starożytna Grecja moja

 0    84 kartičky    kamilawozniakwyrwal
stáhnout mp3 Vytisknout hrát zkontrolovat se
 
otázka odpověď
z jakich warstw składało się społeczeństwo Sparty
začněte se učit
spatrriaci, periojkowie, heloci
dowódca Spartan pod Termoplimami
začněte se učit
Leonidas
wymień instytucje polityczne starożytnej Sparty
začněte se učit
królowie (2), geruzja (28), 5 eforów, apella
lud posługujący się językiem indoeuropejskim, który w XVII w. p.n.e. stworzył silne państwo na terenie dzisiejszej Azji Mniejszej; zostało ono rozbite ok. 1200 r. p.n.e. pod naporem Ludów Morza
začněte se učit
Hetyci
ultura rozwijająca się na Krecie w epoce brązu (ok. 3500–1070 p.n.e.);
začněte se učit
kultura minojska
pierwszy gatunek literacki, który upowszechnił się w kulturze greckiej, poemat narracyjny zapisany w szczególnym metrum, tzw. heksametrem daktylicznym; do tego gatunku należą Iliada i Odyseja oraz dzieła nieco młodszego Hezjoda
začněte se učit
epos
Odkrywcą kultury kreteńskiej
začněte se učit
Artur Evans, który w pierwszej połowie XX w. prowadził wykopaliska w Knossos.
kiedy powstał i jaką funkcję spełniał pałac w Knossos
začněte se učit
. 1700 r. p.n.e.; pełniła funkcję centrum politycznego (stanowiła siedzibę władcy) i gospodarczego (znajdowały się tam warsztaty i magazyny) państwa.
kiedy i z jakiego powodu nastąpił upadek cywilizacji minojskiej
začněte se učit
ok 1450 pne
Około 1450 r. p.n.e. prawie wszystkie pałace minojskie, z wyjątkiem Knossos, uległy zniszczeniu: podaje się wiele przyczyn: inwazję Achajów (Greków) z Grecji kontynentalnej, katastrofy naturalne (wulkan)
2 cechy kultury minojskiej
začněte se učit
pałace bez fortyfikacji i handel
cywilizacja pałacowa (pałac był siedzibą władcy oraz centrum życia społecznego, polit i gospodar, a zarazem magazynem żywności i surowców oraz ich dystrybucji) oraz talassokracja (określenie na dominację Krety na morzu).
najstarsza greckojęzyczna[1] kultura rozwijająca się w późnej epoce brązu na terenie Grecji kontynentalnej (stopniowo rozprzestrzeniła się na inne obszary regionu egejskiego), ostatnia faza kultury helladzkiej.
začněte se učit
kultura mykeńska
jakim pismem posługiwali się Mykeńczycy, a jakim kultura minojska
začněte se učit
pismo
kiedy poznano kulturę mykeńską
začněte se učit
k XIX w
dzięki pracom wykopaliskowym prowadzonym przez archeologa Heinricha Schliemanna w 1874 roku,
kto stworzył kulturę mykeńską
začněte se učit
Achajowie
Achajowie (Achajoi) pojawili się w Grecji w XVI wieku p.n.e. Ich pochodzenie nie jest znane. W połowie XV w. p.n.e. podbili Kretę (a przynajmniej Knossos), przejmując zdobycze cywilizacji minojskiej
jak Mykeńczycy określali królów i przywódców
začněte se učit
wanaks
okres w dziejach starożytnej Grecji między XII a IX w. p.n.e.; nazwa nadana przez archeologów ze względu na zauważalny w tym okresie upadek kultury materialnej (w tym zanik znajomości pisma) i regres demograficzny
začněte se učit
wieki ciemne
dlaczego upadła cywilizacja mykeńska
začněte se učit
Inwazja tzw. Ludów Morza (ok. 1200 r. p.n.e.), a następnie najazdy plemienia Dorów (ok. 1100 r. p.n.e.).
„Ludy Morza” zniszczyły państwo Hetytów i zrujnowały centra handl w Syrii, przerywając tym samym dostawy do Grecji mykeńskiej złota, srebra, kości słoniowej i bursztynu oraz w miedzi i cyny niezbędnych do wytopu brązu wykorzystywanego do produkcji broni.
cechy pałaców mykeńskich
začněte se učit
były one otoczone murami (wyjątek stanowi tu najlepiej zachowany pałac w Pylos), nie było w nich toalet i dziedzińców, a na zdobiących ściany malowidłach dominowała tematyka wojenna.
w starożytnej Grecji osiedle, miasto lub jego część znajdująca się na wysokim wzgórzu, cytadela z pałacami i świątyniami
začněte se učit
akropol
czteropoziomowa świątynia zbudowana na ateńskim Akropolu, poświęcona Posejdonowi i Atenie.
začněte se učit
Erechtejon
okres archaiczny- ukształtowanie modelu ustrojowego polis
začněte se učit
ok. 800-500 p.n.e
wielka kolonizacja grecka
začněte se učit
VIII-VI w.p.n.e
jakiej tereny zajmowała Sparta
začněte se učit
Lakonię
w Lakonii, na południu Peloponezu. Sparta wyrosła na prawdziwą potęgę w VII w. p.n.e. dzięki podbiciu sąsiedniej Mesenii i opanowaniu Peloponezu, stając się największym terytorialnie greckim państwem.
ciężkozbrojni piechurzy walczący w zwartym szyku, zwanym falangą.
začněte se učit
hoplita
wojna trojańska
začněte se učit
XII w pne
kodyfikacja prawa przez Drakona
začněte se učit
621 r.p.n.e
ateński mąż stanu, poeta i prawodawca, który przyczynił się w znaczący sposób do rozwoju ustroju demokratycznego.
začněte se učit
Solon reformy 594 r.p.n.e
reformy Solona
začněte se učit
rada Czterystu
powołał Radę Czterystu, w skład której wchodziło po stu przedstawicieli każdej z czterech fyli, reforma miar i wag, nadał wolność wszystkim sprzedanym za długi
tyrania Pizystrata w Atenach
začněte se učit
561-527 p.n.e
ustrój Aten po reformach Klejstenesa
začněte se učit
zgromadzenie ludowe (eklezja) o, Rada Pięciuset – zastąpiła dawną Radę Czterystu, organem wykonawczym zgromadzenia ludowego, posiadała inicjatywę ustawodawczą. areopag – rada starszych.
Składał się z byłych archontów. Rozpatrywał sprawy o zabójstwo i przygotowywał wnioski na Zgromadzenie Ludowe. sąd przysięgłych – badał zgodność projektów ustaw z prawem i rozpatrywał apelacje
urzędy w Atenach po reformach Klejstenesa
začněte se učit
archonci i stratedzy
archonci, pełniący swe obowiązki przez rok, sprawujący funkcje religijne i sądownicze. Było ich dziewięciu, przy czym dodano im sekretarza. stratedzy – wybierani dowódcy wojskowi, po jednym z każdej fyli (razem dziesięciu).
ateński polityk, mąż stanu, retor oraz reformator ateńskiej demokracji.
začněte se učit
Perykles
wprowadził wynagrodzenie za sprawowanie urzędów, archontem mógł zostać każdy obywatel
historyk grecki, zwany Ojcem historii, czasem także Ojcem geografii. Jedynym zachowanym jego dziełem jest 9-księgowa relacja z wojen perskich, opisująca także geografię i historię Hellady, Persji i Egiptu oraz okolicznych krain, zatytułowana Dzieje
začněte se učit
Herodot
grecki historyk, autor monografii Wojna peloponeska.
začněte se učit
Tukidydes
Najbardziej uroczysty i najkosztowniejszą ofiarą, składaną w czasie największych świąt, czyli ofiarowanie aż stu sztuk bydła.
začněte se učit
hekatomba
zespoły budynków przeznaczonych do ćwiczeń fizycznych i umysłowych, wyposażonych w biblioteki oraz sale, w których odbywały się wykłady i dyskusje
začněte se učit
gimnazjon
w starożytnej Grecji szkoła zapasów i boksu (od gr. pale – zapasy). Zazwyczaj wchodziła w skład gimnazjonu.
začněte se učit
palestra
plac przeznaczony do odbywania wyścigów konnych[1].
začněte se učit
hipodrom
kiedy odbyły się pierwsze igrzyska
začněte se učit
776 r. pne
wymień 3 wielkich tragików greckich
začněte se učit
Ajschylos, Sofokles i Eurypides.
wymień gatunki teatralne
začněte se učit
komedia i tragedia
co nosili greccy aktorzy
začněte se učit
koturny i maski
wymień 7 cudów świata
začněte se učit
Piramida Cheopsa 2575 p.n.e. w średniowieczu pozbawiono ją licówki, Wiszące ogrody Semiramidy 600 p.n.e.
Kolos Rodyjski 281 p.n.e.[4] Grecy 224 p.n.e. Latarnia morska na Faros. Świątynia Artemidy w Efezie 560 p.n.e. spalona przez Herostratesa, a potem najazd Gotów. Posąg Zeusa w Olimpii 435-430 p.n.e.[5] pożar Mauzoleum w Halikarnasie 353 p.n.e. do XV w
w mitologii greckiej król Myken (lub Argos), uczestnik wojny trojańskiej; bohater Iliady Homera
začněte se učit
Agamemnon
Po porwaniu Heleny, na prośbę Menelaosa, został naczelnym wodzem wyprawy Greków na Troję.
wg tradycji prawodawca i twórca ustroju Sparty. Za poradą wyroczni delfickiej wydał tzw. Wielką Rhetrę
– zbiór praw, w którym uregulował ustrój polityczny, wprowadził charakterystyczne dla Sparty wychowanie (agoge) i wspólne posiłki.
začněte se učit
Likurg
bitwa pod Maratonem
začněte se učit
490 pne
co poprzedziło bitwę pod Maratonem
začněte se učit
powstanie jońskie
bitwa pod Termopilami
začněte se učit
480 pne
bitwa pod Salaminą i kto dowodził
začněte se učit
480 pne
Eurybiades (Sparta), Temistokles (Ateny) vs. Kserkses I (syn Dariusza)
konflikt w starożytnej Grecji, toczony w latach 431 - 404 p.n.e. pomiędzy n – Atenami i Spartą oraz ich sojusznikami (skupionym wokół Aten Związkiem Morskim i kierowanym przez Spartę Związkiem Peloponeskim).
začněte se učit
wojny peloponeskie
wymień 3 okresy w historii starożytnej Grecji
začněte se učit
archaiczny - VIII - VI w pne, klasyczny V i IV w i hellenistyczny 323 - 30 pne
przedstawiciel jońskiej szkoły przyrody, uważał, że wszystkie formy bytu zostały stworzone z wody
začněte se učit
Tales z Miletu
przedstawiciel jońskiej szkoły przyrody, wg niego świat składał się z maleńskich cząstek - atomów
začněte se učit
Demokryt z Abdery
wędrowni nauczyciele greccy przygotowujący uczniów do życia publicznego[1] poprzez
nauczanie retoryki, polityki, filozofii oraz etyki. Także określenie nurtu filozoficznego występującego w Grecji w V i IV w. p.n.e., o orientacji humanistycznej i relatywistycznej.
začněte se učit
sofiści
Jeśli znajdziesz dobrą żonę, będziesz szczęśliwy, jeśli złą – zostaniesz filozofem.- kto to powiedział
Wiem, że nic nie wiem.
začněte se učit
Sokrates Ksantypa
Twórca metafory jaskini, opisującej relację pozorów (dziedziny cieni) do prawdy (dziedziny słońca), którą można odkryć dopiero po dokonaniu odwrócenia od cieni i wyjściu z jaskini. założył w Atenach Akademię, kt
začněte se učit
Platon
pisał dialogi filozoficzne m.in. Uczta, czyli O dobru [o miłości]
filozof grecki, położył ogromne zasługi w rozwoju logiki i nauk przyrodniczych, szczególnie astronomii, fizyki i biologii.
napisał ustrój polityczny Aten i Politykę.
začněte se učit
Arystoteles
państwo jest natur. formą społeczeństwa „człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie” ustroje właściwe i ich odpowiedniki zdegenerowane monarchia (królestwo) tyrania arystokracja oligarchia politeja (właściwa demokr) demokracja (populist)
rzeźbiarz grecki, uważany za najwybitniejszego przedstawiciela greckiej rzeźby starożytnej okresu klasycznego.
Kierował pracami rzeźbiarskimi na Akropolu ateńskim (447 p.n.e. - 438 p.n.e.); później w latach (437 p.n.e. - 432 p.n.e.) działał w Olimpii.
začněte se učit
Fidiasz
Atena Partenos, Zeus Olimpijski
jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy greckich, tworzący w latach 480-445 p.n.e.
Dyskobol
začněte se učit
Myron
Swoją teorię proporcji ludzkiego ciała zawarł w niezachowanym traktacie Kanon (gr. miara, reguła, wzorzec),
začněte se učit
Poliklet
rozwój ceramiki w Grecji
začněte se učit
malarstwo czarnofigurowe, potem czerwonofigurowe
skąd pochodzi nazwa liceum
začněte se učit
łacińska nazwa szkoły filozoficznej (przez filozofię rozumiano wtedy ogół racjonalnej wiedzy) założona przez ucznia Platona – Arystotelesa w IV wieku p.n.e.
Liceum zawsze miało inny profil niż Akademia – koncentrowano się w niej na naukach szczegółowych, nie na dedukcyjnych.
król Macedonii z dynastii Argeadów (357[1]–336 p.n.e.), polityk, strateg i reformator armii macedońskie
j. Dzięki sukcesom w wojnach z sąsiadami powiększył terytorium państwa, tworząc z Macedonii silny organizm państwowy. Ojciec twórcy imperium macedońskiego, Aleksandra Wielkiego.
začněte se učit
Filip II
384–322 p.n.e.) – mówca grecki, polityk, stanowczy przeciwnik macedońskiej dominacji w świecie greckim.
začněte se učit
Demostenes
gwałtowna, ostra mowa wymierzona przeciwko komuś, ewentualnie ostre wystąpienie oskarżycielskie.
Nazwa pochodzi od trzech mów Demostenesa przeciwko Filipowi II Macedońskiemu wygłoszonych w IV wieku p.n.e. w okresie wzrostu potęgi macedońskiej. Tym samym mianem nazwał też swoje mowy przeciwko Markowi Antoniuszowi rzymski orator Cyceron
začněte se učit
filipki
kiedy i gdzie
bitwa pomiędzy armią macedońską Filipa II Macedońskiego przeciw sprzymierzonym wojskom Ateńczyków i Tebańczyków.
začněte se učit
bitwa pod Cheroneją 338 pne
armia macedońska Filipa II Macedońskiego przeciw sprzymierzonym wojskom Ateńczyków i Tebańczyków.
jak się nazywało i kiedy powstało
porozumienie grupy państw greckich, uczestników kongresu zwołanego po wojnie Macedonii z Atenami, Tebami i ich koalicjantami przez zwycięskiego władcę macedońskiego, Filipa II[2
začněte se učit
Związek Koryncki w 337 pne
Warunkami porozumienia były m.in.: -zachowanie powsz pokoju między wszystkimi uczestnikami traktatu zakaz występowania przeciw królowi Macedonii Filipowi II zakaz ingerencji w sprawy ustroj innych państw należały do niego wszystkie polis z wyj. Sparty
śmierć Filipa II
začněte se učit
337 pne
jakie wydarzenia nastąpiły po śmierci Filipa II
začněte se učit
atak Ilirów, zburzenie Teb
Ilirowie zaatakowali Macedonię, Aleksander wyruszył więc na pn i ich pokonał. pod nieobecność króla Demostenes zorganizował powstanie w Grecji. Aleksander przerzucił armię pod zbuntowane Teby zdobył i zburzył miasto a jego ludność sprzedał w niewolę.
kiedy i gdzie starcie zbrojne, które miało miejsce podczas wyprawy Aleksandra przeciwko Persji. Bitwa została wygrana przez Aleksandra i zapoczątkowała jego pasmo sukcesów w Azji.
Na polu zostali jedynie hoplici – najemnicy greccy, chcieli przejść na stronę Aleksandra, lecz zostali potraktowani jak zdrajcy, okrążeni i w znacznej części wybici. Niedobitki zakuto ich w kajdany i wysłano do niewolniczej pracy w kopalniach.
začněte se učit
334 p.n.e. bitwa pod Granikiem
Macedonia przejęła kontrolę nad greckimi miastami położonymi w Azji Mniejszej potem Macedończycy i Grecy podjęli marsz na Fenicję, gdzie znajdowały się bazy floty perskiej.
długa włócznia macedońskiej piechoty, używana później w armiach hellenistycznych. Pod koniec pierwszej połowy IV wieku p.n.e. wprowadzona do uzbrojenia ciężkozbrojnej piechoty (pedzetajrów) przez króla Filipa II.
začněte se učit
sarisa
starcie zbrojne, które miało miejsce w listopadzie 333 p.n.e.[1] podczas wyprawy Aleksandra Macedońskiego przeciwko Persji.
začněte se učit
pod Issos 333 pne
Podczas pogoni Macedończycy zajęli perski obóz, gdzie zdobyli bogate łupy i pojmali matkę i żonę króla Persów oraz jego córki: Persja przestała być potęgą morską, gdyż straciła dostęp do M. Śródziem Macedonia zdobyła Syrię, pn Mezopotamię, Palestynę
zajęcie Egiptu
začněte se učit
332 pne
Wedle przepowiedni wyroczni człowiek, który rozplącze węzeł, zostanie panem Frygii lub – według innych wersji – całej Azji.
oznacza skomplikowaną, trudną lub niemożliwą do rozwiązania sytuację, zwłaszcza społeczną lub polityczną, zaś określenie „przecięcie ...----” stało się synonimem rozwikłania takiej sytuacji prostym, acz niebanalnym i radykalnym posunięciem,
začněte se učit
węzeł gordyjski
Według najpopularniejszej wersji legendy, Aleksander, gdy zorientował się, że węzła nie rozplącze w sposób konwencjonalny, dobył miecza i go po prostu przeciął. Według innej – wyciągnął dyszel, rozłączając w ten sposób części wozu[2
starcie zbrojne, które miało miejsce 1 października (niektórzy historycy przyjmują datę 27 września) 331 p.n.e. pomiędzy wojskami macedońskimi Aleksandra Wielkiego a armią perską króla Dariusza III.
začněte se učit
bitwa pod Gaugamelą 331 pne
Straty perskie oceniali na 40 tysięcy, Dariusz II ucieka
w starożytnej Persji: prowincja zarządzana przez satrapę
začněte se učit
satriapia
szachinszach Imperium Achemenidów, rządzący w latach 522–486 p.n.e. Pod jego władzą perskie imperium osiągnęło największy w swojej historii zasięg terytorialny.
W 490 p.n.e. dowodził wyprawą przeciwko Grecji, która ostatecznie zakończyła się klęską. \zorganizował sprawną administrację w swoim państwie, a także uczynił z aramejskiego oficjalny język Był monoteistą i oddanym czcicielem Ahura Mazdy,
začněte se učit
Dariusz I
szachinszach Imperium Achemenidów, rządzący w latach 486–465 p.n.e. Syn i następca Dariusza I Wielkiego. Najbardziej znany z dowodzenia w 480 p.n.e. drugą perską inwazją na Grecję, zakończoną ostatecznie klęską
začněte se učit
Kserkses I
macedoński generał w służbie Filipa II Macedońskiego i Aleksandra Macedońskiego.
začněte se učit
Parmenion
Gdy Aleksander dowiedział się, że Filotas, syn Parmeniona, był zamieszany w spisek na jego życie, Filotas został skazany na śmierć i stracony, ale podobny los spotkał także Parmeniona, choć nie było bezpośrednich dowodów jego zdrady.
w starożytności wodzowie macedońscy, którzy po śmierci Aleksandra III Wielkiego (323 p.n.e.) podzielili między siebie jego państwo
začněte se učit
diadochowie
starożytna rzeźba, będąca według części badaczy dziełem greckim z okresu hellenistycznego, według innych – rzymską kopią hellenistycznego oryginału.
začněte se učit
Grupa Laokoona
Dzieło przedstawia historię Laokoona i jego synów, zabitych przez węże morskie, opisaną w księdze II Eneidy.
ostatni etap rozwoju sztuki starogreckiej, obejmujący czasy od śmierci Aleksandra Macedońskiego (323 p.n.e.) do przejęcia Egiptu Ptolemeuszy przez Rzymian (30 p.n.e.).
začněte se učit
Sztuka grecka okresu hellenistycznego
W wyniku podbojów Aleksandra kultura grecka rozprzestrzeniła się na ziemie imperium perskiego. Kultura ta charakteryzowała się kosmopolityzmem, indywidualizmem i synkretyzmem religijnym. dominujący wpływ języka greckiego (koine) oraz greckich obyczajów
religia irańska wywodząca się od Zaratusztry[1][2], powstała pomiędzy VII-VI w pne
wywodzi się z dawnych wierzeń ludów indoeuropejskich, żyjących na terenach obecnego północnego Iranu. Muzułmanie nazywają jej wyznawców czcicielami ognia. Świętą księgą zaratusztrian jest Awesta,
začněte se učit
Zaratusztrianizm
Zaratusztrianizm był religią państwową w u imperium Sasanidów (obecny Iran i Irak). wywarł on wyraźny wpływ na judaizm, chrześcijaństwo oraz islam Jej upadek i wiąże się z ekspansją islamu,
grecka poetka, żyjąca na przełomie VII i VI wieku p.n.e., przedstawicielka poezji lirycznej (liryka eolska)
začněte se učit
Safona

Chcete-li přidat komentář, musíte se přihlásit.