|
otázka |
odpověď |
|
a posteriori začněte se učit
|
|
z następstwa, w drodze indukcji
|
|
|
|
a priori začněte se učit
|
|
bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z „góry”)
|
|
|
|
ab initio začněte se učit
|
|
|
|
|
|
accessio temporis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
accidentalia negotii začněte se učit
|
|
dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
actio in rem začněte se učit
|
|
powództwa o ochronę praw na rzeczy
|
|
|
|
ad acta (deponere) začněte se učit
|
|
odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona)
|
|
|
|
ad exemplum začněte se učit
|
|
|
|
|
|
ad hoc začněte se učit
|
|
doraźnie, tylko w tym przypadku
|
|
|
|
ad personam začněte se učit
|
|
do osób, w odniesieniu do (konkretnej) osoby
|
|
|
|
ad rem začněte se učit
|
|
do rzeczy; wrócić do tematu, do sedna sprawy
|
|
|
|
ad vocem začněte se učit
|
|
nawiązując do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika)
|
|
|
|
alieno nomine začněte se učit
|
|
|
|
|
|
altera pars začněte se učit
|
|
druga strona, przeciwnik w sporze
|
|
|
|
analogia iuris začněte se učit
|
|
|
|
|
|
analogia legis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
argumentum a contrario začněte se učit
|
|
uzasadnienie (twierdzenie, dowód) z przeciwieństwa
|
|
|
|
argumentum a maiori ad minus začněte se učit
|
|
wnioskowanie z większego o mniejszym
|
|
|
|
argumentum a minori ad maius začněte se učit
|
|
wnioskowanie z mniejszego o większym
|
|
|
|
argumentum ad personam začněte se učit
|
|
argument odnoszący sie do osoby (argument osobisty)
|
|
|
|
argumentum ex (a) silentio začněte se učit
|
|
|
|
|
|
bona fide začněte se učit
|
|
|
|
|
|
casus fortuitus začněte se učit
|
|
|
|
|
|
casus mixtus začněte se učit
|
|
|
|
|
|
causa začněte se učit
|
|
przyczyna, powód, podstawa prawna
|
|
|
|
clausula generalis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
clausula rebus sic stantibus začněte se učit
|
|
zastrzeżenie, że umowa obowiązuje w istniejących oklicznościach, które nie ulegną zmianie
|
|
|
|
communis opinio začněte se učit
|
|
powszechny pogląd, powszechna opinia
|
|
|
|
condicio sine qua non začněte se učit
|
|
warunek nieodzowny; warunek bez którego nie może zaistnieć dana czynność
|
|
|
|
consensus začněte se učit
|
|
|
|
|
|
contra legem začněte se učit
|
|
wbrew ustawie, sprzecznie z prawem
|
|
|
|
corpus delicti začněte se učit
|
|
przedmiot będący dowodem popełnienia przestępstwa
|
|
|
|
cui bono? začněte se učit
|
|
|
|
|
|
culpa - wina začněte se učit
|
|
|
|
|
|
culpa dolo exorta začněte se učit
|
|
|
|
|
|
culpa in contrahendo začněte se učit
|
|
niedbalstwo przy zawieraniu umowy
|
|
|
|
culpa in custodiendo začněte se učit
|
|
|
|
|
|
culpa in eligendo začněte se učit
|
|
|
|
|
|
culpa lata začněte se učit
|
|
|
|
|
|
damnum emergens začněte se učit
|
|
|
|
|
|
de facto začněte se učit
|
|
faktycznie, istotnie, w istocie, w rzeczywistości, w praktyce
|
|
|
|
de lege ferenda začněte se učit
|
|
co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która ma być uchwalona)
|
|
|
|
de lege lata začněte se učit
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego, (o ustawie obowiązującej)
|
|
|
|
desuetudo začněte se učit
|
|
utrata mocy obowiązującej aktu prawnego wskutek jego długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania
|
|
|
|
diligentia quam suis rebus začněte se učit
|
|
staranność dokładana przy prowadzeniu własnych spraw
|
|
|
|
dolus directus začněte se učit
|
|
|
|
|
|
dolus eventualis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
dolus malus začněte se učit
|
|
|
|
|
|
donatio cum modo začněte se učit
|
|
darowizna z poleceniem/ darowizna obciążliwa
|
|
|
|
erga omnes začněte se učit
|
|
|
|
|
|
error facti začněte se učit
|
|
błąd co do faktu (stanu faktycznego)
|
|
|
|
error in persona začněte se učit
|
|
|
|
|
|
error iuris začněte se učit
|
|
|
|
|
|
essentialia negotii začněte se učit
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
ex aequo et bono začněte se učit
|
|
|
|
|
|
ex nunc začněte se učit
|
|
|
|
|
|
ex officio začněte se učit
|
|
|
|
|
|
ex post začněte se učit
|
|
|
|
|
|
ex tunc začněte se učit
|
|
od wtedy, od tamtej chwili, z mocą wsteczną
|
|
|
|
exceptio veritatis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
expressis verbis začněte se učit
|
|
wypowiedziane wyraźnie słowami; dobitnymi słowami, wyraźnie, dokładnie, dobitnie
|
|
|
|
facta concludentia začněte se učit
|
|
zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; określające dorozumiane oświadczenie woli
|
|
|
|
facta notoria začněte se učit
|
|
fakty notoryjne, powszechnie znane
|
|
|
|
falsa demonstratio začněte se učit
|
|
mylne oznaczenie (rzaczy albo osoby)
|
|
|
|
falsus procurator začněte se učit
|
|
pełnomocnik działający bez umocowania
|
|
|
|
favor debitoris začněte se učit
|
|
ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika
|
|
|
|
favor testamenti začněte se učit
|
|
przychylna interpretacja testamentu
|
|
|
|
fictio iuris začněte se učit
|
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi začněte se učit
|
|
|
|
|
|
fontes iuris oriundi začněte se učit
|
|
źródła powstania (tworzenia) prawa
|
|
|
|
forma ad eventum začněte se učit
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków
|
|
|
|
forma ad probationem začněte se učit
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
|
|
|
|
forma ad solemnitatem začněte se učit
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności
|
|
|
|
forum contractus začněte se učit
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia umowy
|
|
|
|
forum delicti commissi začněte se učit
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia czynu niedozwolonego (miejsce popełnienia przestępstwa)
|
|
|
|
forum deprehensionis začněte se učit
|
|
sąd miejsca zatrzymania podejrzanego
|
|
|
|
forum domicilli začněte se učit
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
|
|
|
|
forum rei sitae začněte se učit
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy
|
|
|
|
hereditas iacens začněte se učit
|
|
|
|
|
|
in absentia začněte se učit
|
|
pod nieobecność, podczas nieobecności
|
|
|
|
in abstracto začněte se učit
|
|
w oderwaniu od konkretnej sytuacji, ogólnie, abstrakcyjnie
|
|
|
|
in articulo mortis začněte se učit
|
|
w obliczu (bliskiej) śmierci
|
|
|
|
in extenso začněte se učit
|
|
w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu
|
|
|
|
in fine začněte se učit
|
|
|
|
|
|
in flagranti začněte se učit
|
|
|
|
|
|
in fraudem legis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
incompatibilitas začněte se učit
|
|
niepołączalność, zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych
|
|
|
|
inter partes začněte se učit
|
|
|
|
|
|
inter vivos začněte se učit
|
|
|
|
|
|
ipso facto začněte se učit
|
|
tym samym, na mocy samego faktu
|
|
|
|
ipso iure začněte se učit
|
|
mocy prawa (z mocy samego prawa)
|
|
|
|
iudex inhabilis začněte se učit
|
|
sędzia wyłączony ze sprawy
|
|
|
|
iudex suspectus začněte se učit
|
|
sędzia podejrzany (o stronniczość)
|
|
|
|
ius cogens začněte se učit
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące,
|
|
|
|
ius dispositivum začněte se učit
|
|
przepisy względnie obowiązujące
|
|
|
|
ius sanguinis začněte se učit
|
|
prawo krwi (zasada nabycia obywatelstwa)
|
|
|
|
ius soli začněte se učit
|
|
prawo ziemi (zasada nabycia obywatelstwa)
|
|
|
|
lege non distinguente začněte se učit
|
|
ustawa nie czyni różnicowania
|
|
|
|
lex generalis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
lex imperfecta začněte se učit
|
|
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji.
|
|
|
|
lex minus quam perfecta začněte se učit
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną).
|
|
|
|
lex perfecta začněte se učit
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją nieważności.
|
|
|
|
lex plus quam perfecta začněte se učit
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności
|
|
|
|
lex specialis začněte se učit
|
|
ustawa specjalna, przepis szczególny
|
|
|
|
lucida intervalla začněte se učit
|
|
przerwy w chorobie psychicznej („jasne przerwy”)
|
|
|
|
lucrum cessans začněte se učit
|
|
|
|
|
|
mala fide začněte se učit
|
|
|
|
|
|
modus operandi začněte se učit
|
|
|
|
|
|
mortis causa začněte se učit
|
|
|
|
|
|
mutatis mutandis začněte se učit
|
|
po zmianie tego, co powinno być zmienione
|
|
|
|
nasciturus začněte se učit
|
|
dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone
|
|
|
|
naturalia negotii začněte se učit
|
|
przedmiotowe nieistotne elementy czynności prawnej
|
|
|
|
neglegentia začněte se učit
|
|
|
|
|
|
negotium claudicans začněte se učit
|
|
czynność prawna kulejąca (wadliwa)
|
|
|
|
negotium non existens začněte se učit
|
|
czynność prawna nieistniejąca
|
|
|
|
non liquet začněte se učit
|
|
|
|
|
|
numerus clausus začněte se učit
|
|
określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne
|
|
|
|
onus probandi začněte se učit
|
|
|
|
|
|
per analogiam začněte se učit
|
|
przez podobieństwo, analogię
|
|
|
|
per facta concludentia začněte se učit
|
|
przez zaistnienie pewnych faktów; w sposób dorozumiany
|
|
|
|
persona non grata začněte se učit
|
|
|
|
|
|
post mortem začněte se učit
|
|
|
|
|
|
praesumptio iuris ac de iure začněte se učit
|
|
domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu
|
|
|
|
praesumptio iuris tantum začněte se učit
|
|
domniemanie możliwe do obalenia
|
|
|
|
pro publico bono začněte se učit
|
|
|
|
|
|
quorum začněte se učit
|
|
liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje podjęte były ważne
|
|
|
|
ratio legis začněte se učit
|
|
podstawa (przyczyna, motyw, cel, sens) uchwalenia danej ustawy
|
|
|
|
rebus sic stantibus začněte se učit
|
|
przy zachowaniu istniejących okoliczności
|
|
|
|
reductio ad absurdum začněte se učit
|
|
sprowadzenie rozumowania do niedorzeczności
|
|
|
|
reformatio in peius začněte se učit
|
|
zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na niekorzystne
|
|
|
|
res iudicata začněte se učit
|
|
sprawa osądzona (zakończona prawomocnym wyrokiem)
|
|
|
|
restitutio in integrum začněte se učit
|
|
przywrócenie do stanu pierwotnego (poprzedniego)
|
|
|
|
sensu largo začněte se učit
|
|
|
|
|
|
sensu stricto začněte se učit
|
|
|
|
|
|
sententia non existens začněte se učit
|
|
|
|
|
|
successio singularis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
successio universalis začněte se učit
|
|
sukcesja ogólna (uniwersalna)
|
|
|
|
suo nomine začněte se učit
|
|
|
|
|
|
terminus a quo začněte se učit
|
|
termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ad quem začněte se učit
|
|
termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ante quem začněte se učit
|
|
termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić
|
|
|
|
terminus post quem začněte se učit
|
|
termin, po którym coś ma nastąpić
|
|
|
|
terminus praeclusivus začněte se učit
|
|
termin ostateczny (prekluzyjny)
|
|
|
|
utilitas publica začněte se učit
|
|
|
|
|
|
vacatio legis začněte se učit
|
|
okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie
|
|
|
|
verba legis začněte se učit
|
|
|
|
|
|
vis absoluta začněte se učit
|
|
|
|
|
|
vis compulsiva začněte se učit
|
|
|
|
|
|
vis maior začněte se učit
|
|
|
|
|
|
votum separatum začněte se učit
|
|
|
|
|
