęć: lamentacja, teodycea začněte se učit
|
|
lamentacja: wypowiedż o charakterze skargi, wyrażająca uczucia podmiotu mówiącego, teocydea: koncepcja mająca na celu pogodzenie sprzeczności między wiarą w dobroć a istnieniem zła
|
|
|
charakterystyka Hioba przed nieszczęściami, które go spotkały začněte se učit
|
|
był no pobożny, sprawiedliwy i unikał zła. Składał bogu ofiary, a Bóg uważał go za wiernego wyznawcę
|
|
|
dlaczego i przez kogo Hiob został poddany próbie? začněte se učit
|
|
Na cierpienie skazał Hioba szatan. Bóg, zakładając się z Szatanem, że Hiob zniesie cierpienie, chciał zatryumfować nad Szatanem. Stwórca znał Hioba lepiej niż Hiob sam siebie i wiedział, że cierpienie go nie załamie. Bóg chciał, by Hiob zrozumiał, że nie zawsze można pojąć sens cierpienia.
|
|
|
dlaczego Bóg pozwolił szatanowi doświadczyć Hioba začněte se učit
|
|
Bóg, zakładając się z Szatanem, że Hiob zniesie cierpienie, chciał zatryumfować nad Szatanem. Stwórca znał Hioba lepiej niż Hiob sam siebie i wiedział, że cierpienie go nie załamie. Bóg chciał, by Hiob zrozumiał, że nie zawsze można pojąć sens cierpienia. Trzeba się jednak z tym cierpieniem pogodzić, szukając wsparcia w bogu.
|
|
|
jak postrzega Hioba Bóg, a jak szatan? začněte se učit
|
|
bóg postrzega go jako wiernego sługę, który się od niego nie odwróci, a szatan jako człowieka, który jest przy bogu za dobre życie
|
|
|
definicje pojęć: vanitas, pytanie retoryczne začněte se učit
|
|
vanitas - marność, kruchość, przemijalność wszystkiego co materialne i doczesne. pytanie retoryczne - pytanie, którego celem nie jest uzyskanie odpowiedzi
|
|
|
interpretacja sentencji: Marność nad marnościami i wszystko marność začněte se učit
|
|
Autor zastanawia się nad życiem jego egzystencją, szczęściem i dochodzi do wniosku że wszystko to marność. Marność oznacza także krótkość żywota ludzkiego, jego ulotność, przemijanie Rozumiem tą sentencje tak, że mimo że ciągle się coś dzieje, to tak naprawdę jest to tylko wariacja tego co się już kiedyś stało i że świat mimo ciągłych procesów jakie zachodzą w naturze to względnie wszystko zostaje takie same.
|
|
|
na czym polega mądrość wg Koheleta (Eklazjastesa) začněte se učit
|
|
skoro ludzie nie mają wpływu na przemijanie, powinni zaakceptować świat takim, jaki jest: cieszyć się szczęściem, płakać w cierpieniu. Według koheleta szczęściem może być potomstwo i wychowywanie dzieci. Szczęściem może być również ciężka praca jak np. budowanie czy sadzenie roślin. Kohelet uważa również, balowanie i dobra zabawa. Nie wolno jednak zapomnieć o byciu pobożnym
|
|
|
definicje pojęć: caritas, eros začněte se učit
|
|
caritas: miłość bliźniego wynikającaz miłości do boga, eros: miłość zmysłowa
|
|
|
kim są Oblubieniec i Oblubienica začněte se učit
|
|
Oblubieniec to Bóg lub Chrystus, a Oblubienica to naród izraelski lub ludzka dusza
|
|
|
definicje pojęć: psalm, psałterz začněte se učit
|
|
psalm: pieśń religijna o podniosłym, modlitewnym charakterze, psalterz: zbiór psalmów
|
|
|
definicje pojęć: paralelizm składniowy začněte se učit
|
|
powtarzanie zdań o podobnej budowie lub znaczeniu, realizujacych wspólny temat
|
|
|
rozróżnianie rodzajów (typów) psalmów začněte se učit
|
|
dydaktyczne, pochwalne, dziękczynne, błagalne
|
|
|
definicje pojęć: eschatologia, symbol začněte se učit
|
|
eschatologia: przekonania dotyczące końca świata i ludzkości, symbol motyw w dziele, który jest znakiem treści ukrytych, niejasnych
|
|
|
definicje pojęć: Apokalipsa, apokalipsa začněte se učit
|
|
Apokalipsa ostatnia księga biblii - objawienie św. Jana, apokalipsa: toltalna katastrofa, zagłada
|
|
|
do kogo i dlaczego Jan kieruje Apokalipsę? začněte se učit
|
|
do siedmiu kościołów w Azji, żeby pocieszyć prześladowanych chreścijan nagrodą w niebie
|
|
|
symbolika: 4 jeźdźców+ ich atrybuty začněte se učit
|
|
1 Zabór, podbój, 2 Mord, 3Głód, 4 Śmierć | kolory koni pry dnia| biały poranek, czerwony południe, czarny noc, trupio blady wschód łuk śmierć niespodziewana, nagła| wieniec zwycięstwo| miecz krwawa i okrutna śmierć| waga bieda, nędza| Otchłań nicość, całkowita destrukcja|
|
|
|
symbolika: Niewiasty, Smoka, Bestii + ich atrybutów začněte se učit
|
|
|
|
|
symbolika: liczb, Nowego Jeruzalem začněte se učit
|
|
7 doskonałość, 4 cały świat, 1000 bardzo dużo, 12 Izrael
|
|
|
Cechy stylu biblijnego i umiejętność ich wskazania na konkretnym przykładzie (w tekście začněte se učit
|
|
podnioły, uroczysty styl wypowiedzi, stosowanie słownictwa charakterystycznego dla stylu literackiego, występowanie biblizmów, stosowanie partykuły wzmacniającej ż nagromadzenie zaimków, przewaga zdań złożonych współrzędnie oraz wielokrotnie złożonych współrzędnie, rozpoczynanie zdań spójnikami, paralelizm sładniowy, częste występowanie powtórzeń, szyk przeciwstawny, metafory
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
zaliczana do biblijnych ksiąg historycznych, Pioerwsza ksiega biblii, zwana Mojżeszową, autorstwo przyisuje się mojżeszowi, składa się z 50 rozd., jest podzielona na 2 części: boskie dzieło stworzenia i historia patriarchów.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Jedna z siedmiu ksiąg dydaktycznych Starego test., składa się z fragmentów napisanych prozą i poetyckich
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Księga dydaktyczna, Kohelet znaczy nauczyciel, zaiera rozwałania nad sensem życia, głowna myśl utworu: marność nad marnościami i wyszystko marność
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
księga mądrościowa, brak autora, powstała jako zbiór pieśni weselnych, 6 pieśni w formie dialogu Oblubieńca i Oblubienicy, liczne powtórki motywów, zdań wersetów pełnią funkcę refrenu
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
księga dydaktyczna, autorem jest król Dawid (73 psalmy), mojżesz i salomon
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
św Jan pisał Apokalipsę, gdy był zesłany na wyspę Patmos, księga niesie pocieszeni prześladowanym chreścijanom, obiecując im nagrodę w niebie
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
składa się z dwóch części: objawienia Chrystusa skierowanego do siedmiu kościołów i objawienia ziązane z całum światem, Apokalipsa ma charakter eschatologiczny, przedstawia obraz końca świata i zapowiada nadejście Chrystusa
|
|
|
