otázka |
odpověď |
Co to jest monarchia stanowa? začněte se učit
|
|
jest to forma ustroju politycznego, w której władza monarchy jest ograniczana na rzecz stanów, m.in. rycerstwa, duchowieństwa, czasem również mieszczaństwa
|
|
|
Dla jakiego okresu jest charakterystyczna monarchia stanowa? začněte se učit
|
|
dla schyłkowego okresu średniowiecza
|
|
|
W jaki sposób realizował się udział stanów w rządach? začněte se učit
|
|
przez reprezentacje w zgromadzeniach stanowych i przez różne formy samorządu
|
|
|
Jaki wpływ na monarchię stanową wywarły czasy nowożytne? začněte se učit
|
|
monarchia stanowa straciła rację bytu; w większości państw europejskich powstały monarchie absolutne, a w tylko nielicznych krajach (Polska, Anglia) parlamenty zachowały swoje uprawnienia
|
|
|
W jakim okresie trwała w Polsce monarchia stanowa? začněte se učit
|
|
od 1320 r. (koronacja Władysława Łokietka) do 1454 (przywilej cerekwicko-nieszawski)
|
|
|
Jak powstała monarchia stanowa w Polsce? začněte se učit
|
|
na drodze współdziałania władców z przedstawicielami stanów w trakcie jednoczenia państwa polskiego
|
|
|
Jakie organy spełniały w Polsce rolę przedstawicielstwa społeczeństwa podczas monarchii stanowej? začněte se učit
|
|
zjazdy, sejm walny, sejmiki
|
|
|
Czym charakteryzowały się zjazdy? začněte se učit
|
|
były zwoływane przez monarchę w razie potrzeby dla całego państwa albo poszczególnych prowincji
|
|
|
Kiedy i w jakim celu odbył się zjazd w Sulejowie? začněte se učit
|
|
zwołał go Władysław Łokietek w 1318 roku aby uzyskać poparcie w staraniach o koronację
|
|
|
Czym charakteryzowały się sejmy walne? začněte se učit
|
|
sejmy walne były zwoływane w miarę potrzeby i nieregularnie; zapraszano na nie urzędników, duchowieństwo, przedstawicieli miast
|
|
|
Czym charakteryzowały się sejmiki? začněte se učit
|
|
pojawiają się dopiero w XIV i XV wieku, w ich skład wchodziła wyłącznie szlachta
|
|
|
W jakich latach trwał pierwszy etap monarchii stanowej? začněte se učit
|
|
|
|
|
W jakich latach trwał drugi etap monarchii stanowej? začněte se učit
|
|
|
|
|
Czym charakteryzował się pierwszy etap monarchii stanowej w Polsce (1320-1370)? začněte se učit
|
|
wyraźną przewagą władzy królewskiej nad przedstawicielstwem stanowym
|
|
|
Czym charakteryzował się drugi etap monarchii stanowej w Polsce (1370-1454)? začněte se učit
|
|
osłabieniem władzy królewskiej na rzecz stanów, szczególnie szlachty, której królowie przyznawali przywileje
|
|
|
Kiedy Kazimierz Jagiellończyk nadał przywilej cerekwicko-nieszawski? začněte se učit
|
|
w 1454 roku, na początku wojny trzynastoletniej
|
|
|
Jakie konsekwencje miał przywilej cerekwicko-nieszawski? začněte se učit
|
|
najważniejsze decyzje (np. zwoływanie pospolitego ruszenia, stanowienie prawa, nakładanie podatków) zaczęły zależeć od organów szlacheckich; uważa się to wydarzenie za koniec monarchii stanowej i początek Rzeczypospolitej Szlacheckiej w Polsce
|
|
|