Świat po I Wojnie Światowej cz. 2 i skróty

Związki Włoskich Kombatantów

Podczas bezrobocia we Włoszech w 1919r. W 1921r. przekształciły się w Narodową Partię Faszystowską.(z wł. Partito Nazionale Fascito) na czele stanął Benito Mussolini.

Duce

Tytuł, jaki przyjął w 1926 r. Benito Mussolini i który podkreślał jego całkowitą (totalitarną) władzę w państwie. (kult wodza)

Korporacja

Zrzeszenie osób, których celem jest realizacja określonych zadań.

"Czarne koszule"

Zbrojne oddziały faszystowskiego, które napadały na działaczy stronnictw lewicowych i związków zawodowych.

październik 1922r.

Oddziały "Czarnych koszul" wyruszyły do stolicy, aby przeprowadzić zamach stanu.

"Wszystko w ramach państwa, nic poza państwem, nic przeciw państwu"

Słowa Mussoliniego, jako najlepsza idea państwa totalitarnego.

Symbol władz rzymskich jako znak ruchu faszystowskiego.

Wiązka rózeg wiktoriańskich(fasces) wraz z toporem.

Październik 1925r. w Locarno

Międzynarodowa konferencja z udziałem Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Belgii.

Bauhaus

Niemiecka szkoła architektury założona w 1919r. w Weimarze przez Waltera Gropiusa.

Funkcjonalizm

Kierunek w sztuce zakładający wyższość funkcji użytkowej przedmiotu lub budowli nad jego innymi walorami.

Tomasz Mann i Erich Maria Remarque

Pisarze niemieccy.

Nazizm

Narodowy socjalizm, hitleryzm, ruch polityczny (od 1919), ideologia, od przejęcia władzy przez A. Hitlera (1933) system państwowy w Niemczech (tzw. III Rzesza).

"Mein Kampf"

Książka Adolfa Hitlera opisująca zasady nazizmu. Te zasady są również opisane w "Micie XX wieku" Alfreda Rosenberga.

Führer

Kult wodza. Tytuł, który nadał sobie Adolf Hitler, przywódca nazistowskich Niemiec po przejęciu władzy w kraju.

Pucz

Zamach stanu, przejęcie władzy w sposób niezgodny z prawem obowiązującym w danym państwie.

SA

Oddziały szturmowe NSDAP

3 stycznia 1933r.

Prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg mianował Adolfa Hitlera kanclerzem rządu koalicyjnego.

SS

Na czele Heinrich Himmler. Organizacja zbrojna nazistów od czerwca 1934r. przeciwko SA

Sierpień 1934r.

Adolf Hitler po śmierci Paula von Hindenburga obejmuje władzę

Indoktrynacja

Wpajanie określonych poglądów i przekonań przy jednoczesnym ograniczeniu innych źródeł informacji

Hitlerjungend

Młodzieżowa organizacja nazistowska.

Joseph Geobbels

Minister w Ministerstwie Propagandy.

"Kłamstwo powtarzane wiele razy staje się prawdą"

Słowa Josepha Geobbelsa.

Ustawy norymberskie

Wprowadzone w 1935r. polegały na odseparowaniu ludności żydowskiej od społeczeństwa niemieckiego.

9 listopada 1938r.

W tym roku działania antyżydowskie osiągnęły szczyt podczas zamieszek zorganizowanych przez nazistów.

"Noc kryształowa"

Od leżących na ulicach potłuczonych szyb z witryn sklepów należących do Żydów. Wydarzenie z 9.11.1938r.

Eugenika

Działania mające na celu udoskonalenie rasy nordyckiej.

Eutanazja

Spowodowanie śmierci nieuleczalnie chorej, masowo stosowane przez faszystów.

Sterylizacja

Pozbawienie płodności.

Obozy koncentracyjne

Zaczęto je tworzyć w Niemczech 1933r.

Adolf Hitler

Niemiecki polityk, przywódca nazistów-Führer i kanclerzem III Rzeszy.

30 grudnia 1922r.

W Moskwie utworzono ZSRR (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich)

Komunizm wojenny

Polegał on na upaństwowieniu większości sektorów gospodarki.

Józef Stalin

Josif Dżugaszwili. Sekretarz generalnej partii bolszewickiej. Radziecki polityk

Lew Trocki, Grigorij Zinowiew, Lew Kamieniew i Nikołaj Bucharin.

Współpracownicy Włodzimierza Lenina, który stał na czele rządu i partii komunistycznej.

Sowchozy

Państwowe gospodarstwa, w których chłopi pracowali jako robotnicy rolni.

Kołchozy

Gospodarstwa spółdzielcze, gdzie chłopi mogli zachować jedynie niewielką część ziemi na własność.

Kułaki

Najbogatsi gospodarze.

Gospodarka planowa

Rozwój państwa oparty na realizacji 5-letnich planów decydował Stalin i jego doradcy.

Komsomoł

Komunistyczny Związek Młodzieży

Łagry

Obóz pracy

Gułag

Główny Zarząd Obozów

Wielka czystka

W latach 1936-1938r. w ZSRR rozpoczęła się kolejna fala terroru przeciwko wrogom komunizmu.

Pawlik Morozow

Doniósł na własnego ojca, iż on ukrywa zboże dla rodziny.

Kwiecień 1922r. w Rapallo

Podpisanie traktatu politycznego o ścisłej współpracy między ZSRR a Niemcami.

1919r. w Moskwie

Utworzono Miedzynarodówkę Komunistyczną(Komintern).

Kreml

Najwyższe władze sowieckie, współcześnie rosyjskie, których siedziba znajdowała się na moskiewskim Kremlu.

Kultura masowa

Obejmuje złożony kompleks zjawisk, występujących w kulturze zurbanizowanych społeczeństw. Najczęściej jednak wiążą się one z rozpowszechnieniem środków masowego przekazu w XIX i XX wieku.

Charlie Chaplin, Rudolf Valentino, Greta Garbo, Harold Lloyd, Pola Negri(Apolonia Chałupiec).

Aktorzy kina niemego.(Brytyjczyk, Włoch, Szwedka, Amerykanin i Polka)

Socrealizm

Realizm socjalistyczny w sztuce i literaturze w ZSRR w latach 30.

Funkcjonalizm(styl międzynarodowy)

Odrzucenie wszelkich dekoracji. Styl prosty i funkcjonalny.

Egaliteyzm

Pogląd społeczny głoszący równość wszystkich, zarówno jeśli chodzi o przysługujące prawa, jak i warunki, w których się żyje.

Karta ateńska

Dokument zawierający postulowane zasady nowoczesnego projektowania urbanistycznego.

Henri Bergson

Francuski filozof, który krytykował intelekt i głosił teorię, że jedynym źródłem poznania jest intuicja.

Zygmunt Freud

Austriacki lekarz neurolog i psychiatra, twórca psychoanalizy.

Katastrofizm

Głoszony przez niemieckiego filozofa Oswalda Spenglera, bliska zagłada świata.

Egzystencjalizm

Kierunek filozoficzny, życie człowieka upływa w świecie pozbawionym jakiegokolwiek sensu.

Ekspresjonizm

Kierunek artystyczny postulujący tworzenie dzieł będących subiektywnym wyrażeniem przeżyć i wizji autora.

Abstrakcjonizm

Nurt sprzeciwiający się odtwarzaniu rzeczywistości, postulujący rozumienie dzieła jako odrębnego świata, tworzonego wyłącznie za pomocą formy plastycznej(kolorów i kształtów)

Kubizm

Kierunek w sztuce powstały we Francji na początku XX w., ukazujący proces patrzenia na rzeczywistość zamiast jej odzwierciedlanie, odrzucający reguły perspektywy i posługujący się geometrycznym uproszczeniem elementów kompozycji.

Dadaizm, surrealizm i futuryzm

Odrzucenie dotychczasowych kanonów sztuki. Prace indywidualne i abstrakcyjne.

Exposé

Przemówienie, w którym przywódca rządu prezentuje swoje stanowisko oraz program polityczny.

Mandżukuo

Marionetkowe cesarstwo powstałe w wyniku opanowania Mandżurii przez Japonię.

Cesarstwo Etiopii(Abisynii)

W 1932r. Mussolini zaatakował je. Niepodległe państwo Afryki.

Haile Selassie

Cesarz Etiopii(1930–1936 i 1941–1974)

Sankcja gospodarcza

Kara nałożona na gospodarkę jednego lub kilku krajów przez inne państwa.

Front ludowy

Określenie polityki koalicji tworzonych w latach 1935-1938 przez partie komunistyczne z partiami socjalistycznymi i socjaldemokratycznymi w Europie.

gen. Francisco Franco

Hiszpański dyktator wojskowy.

Falanga

Hiszpańskie ugrupowanie polityczne, założone w roku 1933.

Karlizm

Zespół poglądów politycznych i społecznych,

Legion Condor

Odpowiedzialny za zbombardowanie i zniszczenie w kwietniu 1937r. miasta Guernica.

Brygada Międzynarodowa

Oddziały liczące łącznie ok. 40tys. ochotników o poglądach lewicowych, stali po stronie wojsk republikańskich walczyli przeciw buntownikom

Arthur Seyss-Inquart

Hitlerowski polityk, namiestnik Rzeszy w Austrii. Austriaccy faszyści dążyli do zjednoczenia Austrii z Niemcami.

12 marca 1938r.

Na prośbę Arthura Seyssa-Inquarta wkroczyły niemieckie wojska do Austrii i ogłosił on, że Austria jest przyłączona do III Rzeszy.

Anschluss

przyłączenie

Marchia Wschodnia

Powstała z przemiany z Austrii.

29-30 września 1938r. w Monachium

Odbyła się konferencja czterech mocarstw. Udział wzięli: premier Wielkiej Brytani-Neville Chamberlain, premier Francji-Édouard Daladier, Benito Mussolini i Adolf Hitler.

30 września 1938r. w Monachium

Podpisanie układu włączającego obszar Sudetów do Niemiec.

Październik 1938r.

Polska zajęła Zaolzie.

appeasment

Ugłaskiwanie, załagodzenie (nie podpadanie Hitlerowi)

Ksiądz Józef Tiso

Stał na czele nacjonalistów słowackich, postanowił odłączyć się od Czechosłowacji i proklamował niepodległość.

15 marca 1939r.

Do stolicy Czechosłowacji wkroczyły jednostki Wehrmachtu, a ziemie czeskie przekształcono w zależne od Niemiec Protektorat Czech i Moraw.

ZSRR

Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

NSDAP (NSD-nazizm)

Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników

NS-Freuenschaft

Narodowosocjalistyczna Liga Kobiet

RAD

Służba Pracy Rzeszy

RNS

Stan Żywicieli Rzeszy

NSV

Narodowosocjalistyczna Ludowa Opieka Społeczna

DAF

Niemiecki Front Pracy

NEP

Nowa polityka ekonomiczna

WKP(b)

Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia(bolszewików)

OGPU

Zjednoczony Główny Zarząd Polityczny

NKWD

Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych

SDPRR

Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji

CZEKA

Radziecki Organ Czuwający Nad Bezpieczeństwem Państwa