środki stylistyczne

porównanie

polega na zestawieniu dwóch zjawisk, przedmiotów lub pojęć w celu uwydatnienia ich cech wspólnych.

metafora

inaczej: przenośnia) to środek stylistyczny, który polega na nadaniu słowom nowego, niedosłownego znaczenia — innego niż to, które mają na co dzień. Metafory nie da się rozumieć dosłownie, bo tworzy się nowe, symboliczne znaczenie.

onomatopeja

inaczej: wyraz dźwiękonaśladowczy) to środek stylistyczny, który polega na naśladowaniu dźwięków przy pomocy słów. To wyrazy, które brzmią podobnie do dźwięków, które opisują.

epitet

polega na dodaniu do rzeczownika określenia (najczęściej przymiotnika), które podkreśla jakąś cechę osoby, przedmiotu, zjawiska itp. błękitne niebo

anafora

środek stylistyczny polegający na powtórzeniu tego samego wyrazu lub zwrotu na początku kolejnych wersów, zdań lub fragmentów tekstu.

apostrofa

środek stylistyczny polegający na uroczystym, bezpośrednim zwrocie do osoby, bóstwa, idei, przedmiotu lub zjawiska, często używana w poezji i przemówieniach.

eufemizm

to wyraz lub wyrażenie, które zastępuje dosadne, nieprzyjemne lub kontrowersyjne słowa łagodniejszym określeniem.

alegoria

znak lub obraz, który obok znaczenia dosłownego ma tylko jedno znaczenie ukryte. Płonący krzak z Biblijnej Księgi Wyjścia, który ukazał się Mojżeszowi – symbol Boga.

ożywienie (animizacja)

jest to rodzaj przenośni. Polega na nadaniu przedmiotom nieożywionym lub pojęciom cech istot żywych. morze ryczy, chmura goni chmurę

oksymoron

zestawienie dwóch słów lub pojęć o całkowicie przeciwnym znaczeniu. I mrozem pałam, i ogniami leję Mróz gorejący, a ogień lodowy Żyjąc umieram, konam nieśmierte

archaizm

wyraz, forma gramatyczna lub zwrot, który wyszedł już z użycia albo jest używany bardzo rzadko — zwykle tylko w dawnych tekstach literackich, historycznych lub stylizowanych.np. przeto albo poszedłszy zamist poszedł

hiperbola

który polega na celowym wyolbrzymieniu czegoś — uczuć, cech, zdarzeń — żeby zrobić większe wrażenie na czytelniku lub słuchaczu. np czekam wieczonść

neologizm

nowo utworzone słowo lub wyrażenie, które wcześniej nie istniało w języku. smartfon, chmurzyc

zdrobnienie

zmiana wyrazu za pomocą formantu, która nadaje mu zabarwienie emocjonalne (pozytywne lub negatywne, pogardliwe)

zgrubienie

zmiana wyrazu przez formant, która nadaje mu zabarwienie emocjonalne lub podkreśla jego wielkość. np bucior

antyteza

takie zestawienie dwóch przeciwstawnych elementów, by uzyskać nowe znaczenie i wiekszą ekspresję. bóg sie rodzi moc truchleje

inwersja

świadoma zmiana szyku wyrazów na taki, który nie jest stosowany w potocznym języku. Twojego Dafnis brzegu stojąc podle, Cudnej się we szkle przygląda urodzie

wykrzyknienie

wprowadzone do utworu zdanie wykrzyknikowe, służące podkreśleniu emocji.

wyliczenie

wymienianie w tekście kolejnych elementów pewnej całości, służące zwróceniu uwagi na prezentowane treści, wzmocnieniu znaczenia wypowiedzi.

środki retoryczne

żart, ironia, alizja, paradoks, anafora, epitet, metafora, porownanie