otázka |
odpověď |
Społeczeństwo (definicja) začněte se učit
|
|
wszystkie formy życia zbiorowego połączone: wspólnymi warunkami życia, instytucjami, strukturą, historią oraz odrębną od innych kulturą
|
|
|
Społeczeństwo (wyznaczniki) začněte se učit
|
|
duża liczebność; cecha lub grupa cech łączących członków społeczeństwa
|
|
|
začněte se učit
|
|
przeobrażenia obejmujące całą strukturę społeczną
|
|
|
Teorie życia społecznego (wymień) začněte se učit
|
|
funkcjonalna; konfliktu; wymiany
|
|
|
Przekursorzy teorii funkcjonalnej začněte se učit
|
|
Vilfredo Pareto; Florian Znaniecki; Talcott Parsons; Robert Merton; Niklas Luhmann
|
|
|
Prekursorzy teorii konfliktu začněte se učit
|
|
Karol Marks; Ludwik Gumplowicz; Georg Simmel
|
|
|
Prekurorzy teorii wymiany začněte se učit
|
|
Herbert Spencer; George C. Homans; Peter M. Blau
|
|
|
Teoria funkcjonalna (założenia) začněte se učit
|
|
funkcjonalizm (społeczeństwo to całość złożona z części, z których każda spełnia określone funkcje); równowaga społeczna jest niezmienna (konflikty i napięcia można rozwiązać); wewnątrz społeczeństwa istnieje system zróżnicowanych ról społecznych
|
|
|
Teoria konfliktu (założenia) začněte se učit
|
|
elementy systemu są w ciągłym konflikcie (jednostki zajmują różne pozycje i reprezentują różne interesy, co jest źródłem konflików); konflikty rozładowują napięcie i wzmacniają więzi w poszczególnych grupach
|
|
|
Teoria wymiany (założenia) začněte se učit
|
|
podstawą wszelkich zachowań społecznych jest wymiana dóbr (materialnych i niematerialnych); jednostki w społeczeństwie mają różne potrzeby i oczekiwania; społeczeństwo powstaje w wyniku ciągłej interakcji jednostek, by zaspokoić ich potrzeby
|
|
|
začněte se učit
|
|
tradycyjne/przedindustrialne; przemysłowe/industrialne; poprzemysłowe/postindustrialne
|
|
|
Społeczeństwo tradycyjne (cechy) začněte se učit
|
|
dominuje rolnictwo i wymiana naturalna (barter); miejscem zamieszkania jest wieś; człowiek ma stałe miejsce w hierarchii społecznej
|
|
|
Społeczeństwo przemysłowe (cechy) začněte se učit
|
|
dominuje przemysł i wymiana monetarna (z udziałem pieniądza); miejscem zamieszkania jest miasto; człowiek to jednostka autonomiczna i niezależna społecznie
|
|
|
Społeczeństwo poprzemysłowe (cechy) začněte se učit
|
|
dominują usługi, a towarem jest informacja; miejscem zamieszkania jest aglomeracja miajska; rośnie znaczenie wykształcenia i wysokich kwalifikacji zawodowych
|
|
|
Grupa społeczna (definicja) začněte se učit
|
|
co najmniej 3 osoby, które łaćzy wspólny cel, więzi, interakcje i poczucie odrębności
|
|
|
Grupa społeczna (elementy) začněte se učit
|
|
więź; członkostwo; organizacja; wielkość
|
|
|
začněte se učit
|
|
pierwotne (naturalne - rodzina, przyjaciele, znajomi); wtórne (tworzone sztucznie dla osiągnięcia celu i korzyści - partia polityczna, stowarzyszenie)
|
|
|
Członkostwo w grupie (rodzaje) začněte se učit
|
|
ekskluzywne (by stać się członkiem grupy trzeba spełnić surowe warunki); inkluzywne (przystąpienie do grupy nie jest ograniczone warunkami); ograniczone (by zostać członkiem grupy należy spełnić nizbyt surowe warunki np.: być w odpowiednim wieku)
|
|
|
Organizacja grupy (rodzaje) začněte se učit
|
|
formalna (status lub regulamin regulują strukturę grupy); nieformalne (struktura tworzy sięw sposób spontaniczny)
|
|
|
začněte se učit
|
|
mała (kilka do kilkunastu osób); duża (duża liczba członków powoduje, że powstają podgrupy)
|
|
|
začněte se učit
|
|
zbiorowość o nieformalnej strukturze oparta o silne więzi emocjonalne, tradycję i zwyczaj; członkowie wspólnoty posiadają specyficzne cechy (grupy etniczne, rodziny, społeczności lokalne)
|
|
|
Stowarzyszenie (definicja) začněte se učit
|
|
dobrowolne i stałe zrzeszenie osob o wspólnych celach i zainteresowaniach, o charakterze niezarobkowym; stowarzyszenie sformalizowane prawnie zakłada minimum 15 osób, a stowarzyszenie zwykłe - bez osobowości prawnej mogą założyć 3 osoby
|
|
|