obowiązkowe pojęcia na maturę

 0    59 kartičky    wiktoriaborowiecka55647
stáhnout mp3 Vytisknout hrát zkontrolovat se
 
otázka język polski odpověď język polski
antyk
začněte se učit
epoka literacka obejmująca lata do V w. n.e. charakteryzująca się bogactwem mitologii, dramatami i epopejami, które kształtowały myślenie i sztukę starożytnego świata
epikureizm
začněte se učit
filozoficzno-etyczny nurt założony przez Epikura, który podkreślał, że celem życia jest osiągnięcie szczęścia poprzez filozofię. Epikurejczycy wierzyli, że brak cierpień to szczęście samo w sobie
stoicyzm
začněte se učit
życie bez skrajnych emocji i zdolność utrzymania wewnętrznej harmonii niezależnie od warunków zewnętrznych
topos
začněte se učit
motyw literacki lub artystyczny charakterystyczny dla damej kultury przewijający się w różnych dziełach udowadniając wzorce społeczeństwa i ciągłość myśli
prometeizm
začněte se učit
postawa poświęcenia życia dla innych bez oczekiwania korzyści
średniowiecze
začněte se učit
okres literacki od V do XV w. - dominacja chrześcijańskiej doktryny we wszystkich sferach życia
uniwersalizm
začněte se učit
oparte na chrześcijaństwie ujednolicenie kultury europejskiej w średniowieczu (wspólne znaki, symbole, łacina, normy moralne)
teocentryzm
začněte se učit
Bóg w centrum świata
augustynizm
začněte se učit
pokusy jako największa przeszkoda w dążeniu do wiecznego życia
scholastyka
začněte se učit
tradycja zakonna i akademicka oparta na filozofii Arystotelesa i Platona stworzona aby wyjaśniać trudne prawdy wiary chrześcijańskiej
renesans
začněte se učit
wiek XVI, odkrywanie klasycznych wzorców, nowe perspektywy artystyczne, rozwijanie nauk humanistycznych
humanizm
začněte se učit
nurt filozoficzny lub światopogląd oparty na racjonalnym myśleniu, który wyraża się troską o potrzeby, szczęście, godność i swobodny rozwój człowieka w jego środowiskach (społecznym i naturalnym)
reformacja
začněte se učit
nurt epoki renesansu świadczący o przekonaniu humanistów o ich potędze i nieograniczonej wolności
antropocentryzm
začněte se učit
filozoficzna doktryna, której przekonaniem jest to, że człowiek znajduję się w centrum wszechświata
barok
začněte se učit
od XVI do XVIII w. w Europie, w XVIII w. w Polsce. Przepychający styl, skomplikowana struktura, głębokie emocje, rozbudowana ornamentyka
marnizm
začněte se učit
barokowa poezja; postulował zmysłowość jako główny temat literacki. Wykwintny styl, ozdobniki retoryczne, dążenie do zaskoczenia czytelnika
sarmatyzm
začněte se učit
początkowo był manifestacją dumy narodowej i polskiej waleczności, z czasem kojarzony z powierzchowną religijnością, zacofaniem i nietolerancyjną ksenofobią
kontrreformacja
začněte se učit
walka Kościoła katolickiego z reformacją
oświecenie
začněte se učit
okres literacki w XVIII wieku charakteryzujący się wiarą w rozum, naukę i postęp społeczny
racjonalizm
začněte se učit
nurt filozoficzny, który podkreślał nieograniczone możliwości ludzkiego rozumu i przykładał większą uwagę do poznania umysłowego niż zmysłowego
klasycyzm
začněte se učit
jego głównym celem było kreatywne nawiązywanie do osiągnięć starożytności, zarówno w sferze estetyki, jak i sztuki
empiryzm
začněte se učit
jedynym i podstawowym sposobem zdobycia wiedzy jest poznanie zmysłowe
humanitaryzm społeczny
začněte se učit
postawa uznająca ludzką godność, równość i wolność zs podstawowe wartości
deizm
začněte se učit
zakłada istnienie Boga, ale neguje Jego wpływ na losy ludzkie na ziemi
ateizm
začněte se učit
neguje istnienie Boga
wolterianizm
začněte se učit
wolnomyślicielstwo, tolerancja i powszechne prawo do swobodnego wyrażania poglądów, nawet takich, które są niezgodne z otoczeniem
sensualizm
začněte se učit
wiara w nieograniczone możliwości poznawcze ludzkich zmysłów
libertynizm
začněte se učit
postawa jednostki pozbawionej wartości moralnych
tabula rasa (czysta karta)
začněte se učit
określa dziewiczy stan umysłu ludzkiego, czyli takiego, który nie został jeszcze poddany żadnym myślom świata zewnętrznego
romantyzm
začněte se učit
I poł. XIX w. Nacisk na uczucia, wyobraźnię, indywidualizm i tęsknotę za wolnością
irracjonalizm
začněte se učit
metafizyczny pogląd twierdzący, że świat nie ma porządku ani celu
profetyzm
začněte se učit
praktyka osób, które twierdzą, że ich działania są skutkiem natchnienia przez Boga
mesjanizm
začněte se učit
przekonanie o narodzie jako obdarzonym wyjątkowym przeznaczeniem czy zbawczą misją
mistycyzm
začněte se učit
bezpośredni kontakt człowieka z Bogiem jest możliwy, gdy dusza ludzka zrezygnuje z innych pragnień i skupi się na połączeniu z boskością
historyzm
začněte se učit
kreatywne naśladowanie stylów minionych w architekturze
winkelriedyzm
začněte se učit
poświęcenie dla wolności i ojczyzny. Arnold Winkelried w 1386r. w bitwie pod Sempach zwrócił na siebie uwagę przeciwnika krzycząc "Droga dla Wolności" i zmierzając prosto na niego
pozytywizm
začněte se učit
II poł XIX w. Naukowe podejście do analizy społeczeństwa, bazujące na obserwacjach i faktach
monizm
začněte se učit
wszelki byt ma jednorodną naturę (materialną, duchową lub materialno-duchową)
scjentyzm
začněte se učit
połączenie empiryzmu i pozytywizmu. Ściśle naukowe i racjonalne podejście do problemów
agnostycyzm
začněte se učit
niemożliwe jest jednoznaczne stwierdzenie istnienia lub nieistnienia Boga
relatywizm
začněte se učit
ocena prawdziwości tezy zależy od kontekstu w jakim została zawarta
młoda Polska
začněte se učit
poszukiwanie nowych form wyrazu artystycznego, emancypacja kobiet, krytyka społeczeństwa
modernizm
začněte se učit
dążenie do innowacji, odrzucenie tradycji, eksperymentowanie z nowoczesnymi formami
neoromantyzm
začněte se učit
powrót do romantycznych wartości w XIX w. Zainteresowanie historią i folklorem
dekadentyzm
začněte se učit
II poł. XIX w. Pesymizm, melancholia, krytyka społeczeństwa i dekadencja
ekspresjonizm
začněte se učit
I poł. XX w. Silne wyrażanie emocji, deformacja formy
impresjonizm
začněte se učit
II poł. XIX wieku, chwilowe wrażenia, światła i kolory
naturalizm
začněte se učit
II poł XIX w. Utrwalanie wpływów warunków środowiskowych i dziedziczenia genetycznego na jednostkę ludzką prezentując brutalną rzeczywistość społeczną
secesja
začněte se učit
XIX/XX wiek. Organiczne formy, dekoracyjność i odejście od konwencji artystycznych
symbolizm
začněte se učit
XIX/XX wiek symbolika, metafory, unikanie jednoznacznych interpretacji
chłopomania
začněte se učit
romantyczny ideał chłopa, symbol prostoty, siły moralnej
dwudziestolecie międzywojenne
začněte se učit
zróżnicowane prądu artystyczne i społeczne odzwierciedlające burzliwe wydarzenia wojny
futuryzm
začněte se učit
odejście od tradycji i skupienie się nq przyszłości
awangarda
začněte se učit
dążenie do nowatorskich środków wyrazu i eksperymentacji
dadaizm
začněte se učit
swoboda wyrazu, odrzucenie zasad i kanonów artystycznych XX wiek
panteizm
začněte se učit
Bóg i natura są nieodłącznym bytem
pamflet
začněte se učit
wiersz lub proza pełna satyrycznych docinek skierowanych pod konkretny adres
panegiryk
začněte se učit
pochwalny utwór gloryfikujące zjawisko, osobę lub zbiorowość
poemat heroikomiczny
začněte se učit
parodia starożytnego eposu bohaterskiego; wyniosły opis błahych wydarzeń

Chcete-li přidat komentář, musíte se přihlásit.