powstanie Rzymu

założenie Rzymu

Romulus 753 r pne

Rzymianie na płw. Apenińskim walczyli

Etruskami

wojna z greckimi poleis

z królem Epiru Pyrrusem

okres królewski

753 r. p.n.e. – 509 r. p.n.e

republika rzymska

509 r. p.n.e. – 27 r. p.n.e

cesarstwo rzymskie

27 r. p.n.e. – 476 r.

7 królów rządziło Rzymem

pierwszy Romulus a ostatni Tarkwiniusz Pyszny

patrycjusze

wywodzili się od najstarszych rodów rzymskich, była to elita społeczeostwa, która pełniła wszystkie urzędy,

plebejusze

wszyscy pozostali Rzymianie bez względu na posiadany majątek. Byli wolni, ale nie mieli praw politycznych.

republika

Prawa polityczne mieli obywatele urodzeni jako wolni. Ich obowiązkiem była służba wojskowa i płacenie podatków. tylko patrycjusze zasiadali w senacie,

plebejusze walczyli o swoje prawa

chcieli sprawować urzędy, być sędziami, spisania prawa zwyczajowego, małżeństw mieszanych

494 r. p.n.e. – plebejusze odmówili udziału w wojnie i przenieśli się na wzgórze Awentyn.

utworzenie urzędu trybuna ludowego i edyla plebejskiego,  utworzenia zgromadzenia plebejskiego,

449 r pne

spisano prawo zwyczajowe Prawo XII Tablic

Zgromadzenia obywateli – komicja.

brał w nim udział każdy obywatel rzymski, posiadał 1 głos i musiał głosowad osobiście,

zgromadzenie centurialne

zgromadzenie, w którym brali udział mężczyźni służący w armii (w centuriach). Każda centuria dysponowała 1 głosem, wybór cenzorów, konsulów, dyktatorów, wojanpokój

zgromadzenie trybusowe

wybór edylów i kwestorów, brali w nim udział wszyscy obywatele bez względu na posiadany majątek i pochodzenie społeczne było głównym organem uchwalającym prawa; tylko ten organ władzy mógł wprowadzad zmianę ustroju,

zgromadzenie plebejskie

powstało w 494 r. w. p.n.e., brali w nim udział jedynie plebejusze, wybierało trybuna ludowego i edylów plebejskich

urzędy

były nie odpłatne, kolegialne - miały charakter zespołowy, pełnione na okres kadencji

konsulowie 2

posiadał pełnię władzy wykonawczej i administracyjnej, podczas wojny konsul dowodził armią,

pretorzy 1 potem 2

Głównie urząd sądowy

cenzorzy 2

Urząd skarbowy

edylowie 4, dwóch z plebsu

dbali o zaopatrzenie miasta w żywnośd,  organizowali igrzyska na własny koszt, dbali o porządek w mieście

Kwestorzy 4

pomagali konsulom w sprawach finansowych,

Trybuni ludowi (plebejscy)

mieli nietykalnośd osobistą, ich dom był azylem dla plebejuszy,  powoływany spośród plebejuszy przez Zgromadzenie plebejskie,  posiadał prawo veta wobec uchwał Zgromadzenia, zarządzeo

dyktator – urząd nadzwyczajny

jedyny urząd pełniony przez 1 osobę, powoływany na okres 6 miesięcy, posiadał nieograniczoną władzę

Senat - oficjalnie funkcje tylko doradcze

w jego skład wchodziło 300 senatorów, senator pełnił swój urząd dożywotnio,

nobilitas

połączenie patrycjuszy i najwazniejszych rodów plebejskich