Od myśliwych do rolników

pojawienie się człowieka rozumnego

ok. 200 tys. lat p.n.e

przybycie ludzi rozumnych do Europy

ok. 38 tys. lat p.n.e.

początek ocieplania się klimatu

ok. 18 tys. lat p.n.e.

młodsza epoka kamienna na Bliskim Wschodzie

ok. 8000 - 2500 p.n.e.

Co to jest lądolód?

ogromna i bardzo gruba pokrywa lodowa

Co to jest tundra?

obszar porośnięty jedynie trawami, krzewami i pojedynczymi drzewami

Co to jest Bliski Wschód?

południowo-zachodnia Azja i północno-wschodnia Afryka

Co to jest 'paleolit'?

to inna nazwa 'starszej epoki kamiennej'. (ludzie używali prostych narzędzi z kamienia)

Dlaczego ludzie żyjący w paleolicie nie nauczyli się uprawiać ziemi?

przez większą część roku była zmarznięta

Dlaczego ludzie żyjący w paleolicie nie budowali domów z drewna?

nie rosły lasy, drzew było zbyt mało

Czym zajmowali się ludzie starszej epoki kamiennej?

myślistwem i zbieractwem, nie budowali trwałych domów - wędrowali w poszukiwaniu pożywienia

Z jakiego schronienia korzystali ludzie paleolitu, gdy zatrzymywali się w danym miejscu na jakiś czas?

Mieszkali w jaskiniach albo namiotach z kości mamuta okrytych zwierzęcymi skórami

Czym się różni klimat dzisiejszej Europy od tego sprzed 40 tys. lat?

Trwał wtedy okres ochłodzenia - średnia temperatura lipca na południu Europy (gdzie jest cieplej) wynosiła 5 st.

Jak długo ówcześni ludzie zatrzymywali się w danym miejscu?

Aż wybili tyle zwierząt, że zaczynało im brakować.

Dlaczego jaskinia była dobrym schronieniem?

Chroniła przed zimnem, wiatrem, deszczem i dzikimi zwierzami

Czemu służył ogień?

grzał jaskinię, piekł mięso;), odstraszał dziekie zwierze i Yeti

Opisz ubiór mieszkańca jaskini

Nosili skórzane stroje z rękawami, a nawet kapturami, które szyli igłą z kości. Nić robili ze zwierzęcych jelit

Do czego jeszcze wykorzystywano jaskinię?

W jej głębi grzebano zmarłych wraz z bronią, ozdobami i innymi codziennymi przedmiotami

Co to znaczy koczowniczy tryb życia?

What does this nomadic lifestyle mean?

W jakiej grupie żyli ludzie starszej epoki kamiennej?q

Żyli w tzw. 'gromadach' liczących 20-30 osób.

Dlaczego gromada liczyła 20-30 osób?

Mniejsza nie dałaby rady upolować większego zwierzęcia (Yeti lub mamut), a większej nie starczyłoby jedzenia.

Co jedli?

Myśliwi polowali na muty, dźwiedzie, byki, konie, renifery. Łowili też ryby, a kobiety i dzieci zbierały owoce, nasiona, jadalne korzenie i kradli jaja ptakom.

Z czego wyrabiali broń i narzędzia?

Z krzemienia - to twarda skała, którą można łupać na kawałki o ostrych krawędziach.

Jakie przykłady broni i narzędzi umiesz wymienić?

toporki, oszczepy

Kiedy wynaleziono łuk? Jaka była jego zaleta?

Kilkanaście tysięcy lat temu. Dzięki niemu można było polować na szybkie zwierzęta, takie jak renifery.

Jak rozpalano ogień?

Uderzano krzemieniem o piryt (rodzaj kamienia). Z pirytu sypały się iskry, które rozpalały suchą trawę.

Co spowodowało rewolucję neolityczną?

ok. 20 tys. lat temu klimat zaczął się ocieplać, lądolód zaczął się cofać na północ (do góry), zaczęły padać obfite deszcze dzięki czemu zaczęły rosnąć gęste lasy, wysokie trawy i dzikie zboża

Od kiedy trwa 'okres ciepły'?

od 10 tys lat

Gdzie najwcześniej nastał 'okres ciepły' i dlaczego?

Na Bliskim Wschodzie (lód cofał się na północ, a Bliski Wschód jest na południu). Dopiero potem ocieplił się obszar Europy.

Jakie zmieny wywołało ocieplenie klimatu?

Ludzie zaczęli uprawiać ziemię, zajęli się hodowlą zwierząt na mięso, skóry, wełnę i mleko. (początki rolnictwa)

Co skłoniło ludzi do ulepszenia narzędzi?

Potrzeba karczowania (wycinania) lasów i uprawy ziemi.

Co to jest 'neolit'?

To młodsza epoka kamienna (8000-2500 pne na Bliskim Wschodzie). Gdzie indziej - dużo pózniej

Co to jest rewolucja neolityczna?

Przejście z myślistwa i zbieractwa do rolnictwa.

Skutki rewolucji neolitycznej to:

1. osiadły tryb życia (doglądali pól, mieli trwałe domy z drewna. 2. lepsze narzędzia 3. udomowienie kóz, owiec, bydło, świnie. 4. Dzięki rolnictwu - więcej jedzenia - przybywało ludzi - powstawały osady i wsie. 5. garncarstwo i tkactwo

Co to rzemiosło?

wykonywanie przedmiotów użytkowych za pomocą prostych narzędzi