psychopatologia - (red.) Jarema

orientacja autopsychiczna

co do własnej osoby; swojej tożsamości

orientacja autopsychiczna

co do miejsca, czasu i otoczenia

senność patologiczna (somnolentia)

ilościowe zab. świadomości; pojawianie się niezależnie od rytmu dobowego nadmiernej senności i tendencji do zapadania w sen; nawiązanie kontaktu możliwe poprzez bardzo silne bodźce

stan przedśpiączkowy (sen patologiczny, półśpiączka)

ilościowe zab. świadomości; patologicznie głeboki sen z zachowaniem reakcji na bardzo silne bodźce

śpiączka (coma)

ilościowe zab. świadomości; wyłaczenie przytomności z zanikiem reaktywności; zniesienie odruchów i funkcji autonomicznych

ilościowe zaburzenia świadomości

(1) senność patologiczna, (2) stan przedśpiączkowy; (3) śpiączka

jakościowe zaburzenia świadomości

(1) przymglenie świadmomości; (2) zmącenie swiadomości; (3) zwężenie świadomości

przymglenie świadomości

jakościowe zab. świadomości; zmiejszenie rozpoznawania otoczenia - zakresu i dokładności; percepcja i rozumienie zaburzone; orientacje zaburzone; kontakt utrudniony

zmącenie świadomości

jakościowe zab. świadomości; znacznego stopnia przymglenie, w którym obezne sa zniekształcenia rzeczywistości omamy, iluzje, aż po urojenia

zwężenie świadomości

jakościowe i ilościowe zab. świadomości; znaczne ograniczenie pola percepcyjnego i fragmentaryczność postrzegania

sąd realizujący

przekonanie o istnieniu pzredmiotu lub zjawiska; może być prawidłowy lub fałszywy

sąd klasyfikujący

rozpoznanie co to jest; umiejętność przyporządkowania do kategorii, grupy

zaburzenia spostrzegania

(1) złudzenia (iluzje) patologiczne; (2) omamy i omamy rzekome (halucynacjee i pseudohalucynacje); (3) zaburzenia psychosensoryczne

złudzenia (iluzje)

zniekształcone spostrzeżenia; w obecności bodźca; błędny sąd klasyfikujący

omamy (halucynacje)

fałszywe spostrzeżenia zmysłowe; pojawiają się bez odpowiedniego bodźca zewnętrznego; brak krytycyzmu; fałszywy sąd realizujący i klasyfikujący

podział omamów ze wzgl. na zmysł

(1) wzrokowe, (2) słuchowe, (3) cenestetyczne, (4) węchowe, (5) smakowe

omamy rzekome (pseudohalucynacje)

nieprawidłowe doznania zmysłowe, bez bodźców zewnętrznych; lokalizowane pzrez osobę w swoim wnętrzu; najczęsciej słuchowe - "głosy"; zgodne lub niezgodne z nastrojem

zaburzenia psychosensoryczne (parahalucynacje, halucynoidy)

nieprawidłowe doznania zmysłowe, bez dizałania bodźców zewnętrznych; krytycyzm; mogą mieć charakter wrażeń lub spostrzeżeń; np. mikropsje lub makropsje

zaburzenia spostrzegania własnej osoby i otoczenia

zaburzenia spostrzegania własnej osoby i otoczeniapogranicze zab. spostrzegania a świadomości; (1) depersonalizacja, (2) deralizacja

depersonalizacja

poczucie oddzielaenia od własnej osoby; bycie obserwatorem swojego umysłu i/lub ciała

derealizacja

zmieniona percepcja rzeczywistości, wydaje się nierealna, obca, dziwna

agnozje

zaburzenia rozpoznawania, na bedące wynikiem deficytów sesnorycznych

uwaga - cechy

(1) koncentracja, (2) pojemność (zakres), (3) trwałość, (4) przerzutność, (5) podzielność, (6) wybiórczość

zaburzenia koncentracji uwagi

zmniejszona zdolność do ogniskowania uwagi na zadaniu

zaburzenia przerzutności uwagi

niedostateczne jak i nadmierne rozwinięcie tej cechy; nadmierna przerzutność = patologiczna zmiennośc obiektu uwagi; niedostateczna pzrerzutność = trudność w przejściu do innego obiektu zainteresowania

podział zaburzeń myślenia

(1) treści myślenia, (2) toku myślenia, (3) logiki myślenia

zaburzenia treści myślenia

(1) urojenia, (2) idee nadwartościowe, (3) myśli natrętne

urojenia

zab, tresci myślenia; fałszywe przekonania dot. błędnej interpretacji rzeczywistości; fałszywość sądów, silne przekonanie o prawdziwości i brak podatności na perswazję

klasyfikacja urojeń ze wzgl. na treść

(1)

urojenia prześladowcze

domniemane prześladowanie i wrogość wobec osoby, śledzenie, oszukiwanie, spiski

urojenia odnoszące (ksobne)

obiekty, wydarzenia, osoby mają szczególny zwiazek z chorym, np. w telewizji mówią o nim

nastawienia odnoszące

zachowany częściowy krytycyzm wobec ksobnych interpretacji

urojenia oddziaływania (owładnięcia)

przekonania ż edziałania osoby są pod kontrolą innych sił lub osób

urojenia nasyłania

rodzaj urojeń oddziaływania; przekonanie o wysyłaniu myśli do umysłu chorego przez zewnętrzne silły lub osoby

urojenia odsłonięcia

przekonania, ż ebez woli chorego i jego udziału jego myśli są dostępne innym

urojenia zazdrości

fałszywe przekonanie o niedotrzymywaniu niewierności przez partnera

urojenia somatyczne

fałszywe przekonania co do wyglądu lub santu zdrowia, zazwyczaj przekonanie że jest się chorym; nazywane też urojeniami hipochondrycznymi

urojenia erotyczne

fałszywe przekonanie, że inna osoba jest w chorym zakochana lub erotycznie zafascynowana

urojenia wielkościowe

wyjątkowe umiejętności, talenty, możliwości, moce, władza, bliskie relacje z ważnymi osobistościami

urojenia depresyjne

(1) winy, grzeszności i kary, (2) zubożenia, (3) nihilistyczne; typowe u chorych z głęboko obniżonym nastrojem; zgodne z nastrojem depresyjnym

podział urojen ze wzgl. na strukturę formalną

(1) usystematyzowane, (2) nieusystematyzowane, (3) inkoherentne

idee (myśli) nadwartościowe

niezgodne z rzeczywistością często absurdalne przekonania, osoba dopuszcza ich nieprawdziwość; także: dominująco u oosby przekonanie, czasem zgodne z prawdą, wyznacza cel i zachowania osoby; dotyczą religii, nauki, problemów społecznych

obsesje (myśli natrętne)

powstajace wbrew woli chorego i uporczywie nawracające myśli obawy, wyorażenia; chory postrzega je jako niepożądane, przymusowe; często charakter egodystoniczny; cierpienie, próby przeciwstawiania się obsesjom

zaburzenia logiki myślenia

tzw. myślenie paralogiczne; (1) myślenie magiczne, (2) myślenie ambiwalentne, (3) myślenie dereistyczne

myślenie magiczne

zab. logiki myślenia; łączenie zjawisk nieracjonalnymi związkami, bez logiki przyczynowo-skutkowej; np. moje myśli wpłyną na bieg wydarzeń; tez: myślenie symboliczne - nadawanie szczególnego znaczenia obiektom

myślenie ambiwalentne

zab. logiki myślenia; sprzeczne myśli współwstępują ze soba, prowadzą do ambisentencji

myślenie dereistyczne

zab. logiki myślenia; bez związku z rzeczywistością, podporządkowane logice chorego absurdalnej i pseudofilozoficznej

podział zaburzeń toku myślenia

(1) zakresu wypowiedzi, (2) tempa wypowiedzi, (3) struktury formalnej myślenia

podział zaburzeń zakresu wypowiedzi

(1) mutyzm, (2) alogia, (3) słowotok

mutyzm

całkowity brak komunikacji werbalnej pomimo braku zaburzeń komunikacji, mowy, artykulacji

alogia

bezsłowie; ubóstwo wypowiedzi odzwierciedlające ubóstwo myślenia; lakoniczne, ograniczone do odpowiedzi; także jako jakosciowe ubóstwo wypowiedzi = mói dużo, ale treści jest uboga

słowotok

nieustanne wypowiadanie się; tok przyspieszony, struktura chaotyczna, tematyka zmienna, liczne skojarzenia; wynik: natłoku myśli, gonitwy myśli lub splątania

podział zaburzeń tempa myślenia

(1) spowolnienie, (2) przyspieszenie, (3) zahamowanie, (4) zatamowanie, (5)

zahamowanie myślenia

zab. toku myślenia; zatrzymanie się wątku myślowego

zatamowanie myślenia

zab. toku myślenia; nagłe zatrzymanie myślenia, blokada

podział zaburzeń struktury wypowiedzi

(1) rozkojarzenie myślenia, (2) inkoherencja myślenia, (3) oraz: drobiazgowość, perseweracje, werbigeracje, echolalia

rozkojarzenie myślenia

zab. struktury wypowiedzi; utrata spójności wątków przy zachowaniu prawidłowego tempa myslenia; wypowiedźniespójna i niezrozumiała liczne dygresje zaburzające ciągłość wypowiedzi

inkoherencja myślenia

zab. struktury wypowiedzi; utrata spójności w obrębie zdań, fraz i słów nie łączy logiczna ciągłość; tzw. sałata słowna

podział dysmnezji

ilościowe zab. pamięci; (1) hipermnezja, (2) hipomnezja, (3) amnezja

podział paramnezji

(1) allomnezje tzw. wspomnienia zniekształcone, (2) pseudomnezje tzw. wspomnienia rzekome

podział allomnezji

(1) złudzenia pamięciowe, (2) kryptomnezje, (3) złudzenia utożsamiajace

złudzenia pamięciowe

typ allomnezji; wspomnienia zniekształcone pod wpływem emocji lub choroby

kryptomnezje

typ allomnezji; nieuswiadpmione wspomnienia, które osba przywołuje i postrzega jako treażniejsze, zupełnie nowe

złudzenia utożsamiające

typ allomnezji; deja vu, deja entendu, deja vecu oraz jamais vu, jamais vecu

podział pseudomnezji

(1) konfabulacje, (2) omamy pamięciowe

konfabulacje

typ pseudomnezji; fałszywe wspomnienia wypełniajace luki pamięciowe; nieintencjonalne zmyślenia, przekonanie co do prawdziwości

omamy pamięciowe

typ pseudomnezji; nie wypełniają luki pamieciowej, to urojenia rzutowane w przeszłość; osoba relacjonuje przeżycia o których wystapieniu jest przekonana

podział zaburzeń aktywności ruchowej

(1) ilościowe, (2) jakościowe

ilościowe zab. aktywnosci ruchowej

(1) pobudzenie, (2) spowolnienie, (3) osłupienie (stupor)

podział osłupień

(1) efektoryczne, (2) receptoryczne

jakosciowe zaburzenia aktywności ruchowej

(1) katapleksja, (2) katatonia, (3) katalepsja (giętkość woskowa), (4) sterotypie ruchowe, (5) manieryzmy ruchowe, (6) grymasowanie, (7) posturyzmy, (8) echopraksja, (9) echomimia, (10) tiki

katapleksja

jakościowe zab. aktywności ruchowej; zaburzenie neurologiczne polegające na nagłej utracie napiecia mieśniowego, powoduje upadek

katatonia

jakościowe zab. aktywności ruchowej; wzrost napiecia mięśni, znika przy wykonywaniu ruchów biernych lub czynnych

katalepsja (giętkość woskowata)

jakościowe zab. aktywności ruchowej; zwiększone napięcie mięśniowe i utrzymywanie ciała lub kończyny w jednej pozycji (zastygnięcie)

stereotypie ruchowe

jakościowe zab. aktywności ruchowej; uporczyw mechaniczne powtarzanie, niefunkcjonalne ruchy i czynności

manieryzmy ruchowe

jakościowe zab. aktywności ruchowej; dziwaczne, nieadekwatne, niezrozumiałe gesty lub czynności

grymasowanie

jakościowe zab. aktywności ruchowej; dziwaczna, niedostosowana ekspresja mimiczna

posturyzmy

jakościowe zab. aktywności ruchowej; przyjmowanie niewygodnej pozycji ciała

echopraksja

jakościowe zab. aktywności ruchowej; powtarzanie ruchów innej osoby

echomimia

jakościowe zab. aktywności ruchowej; odtwarzanie mimiki innych osób

tiki

odrębna kategoria zaburzeń aktywności; nagłe, mimowolne, nierytmiczne skurcze określonych mięśni lub grup mięśni

podział zaburzeń woli

(1) awolicja, (2) abulia, (3) ambitendencja

awolicja

tzw. zubożenie woli; znaczne ograniczenie lub brak zdolności do inicjowania działań; też: abulia

ambitendencja

występowanie sprzecznych dążeń, co uniemożliwia decydowanie i podjecie aktywności lub skutkuje sprzecznymi zachowaniami; por. ambisentencja, ambiwalencja w schizofrenii

podział ilościowych zaburzeń aktywności złożonej

(1) obniżenie, (2) podwyższenie, (3) osłupienie

podział jakosciowych zaburzeń aktywności złożonej

(1) odhamowanie, (2) kompulsje, (3) negatywizm, (4) automatyzm nakazowy, (5) dezorganizacja

odhamowanie (rozhamowanie)

utrata zdolności do dostosowania zachowań do norm społęcznych; np. skracanie dystansu, utrata kontroli nad popędami

kompulsje

powtarzające sie czynności z wewnętrznym przymusem ich wykonywania; charakter pierwotny - wynikają z innych objawów np. urojeń oddziaływania

negatywizm bierny

opór wobec poleceń, nakazów, ignorowanie

negatywizm czynny

stawianie czynnego oporu wobec oddziaływań otoczenia, przeciwstawianie się lub wykonywanie czynności pzreciwnych do polecenia

automatyzm nakazowy

bezwiedne, bezrefleksyjne poddawanie się poleceniom

dezorganizacja zachowania

utrata zdolności do przeprowadzania działań celowych; uniemożliwia wykonywanie codziennych czynności

podział zaburzeń nastroju

(1) podwyższony, (2) obniżony, (3) anhedonia (utrata odczuwania przyjemności z działań, które dotychczas jej dostarczały)

rodzaje lęku

(1) wolno płynący (długotrwały, bez źródła), (2) uogólniony (stały, wobec codziennych wydarzeń), (3) paniczny (nagły, narastający, z nasilonymi objawami somatycznymi), (4) fobia

zaburzenia nawyków i popędów

forma zaburzeń zachowania, podejmowanie nieracjonalnych działań, czesto z utratą kontroli nad nimi; rodzaje: (1) patologiczny hazard, (2) kleptomania, (3) piromania, (4) trichotillomania

impulsy natrętne

uporczywie nawracające impulsy do działania; odbierane jako nieracjonalne i niechciane

rodzaje zespołów psychotalogogicznych

(1) zespół depresyjny, (2) zespół maniakalny, (3) zespół paranoidalny, (4) zespół paranoiczny, (5) zespół katatoniczny, (6) zespół otępienny, (7) zespół amnestyczny, (8) zespół majaczeniowy

zespół depresyjny

(1) obniżenie nastroju, (2) zmniejszenie aktywności lub zwiększona męczliwość; (3) utrata zainteresowań lub anhedonia

zespół maniakalny

(1) podwyższenie nastroju lub drażliwość; (2) podwyższenie napedu lub niepokój fizyczny; (3) przyspieszenie toku myślenia do gonitwy myśli

zespół hipomaniakalny

objawy maniakalne o mniejszym nasileniu

zespół paranoidalny (urojeniowo-omamowy)

(1) urojenia nieusystematyzowane; (2) omamy lub omamy rzekome

zespół paranoiczny

(1) spójny system urojeń; (2) konsekwentne uproczywe działania pod wpływem urojeń

zespół katatoniczny

(1) spowolnienie reaktywności na otoczenie; dwie postaci: hipokinetyczna i hiperkinetyczna; (2) jakościowe zaburzenia aktywności ruchowej i złożonej, w tym: katalepsja, negatywizm, zastyganie, automatyzm nakazowy, echopraksje, echomimie, echolalia

zespół otępienny

deterioracja funkcji poznawczych: (1) zabuzrenia pamięci, (2) zaburzenia funkcji wykonawczych i innych poznawczych; (3) zaburzenia kontroli emocji lub zachowań

zespół amnestyczny

zabuzrenia pamieci w stopniu zakłócajacym codzienne funkcjonowanie; nie w pzreiegu otępiennego lub zab. świadomości