Łączna cz. 2

Tkanka łączna galaretowata niedojrzała

tylko w okresie zarodkowym i płodowym, prekursorowa dla wszystkich innych tkanek łącznych; kom. gwiaździste połączone wypustkami, bezpostaciowa subst. międzykom., silnie uwodniona

gdzie występuje tkanka galaretowata dojrzała? 2

1. zrąb pępowiny (galareta Whartona), 2. miazga zęba

obecność fibroblastów oraz substancji międzykomórkowej bogatej w proteoglikany i posiadającej włókna kolagenowe

przeważa substancja międzykomórkowa

Na czynność tkanki łącznej właściwej wpływają

ACTH, glikokortykoidy kory nadnerczy, hormony tarczycy, hormony gonad

Komórki w tkance łącznej wiotkiej

fibroblastów, plazmocytów, mastocytów, nielicznych komórek tłuszczowych, makrofagów, komórek napływowych

Jak ułożone są włókna kolagenowe w tkance łącznej wiotkiej?

W pęczki o luźnym, nieregularnym układzie

Występowanie tkanki łącznej wiotkiej? 10

1. przestrzenie pomiędzy innymi tkankami i narządami, 2. większość błon śluzowych i podśluzowych, 3. torebki narządów i przegrody łącznotkankowe, 4. zrąb dla wielu narządów, 5. otacza naczynia krwionośne, limfatyczne i nerwy, włókna mięśniowe,

Tkanka łączna włóknista zwarta

przewaga włókien kolagenowych nad sprężystymi, kolagenowe grube i ściśle przylegające; fibrocyty mniej liczne niż w tkance łącznej wiotkiej

Gdzie występuje tkanka łączna zbita nieregularna? 4

1. skóra właściwa, błona śluzowa niektórych odcinków dróg moczowych, 3. torebki włókniste niektóych narządów (wątroby, śledzione, nerki), 4. twardóweka gałki ocznej

Tkanka łączna zbita nieregularna - cechy

dużo wł. kolagenowych w grubych pęczkach ułożonych w róznych kierunkach, tworzą sieć przestrzenną, między pęczkami włókna sprężyste

Gdzie występuje tkanka zbita regularna? 3

1. ścięgnach, 2. powięziach, 3. więzadłach

Ścięgna

Pęczki wł. kolagenowych równolegle do siebie, między nimi KOMÓRKI SKRZYDELKOWE/ścięgniste - fibrocyty układające się w SZEREGI RANVIERA

Więzadła

otaczają stawy maziowe i przyczepiają się z jednej strony do kości, a z drugiej do zewnętrznej powierzchni torebki stawowej. W budowie są podobne do ścięgien + wł. sprężyste

Rozcięgna i powięzie

pęczki włókien kolagenowych w warstwach, równoległe w warstwach, warstwy do siebie pod kątem

Gdzie występuje tkanka łączna siateczkowata (retikulinowa) 2

1/ zrąb narządów limfatycznych (węzły chłonne, migdałki, śledziona, 2. błony śluzowe blaszka właściwa przewodu pokarmowego - jelito cienkie i grube

Tkanka łączna siateczkowata - wygląd

kom. gwiaździste łączące się ze sobą wypustkami (siateczka) oraz fibroblasty - komórki siateczki wytwarzające wł. retikulinowe

Gdzie występuje tkanka tłuszczowa żółta? 5

1. warstwa podskórna skóry, 2. otacza naczynia krwionośne, 3. nerki, 4. serce, 5. sieć duża i mała

Cechy kom. tkanki tłuszczowej żółtej rozpocznij naukę

wielokątne komórki, sygnetowaty wygląd, kolor dzięki karetonoidom (lipochromom)

Funkcje tkanki tłuszcz. żółtej

magazyn energetyczny, izolator termiczny, amortyzator wstrząsów, lipogeneza i lipoliza, wydzielanie hormonow (i adipocytokin)

Jakie hormony wpływaja na tkankę tłuszczową żółtą? 6

1. hormony tarczycy, 2. hormon wzrostu, 3. prolaktyna, 4. glikokortykoidy, 5. ACTH, 6. lipotropina

Gdzie występuje tkanka tłuszczowa brunatna? 8

1. tkanka podskórna okolicy międzyłopatkowej, 2. na szyi, 3. śródpiersie, 4. okolica nerek, 5. nadnercza, 6. grasica, 7. przytarczyce, 8. w pobliżu tętnic szyjnych i podobojczykowych

Cechy tkanki tłuszcz. brunatnej

układają się w zraziki przedzielone tkanką łączną właściwą wiotką, bogato unaczyniona

Co, jako gruczoł dokrewny, wydziala tkanka tłuszczowa żółta? 6

1. leptyna, 2. rezystyna, 3. adiponektyna, 4. angiotensyna, 5. IL-g, 6. TNF-alfa

Wygląd kom. tłuszcz brunatnych

centralnie położone jądro, tłuszcz w postaci drobnych kropelek, kolor brunatny - cytochromy w mitochondriach

Co buduje chrząstkę?

kom chrzęstne - chondrocyty oraz substancja międzykomórowa (włókna kolagenowe i sprężyste, substancja podstawowa z wodą związaną)

Cechy chrząstki

brak naczyń krwionośnych, limfatycznych i nerwów, niski metabolizm, pochodzenie mezenchymalne

Ochrzęstna

zbudowana jest z tkanki łącznej włóknistej. Zawiera naczynia krwionośne oraz komórki mezenchymalne, które różnicują się w komórki chrząstkotwórcze tzw. chondroblasty,

Jak odżywiają się chrząstki stawowe?

przez maź stawową

chondrocyty

komórki chrząstki leżące w jamkach chrzęstnych pojedynczo lub w grupach izogenicznych

Grupa izogeniczna

grupa chondrocytów powstała w wyiku podziału jednego, w chrząstkach nasadowych mają układ słupkowy

Wygląd chondrocytów

kształt owalny lub kulisty, wieksze w cz. środkowej, mniejsze na obwodzie chrząstki; jedno lub dwa jądra z jąderkiem lub jąderkami

Co pobudza podziały chondrocytów? 4

1. hormon wzrostu, 2. somatomedyna, 3. testosteron, 4. tyroksyna

Składnikami substancji podstawowej tkanki chrzęstnej? 3

1. kwas hialuronowy, 2. proteoglikany bogate w chondroitynosiarczany (chondroityna A i C), 3. siarczan keratanu

Co zmienia się w miarę starzenia tkanki chrzęstnej?

zwiększa się ilość siarczanu keratanu

Funkcje subs. podstawowej chrząstki

• mechaniczną (twardość oraz sprężystość, dzięki której chrząstka jest wytrzymała na ściskanie) • pośredniczy w wymianie substancji odżywczych między naczyniami ochrzęstnej a chondrocytami.

Włókna subst. międzykomórkowej chrząstki

włókna kolagenowe (DWUŁOMNOŚĆ - anizotropowa i kwasochłonna), występujące w chrząstce szklistej i włóknistej, bądź sprężyste w obrębie substancji międzykomórkowej chrząstki sprężystej

Rodzaje chrząstek

szklista, włóknista i sprężysta

Gdzie znajduje się chrząstka szklista w 1. okresie zarodkowym i płodowym, 2. w okresie rozwojowym?

1. tworzy modele chrzęstne całego szkieletu, 2. na granicy nasady i trzonu

Ile procent suchej masy to włókna kolagenowe w chrząstce szklistej?

40%

Jak zmienia się barwliwość substancji międzykomórkowej chrząstki wraz z wiekiem? rozpocznij naukę

W młodym wieku jest zasadochłonna, wraz z wiekiem staje się kwasochłonna, bo zwiększa sie ilość włókien kolagenowych

Ile procent masy chrząstki szkilstej to woda?

ok. 70%

Chondron - terytorium komórkowe

grupa izogeniczna chondrocytów w jamkach chrzęstnych otoczone grubą warstwą subs. międzykomórkowej; oddzielone od siebie subs. międzyterytorialną

Występowanie chrząstki włóknistej? 4

1. krązki międzykręgowe, 2. spojenie łonowe, 3. miejsce przyczepu ścięgien i więzadeł do kości 4. chrząstki śródstawowe

Występowanie chrząstki sprężystej - siatkowatej

Występowanie chrząstki sprężystej - siatkowatej

Chondrogeneza - subs. międzykomórkowa

Substancja prochondralna (zasadochłonna) ->wtórna subs. prochondralna (zasadochłonna) + protochondralna (kwasochł)

Rodzaje kom. tkanki kostnej

kom. osteogenne, osteoblasty, osteocyty, osteoklasty

Kom. osteogenne

z mezenchymy pierwotnej, różnicują się w osteoblasty i chondroblasty, w dojrzałym org. są w stanie spoczynku

Osteoblasty - funkcja, wydzielanie

synteza skład. org. subs międzykomórkowej kości, synteza kolagenu typu I, glikozaminoglikanów i proteoglikanów, mineralizacja tkanki kostnej

Wygląd osteoblastów w stanie nieaktywnym

spłaszczone, kształt wrzecionowaty, wydłużone jądra ściśle przylegają do powierzchni kości

Co pobudza czynnośc osteoblastów?6

1. parathormon, 2. hormony tarczycy, 3. hormon wzrostu, 4. witamina d3, 5. cytokiny, 6. prostaglandyny

Kiedy czynne są osteoblasty

w trakcie wzrostu i rozwoju kości oraz w czasie uszkodzeń

Osteocyty

Kom. kostne dojrzałej tkanki kostnej, leżą w jamkach kostnych, otoczone subs. międzykomórkową, łączą się za pomocą wypustek biegnących w kanalikach kostnych

Wyściółka jamek i kanalików kostnych

bezkomórkowa warstwa soli mineralnych

Osteoklasty

kom. kościogubne, powstają po zlaniuu się kom. prekursorowych ze szpiku kostnego; odmiana kom. układu makrofagalnego; wiele jąder, zasadochłonna cytoplazma

Położenie osteoklastów

na powierzchni kości w miejscach aktywnej resorpcji, zatoki Howshipa (erozyjne)

Funkcja osteoklastów

rozsysaniu (rozpuszczaniu) kości i niszczeniu jej, czyli w warunkach fizjologicznych na jej modelowaniu i przebudowie

Co pobudza czynnośc osteoklastów? 3

1. parathormon, 2. metabolity wit. D3, 3. czynnik martwicy nowotworów, interleukina 1

Co hamuje aktywność osteoklastów?5

1. kalcytonina, 2. estrogeny, 3. interferon, 4. prostaglandyny, 5. tlenek azotu

Skład substancji międzykomórkowej tkanki kostnej

osseomukoid (wł. kolagenowe i subs. podstawowa) oraz substancja nieorganiczna (minerał kości)

Substancje nieorganiczne w tkance kostnej

fosforany wapnia, magnezu, węglan wapnia, jony sodu, potasu, fluoru, chloru; hydroksyapatyt Ca10(PO4)6(OH)2

typy tkanki kostnej

drobno- i grubowłóknista

Gdzie u człowieka dorosłego występuje tkanka kostna grubowłóknista=splotowata? 3

1. błędnik kostny ucha wewnętrznego, 2. wyrostki zębodołowe szczęki, 3. szwy kostne,

Czym cechuje się kość grubowłóknista?

duża ilość osteocytów o bezładnym układzie, dużo osseomukoidu, włókna kolagenowe w grubych pęczkach o nieregularnym przebiegu

Tkanka kostna drobnowłóknista - blaszkowata

zbudowana z blaszek kostnych z substancji międzykomórkowe, w każdej blaszce pojedyncze drobne włókna kolagenowe równoległe do siebie i nietworzące pęczków, pomiędzy blaszkami kom. kostne

Kość gąbczasta

beleczki kostne ułożone z blaszek kostnych ułożonych równolegle; beleczki ukłądają się w różnych kierunkach, dając gąbczasty układ, pomiędzy beleczkami szpik, osteocyty w jamkach łączące się wypustkami w kanalikach kostnych

Rodzaje blaszek kości zbitej

systemowa, międzysystemowa, podstawna zewnętrzna i podstawowa zewnętrzna i wewnętrzna

Blaszki systemowe

blaszki budujące osteon

blaszki podstawowe zewnętrzne

pokrywają kość od strony zewnętrznej (leżą pod okostną)

osteon

podstawowa jednostka strukturalna i czynnościowa kości zbitej tzw. system Haversa

Ile blaszek buduje osteon?

6-20

wygląd kanału Haversa

blaszki kostne osteounu są ułożone koncentrycznie wokół kanału, kolagen w nich ułożony jest równolegle, w kanalikach kostnych wypustki plazmatyczne osteocytów; kanaliki kostne łączą jamki kostne

Jak się nazywają kanały odżywcze biegnące prostopadle do kanału Haversa?

kanały Volkmanna; biegną w nich naczynia krwionośne łączące naczynia biegnące w kanałach Haversa

Co pokrywa okostna?

Pokrywa zewnętrzną powierzchnię kości z wyjątkiem powierzchni stawowych

Warstwy okostnej

zewnętrzna i wewnętrzna

Okostna zewnętrzna

zawiera dużo włókien kolagenowych, a mało komórek

Śródkostna

warstwa komórek osteogenny pokrywająca wewnętrzne ściany jamy szpikowej