otázka |
odpověď |
Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat začněte se učit
|
|
Ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, nie na tym kto zaprzecza
|
|
|
Res iudicata pro veritate accipitur začněte se učit
|
|
Rzecz osądzona traktowana jest jako prawdziwa
|
|
|
Ius civile vigilantibus scriptum est začněte se učit
|
|
Prawo cywilne pisane jest dla osób starannych
|
|
|
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur začněte se učit
|
|
Dziecko poczęte traktuje się jak już narodzone, ilekroć chodzi o jego korzyść
|
|
|
Error communis facit ius. začněte se učit
|
|
Powszechny błąd kreuje prawo (= powszechny błąd - w szczególnych wypadkach - może kreować prawo)
|
|
|
Non ex regula ius sumatur, sed ex iure quod est regula fiat. začněte se učit
|
|
Reguły nie tworzą prawa, lecz się z niego wywodzą
|
|
|
- Regula est quae rem, quae est breviter enarrat začněte se učit
|
|
Reguła jest tym, co krótko opisuje nam istniejący stan rzeczy.
|
|
|
In contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis začněte se učit
|
|
W umowach w sposób milczący zawarte jest to, co odpowiada zwyczajom i obyczajom.
|
|
|
Nemo iudex idoneus in propria causa. začněte se učit
|
|
Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie
|
|
|
Iudex inhabilis začněte se učit
|
|
Sędzia wyłączony ze sprawy z mocy ustawy (np. ze względu na pokrewieństwo)
|
|
|
Iudex suspectus začněte se učit
|
|
Sędzia wyłączany z uwagi na możliwość wystąpienia braku bezstronności
|
|
|
Reformatio in peius iudici appellato non licet. (=Zakaz reformationis in peius) začněte se učit
|
|
Apelacja wniesiona (jedynie) przez skarżącego nie może mu szkodzić.
|
|
|
Forum rei sitae začněte se učit
|
|
Sąd właściwy według miejsca położenia przedmiotu sporu.
|
|
|
Lex rei sitae začněte se učit
|
|
Prawo właściwe według miejsca położenia rzeczy.
|
|
|
Prorogatio fori. začněte se učit
|
|
Sąd właściwy, wybrany w drodze porozumienia stron (tzw. umowa prorogacyjna)
|
|
|
Lex fori začněte se učit
|
|
Prawo właściwe według miejsca organu orzekającego (sądu)
|
|
|
Compensatio est debiti et crediti inter se contributio. začněte se učit
|
|
Potrącenie jest wzajemnym zaliczeniem długu i wierzytelności
|
|
|
Ne eat iudex ultra petita partium začněte se učit
|
|
Sędziemu nie wolno wychodzić ponad żądanie
|
|
|
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest. začněte se učit
|
|
Prywatne umowy nie mogą zmieniać prawa publicznego
|
|
|
Utile per inutile non vitiatur. začněte se učit
|
|
to, co użyteczne nie doznaje uszczerbku ze strony tego, co nieużyteczne (w odniesieniu do prawa umów - częściowa wadliwość umowy nie pociąga za sobą wadliwości całej umowy)
|
|
|
In conventionibus contrahentium voluntas potius quam verba spectanda sunt. začněte se učit
|
|
W umowach bardziej uwzględnia się zamiar stron, niż dosłowne brzmienie.
|
|
|
In dubio contra proferentem. začněte se učit
|
|
W razie wątpliwości (interpretuj) przeciwko temu, kto przygotowywał umowę
|
|
|
Ultra vires začněte se učit
|
|
Poza zakresem (z przekroczeniem) kompetencji
|
|
|
Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere. začněte se učit
|
|
Co od początku jest wadliwe, przez (sam) upływ nie może być uzdrowione
|
|
|
Negotium claudicans začněte se učit
|
|
Tzw. czynność prawna „kulejąca” (czynność, której ważność pozostaje "w zawieszeniu")
|
|
|
In integrum restitutio (=restitutio in integrum) začněte se učit
|
|
Przywrócenie do stanu poprzedniego.
|
|
|
Negotiorum gestio začněte se učit
|
|
Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
|
|
|