metodologia - 4. modele badawcze

efekt placebo

reakcja organizmu na bodziec wywołana oczekiwaniem efektu bodźca, a nie jego faktycznymi właściwościami

O czym informuje współczynnik korelacji?

O znaku współczynnika korelacji i jego wielkości

związek idealny - jaki jest wtedy współczynnik korelacji?

-1 lub +1

Związki między zmiennymi (cztery zależności)

1) pozytywny (współczynnik korelacji jest dodatni), 2) negatywny (współczynnik korelacji ujmeny), 3) krzywoliniowy (współczynnik korelacji zero), nieistniejący (współczynnik równo zero, brak zależności między zmiennymi)

badania korelacyjne

badania, w których obserwujemy jedynie współwystępowanie zmiennych

Czy na podstawie korelacji między X i Y możemy stwierdzić, że X jest przyczyną Y?

nie możemy tego stwierdzić

Aby ocenić skuteczność środka, musimy zastosować metody naukowe, które (cztery pozycje):

1) składają się z szeregu uporządkowanych procedur, 2) korzystają z informacji zebranych w obiektywny sposób, 3) opierają się na empirycznym materiale dowodowym, 4) polegają na stosowaniu nietendencyjnych metod

Co musimy zrobić ze zmiennymi, odkrywając/badając coś?

Musimy manipulować zmienną niezależną i obserwować, jak ta manipulacja wpłynie na wartości zmiennych zależnych

Dwie główne zalety kreowania przez eksperymentatora warunków potrzebnych do obserwacji w czasie eksperymentu

1) pozwala to na uwypuklenie najważniejszych elementów i pominięcie nieistotnych, 2) eksperymentator może kontrolować i systematycznie zmieniać warunki

Co tworzą badani podzieleni losowo na lub więcej części? Co wyrównuje losowy podział?

Tworzą zbiorowe klony (grupy eksperymentalne). Losowy podział wyrównuje wpływ zmiennych towarzyszących.

zmienna niezależna

zmienna, której wpływ chcemy zbadać

zmienna zależna

jest tym, co mierzymy, aby ocenić skutki "działania" zmiennej niezależnej.

o czym mówią badania korelacyjne?

mówią jedynie o współwystępowaniu zmiennych, nie pozwalając na wnioskowanie przyczynowe

Co robimy stosując nieinwazyjną metodę obserwacyjną?

przyglądamy się ludziom i rejestrujemy to, co robią

Co robimy stosując obserwację systematyczną?

przeszkoleni wcześniej obserwatorzy kodują swoje spostrzeżenia wg zbioru wcześniej przygotowanych kryteriów

szczególny przykład nieinwazyjnej metody obserwacji

analiza danych archiwalnych, np. dokumentów, artykułów prasowych, reklam. Nawet przy zwykłej obserwacji świadomość tego, że jest się obserwowanym, może wpływać na wynik obserwacji.

Co robimy, stosując obserwację inwazyjną?

Ingerujemy w badany proces, choćby zadając naszym badanym pytania - np. w formie kwestionariusza.

Kiedy mówimy o realizmie sytuacyjnym?

jeśli sytuacja w laboratorium jest podobna do zdarzeń, które często spotykają ludzi w świecie zewnętrznym

Realizm psychologiczny

własność sytuacji, która występuje, gdy stworzona przez badacza sytuacja angażuje badanego, skłania go do traktowania poważnie tego, co się dzieje.

konflikt dwóch wartości u badaczy

badacze mają dylemat etyczny - muszą wziąć pod uwagę, ile "dobrego" wyniknie z przeprowadzenia eksperymentu, a ile "złego" może przydarzyć się osobom badanym

Każde badanie musi uzyskać akceptację komisji etyki, która sprawdza, czy proponowany eksperyment spełnia cztery zasady:

unikanie stosowania procedur powodujących dyskomfort badanych, szukanie procedur niewymagających wprowadzania badanych w błąd, zapewnienie możliwości wycofania się z eksperymentu, ochrona godności badanego (wytłumaczenie mu prawdziwego celu badania)

próba niereprezentatywna

próba, której rozkład cech różni się systematyczne od rozkładu cech populacji, z której ta próba pochodzi

trafność zewnętrzna

trafność opisująca możliwość generalizowania wyników eksperymentu/badania na szerszą populację