polski oswiecenie i barok

narodziny oswiecenia na zachodzie

kryzys feudalizmu jako ustroju

narodziny oswiecenia w polsce

proby wzmocnienia wladzy centralnej, ograniczenia swobod szlacheckich

poczatek oswicenia na zachodzie (data)

1687 odkrycie prawa powszechnego ciazenia Newtona

koniec oswiecenia na zachodzie (data)

1789-99 wielka rewolucja francuska

poczatek oswiecenia w polsce (data)

1740 zalozenie Collegium Nobilium i inne działania "madrych i odważnych"

koniec oswiecenia w polsce (data)

1822 wydanie, Ballad i romansow" Mickiewicza

fazy oswiecenia w polsce

wczesna, dojrzała i schyłkowa

faza wczesna oswiecenia w polsce (data)

1740-64 wstapienie na tron stanislawa augusta poniatowskiego

faza dojrzala oswiecenia w polsce (data tez)

1764-95 III rozbior

faza schylkowa oswiecenia w polsce (data)

1795-1822

racjonalizm

W dochodzeniu do prawdy i wiedzy najważniejsze jest kierowanie się rozumem

empiryzm

poznanie opiera się na doświadczeniu

materializm

boga nie ma, jest materia, swiat ma charakter fizyczny

krytycyzm

kwestionowanie wszystkiego (teorie, prawdy itp)

deizm

pogląd, że bóg stworzył świat a potem go zostawił, nie ingeruje w sprawy ludzkie

libertanizm

wolność jako najwyzsza wartosc

klasycyzm

prad literacki, bajki, satyry, harmonia i symetria

sentymentalizm

literatura o uczuciach, emocjach i dobrach natury, wrażliwosc

rokoko

piekno, lekkosc, zabawa i miłość, erotyki

utyliarizm

to co pożyteczne jest dobre, dążenie do szcescia i braku cierpienia

dydaktyzm

dążenie do ksztaltowania u kogos wlasciwych postaw poprzez pouczanie

bajka

gatunek lit. dydaktycznej, zazwyczaj krotka i zazwyczaj zwierzeta alegoryczne

powiesc epistolarna o

powiesc w formie listow wymienianych miedzy soba przez bohaterow

utopia o

gatunek dydaktycznej literatury fantastycznej przedstawiający życie idealnej społeczności

liberalizm o

wolnosc jako najwyzsza wartosc

kompozycja szkatułkowa o

kompozycja utworu polegająca na wpleceniu w opowieść główną opowiadań pobocznych, stanowiących odrębne całości

wyjasnij klasycyzm na podst. obraz, architektura, literatura o

pozniej

sielanki karpinskiego cechy poezji sentymentalnej o

💀

poglady j.j. rousseau o

człowiek jest z natury dobrą i szlachetną istotą ale wytwory cywilizacji mają na niego degenerujący wpływ, głosił powrót do natury, uważał się za ostatniego człowieka, którego świat nie zdołał zepsuć

poglady woltera o

był deistą, cechuje sceptycyzm, krytycyzm i racjonalizm, głosił on, że to doświadczenie kształtuje poznanie. Podkreślał indywidualizm jednostki i jej aktywną rolę w kształtowaniu własnego losu

teatr i publicystyka w oswieceniu

bardzo ważną rola, wychowywał obywatela, uczył go krytycznie myśleć i widzieć wady ustroju w którym żył, propagował postępowe reformy państwowe, dydaktyzm

kandyd woltera jako powiastka filozoficzna o

powiastka filozoficzna to utwor propagujacy idee polityczna, w kandydzie sa różne postacie, które reprezentują różne systemy wartości i sposoby myślenia, dzieło jest krytyką dogmatyzmu, fanatyzmu religijnego i nierozsądnej wiary w doskonałość świata.

krasicki satyra, bajka, poemat heroikomiczny

☠️

barok czas trwania

1600-1750. pierwsza opera skomponowana w 1597 r. przez Jacopo Periego. Epokę kończy śmierc Jana Sebastiana Bacha.

barok nazwa

Słowo barok pochodzi z języka portugalskiego, w którym barroco oznaczało perłę o nieregularnym kształcie. Przejęte przez Włochów jako barocco odnosiło się do czegoś dziwacznego i przesadnego

oswiecenie nazwa

W tej epoce ludzki rozum uznano za najwyższą wartość orzekającą o prawdzie, czyli „naturalne światło oświecające drogi ludzkiego poznania”. Nazwa oświecenie jest więc odwołaniem do wartości rozumu i wiedzy.

oksymoron b

zestawiawienie wyrazow w ktorym maja do siebie przeciwne znaczenie np jasna ciemnosc

makaronizm b

obcy, często łaciński wyraz, zwrot lub obca forma wplecione do tekstu w języku ojczystym

sarmatyzm b

Sarmatyzm to postawa wywodząca polską szlachtę od rycerza bądź też od koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie. Sarmatyzm cechowała rycerskość, szlachetność i odwaga. Nazwa wywodzi się od się od ludu Sarmatów

marinizm b

kierunek i styl w poezji barokowej charakteryzujący się wyszukanym słownictwem, nagromadzeniem metafor i innych środków artystycznych.

figura sumacji b

rodzaj puenty, charakterystyczny dla literatury barokowej. Polega na zebraniu wszystkich najważniejszych elementów wiersza, by poprzez pomysłowe ich połączenie wywołać nowy, zaskakujący efekt

antyteza b

to samo co oksymoron ale ze zdanie

koncept b

główny prąd w poezji baroku, cechujący się dążeniem do nieustannego zadziwiania, zaskakiwania i zaszokowania czytelnika

kontrreformacja b

reforma kosciola

paradoks b

zaskakujące wyrażenie, przeczące ogólnym przekonaniom, z czego wynika niespodziewana prawda

kompozycja lancuchowa b

sposób rozwijania wypowiedzi za pomocą powtórzenia i dopełnienia jakiegoś elementu członu poprzedniego

szlachcic sarmata, pamietniki paska b

silny patriotyzm (obrazal dunczykow bo polskie=lepsze), duma szlachecka, pasja do walki (opisuje bitwy i w nich swoje mestwo), poczucie humoru

m s szarzynski b

symbolika i metafory, motyw vanitas, tematyka religijna

jakis morsztyn b

bro idk

koncept w od trupa morsztyna b

ironia ze utwor kierowany do os zmarlej

mikroskop i teleskop b

Zastosowanie metaforyki astronomicznej czy mikroskopowej stało się popularne, wzbudzilo fascynacje

poglady kartezjusza

Formuła Kartezjusza brzmi: „myślę, więc jestem” Kartezjusz twierdził, że wątpienie podmiotu we własne istnienie stanowi akt myślenia, a myślenie przynależy tylko temu, kto istnieje.

poglady johna locke'a

Doświadczenie jest jedynym źródłem wszelkiej wiedzy empiryzmem. Z tym że empiryzm, głosił myśl, iż nie należy sięgać tam, gdzie poznanie jest niemożliwe, że lepiej poznać i zbadać dogłębnie świat znany nam i dostępny zmysłom.