otázka |
odpověď |
jak nazywała się państwo, które utworzyli Ukraińcy w 1918 roku začněte se učit
|
|
Zachodnioukraińska Republika Ludowa
|
|
|
z kim i kiedy Józef Piłsudski zawarł umowę o sojuszu polskoukraińskim začněte se učit
|
|
kwiecień 1920 roku Semen Petlura
|
|
|
jaki organ utworzono 1 lipca 2020 roku začněte se učit
|
|
|
|
|
kiedy była bitwa pod Niemnem začněte se učit
|
|
|
|
|
Jaką instytucję utworzyli bolszewicy jako komunistyczną władzę na terenie Polski začněte se učit
|
|
Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski (TKRP), Polrewkom (ros. Польревком) – utworzony przez bolszewików 23 lipca 1920 w Smoleńsku Julian Marchlewski. Komun. propaganda głosiła, że odezwę o przejęciu władzy w Polsce ogłosił 30 VII w Białymstoku, I większym mieście na zach od linii Curzona, zajętym 28 VII 1920 przez A.Cz... W rzeczywistości odezwę tą wygłoszono 30 lipca 1920 w Wilnie.
|
|
|
co zawierał manifest do polskiego ludu wydany przez bolszewików začněte se učit
|
|
Manifest do polskiego ludu roboczego miast i wsi (autorstwa Feliksa Dzierżyńskiego), m.in. zapowiadał: utworzenie Polskiej Socjalistycznej Republiki Rad[2], nacjonalizację ziemi, rozdział Kościoła od państwa,
|
|
|
kto i kiedy zajął Wileńszczyznę začněte se učit
|
|
październik 1920 Lucja Żeligowski
|
|
|
kiedy parlament Litwy Środkowej podjął decyzję o przyłączeniu do Polski začněte se učit
|
|
|
|
|
kiedy nastąpiło uznanie granicy polsko - litewskiej przez państwa zachodnie začněte se učit
|
|
Rada Ambasadorów w 1923 roku
|
|
|
uporządkuj władców Austrii 1 Ferdynand I Dobrotliwy 2. Maria Teresa. 3. Franciszek II 4 Józef II 5. Karol VI 6. Franciszek Józef I 7. Karol I začněte se učit
|
|
put the rulers of Austria in order 1 Karol VI 2. Maria Teresa. 3 Józef II. 4 Franciszek II 5. Ferdynand I Dobrotliwy 6. Franciszek Józef I 7. Karol I
|
|
|
kiedy zawarto układ w Rapallo i czego dotyczył začněte se učit
|
|
|
|
|
kiedy zawarto układ w Locarno i czego dotyczył začněte se učit
|
|
Gustav Stresemann i Aristide Briand - otrzymali Nagrodę Nobla w 1926 roku
|
|
|
kiedy zawarto pakt Brianda - Kelloga začněte se učit
|
|
|
|
|
kiedy podpisano protokół Litwinowa začněte se učit
|
|
|
|
|
kiedy zawarto pakt o nieagresji ZSRR - Polska začněte se učit
|
|
|
|
|
brytyjski archeolog, podróżnik, wojskowy, pisarz i dyplomata w czasie I wojny światowej wywołał arabskie powstanie wraz p przyjacielem Fajsalem z rodów Haszymidów. začněte se učit
|
|
British archaeologist, traveler, military, writer and diplomat Udało mu się zdobyć Damaszek, którzy miał zostać. Powstanie takiego pań stolicą nowego państwa przeszkodziła umowa pomiędzy między Francją a UK z 1916 roku, która m.in. Syrię przyznawała Francji
|
|
|
historyczna nazwa wysp brytyjskich začněte se učit
|
|
|
|
|
siatka szpiegów zwerbowana przez NKWD w UK začněte se učit
|
|
siatka z Cambridge - na czele Kim Philby, działała od II wojny światowej do początki lat 50
|
|
|
list wysłany w 1917 r. przez brytyjskiego ministra spraw zagranicznych lorda do barona Waltera Rothschilda (przywódcy społeczności żydowskiej w Wielkiej Brytanii) List był deklaracją brytyjskiego rządu okazującą pragnienie odtworzenia w Palestynie „żydowskiej siedziby narodowej”, co było odpowiedzią na oczekiwania i starania ruchu syjonistycznego. začněte se učit
|
|
Arthur James Balfoura. Deklaracja Balfoura została później włączona do zawartego w 1920 roku z Imperium osmańskim traktatu pokojowego w Sèvres i zaowocowała utworzeniem brytyjskiego Mandatu Palestyny.
|
|
|
korporacja zrzeszająca angielskich inwestorów, z siedzibą w Londynie, działająca od 1600 roku do 1858 roku, głównie na terenie dzisiejszych Indiii Działalność kompanii zapoczątkowała królowa angielska Elżbieta I, nadając jej przywilej monopolu handlowego z Indiami Wschodnimi. začněte se učit
|
|
Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska ogła utrzymywać własną armię, zawierać układy polit i sojusze, wypowiadać wojnę, prawo do pobierania podatków. Na przestrzeni XVII i XVIII wieku podbiła Indie, budując szereg fortów i faktorii, które zapoczątkowały powstanie miast jak Madras, Kalkuta
|
|
|
masowe antybrytyjskie wystąpienia zbrojne w Indiach, pierwsza wojna o niepodległość začněte se učit
|
|
w 1857–1859. powstanie sipajów Drażliwym problemem okazało się również wykorzystanie tłuszczu wołowego lub wieprzowego w nabojach karabinowych,. Krowy są dla hinduistów zwierzętami świętymi, zaś dla muzułmanów świnie są nieczyste
|
|
|
od XVIII wieku angielsko-indyjskie określenie żołnierzy pochodzenia hinduskiego w służbie państw europejskich, szkolonych i dowodzonych przez Europejczyków. začněte se učit
|
|
|
|
|
lud zamieszkujący Nepal, nazwany na cześć hinduskiego świętego i guru z VIII w. n.e. – Gorakhnatha. zasłynęli głównie jako waleczni i odważni żołnierze najemni służący od 200 lat w szeregach brytyjskich wojsk kolonialnych (nieliczne oddziały pozostają w służbie angielskiej do dziś). začněte se učit
|
|
|
|
|
muzułmańskie państwo w północnych Indiach rządzone przez dynastię pochodzenia turecko-mongolskiego zwaną Mogołami lub Wielkimi Mogołami. Istniało od XVI do XIX wieku, jego założycielem był Babur, władca wywodzący się ze środkowoazjatyckiej dynastii Timurydów. U szczytu potęgi (od końca XVI do początku XVIII wieku) było jednym z najpotężniejszych imperiów epoki nowożytnej. začněte se učit
|
|
|
|
|
islamistyczna sunnicka organizacja terrorystyczna, utworzona w 1988 roku przez Abd Allaha Azzama. Pocz miała na celu przeciwstawiać się interwencji ZSRR w Afganistanie, następnie jej celem stało się zwalczanie wpływów USA i Zachodu w krajach muzułmańskich. Jej likwidacja była jednym z celów „wojny wypowiedzianej w 2001 przez prezydenta Busha začněte se učit
|
|
|
|
|
radziecka interwencja w Afganistanie začněte se učit
|
|
Trwała od 25 grudnia 1979 do 15 lutego 1989 roku.
|
|
|
mężczyzna uczestniczący w ruchu religijnym, społecznym lub wyzwoleńczym w krajach muzułmańskich lub zamieszkanych przez muzułmanów. začněte se učit
|
|
mudżahedini w wielu krajach prowadzą walkę partyzancką przeciwko okupantom lub przeciw nieakceptowanej władzy.
|
|
|
fundamentalistyczne ugrupowanie islamistyczne (sunnickie), powstałe we wrześniu 1994 w Kandaharze w Afganistanie. začněte se učit
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
|
|
|
egipski oficer i polityk, prezydent Egiptu sprawujący władzę autorytarną w latach 1954–1970. Twórca systemu ideologicznego opartego na koncepcjach socjalistycznych i panarabskich W 1967 wszczął z nim wojnę, która zakończyła się klęską Egiptu i sprzymierzonych z nim krajów arabskich. začněte se učit
|
|
Należał do przywódców Wolnych Oficerów, przewodził rewolucji w Egipcie w 1952. W 1956 Naser znacjonalizował Kanał Sueski. wdrożony został program reform społ., przeprowadzona została reforma rolna oraz nacjonalizacja największych przedsiębiorstw pryw
|
|
|
egipski wojskowy i polityk, prezydent kraju w latach 1970–1981. Laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1978 roku (wspólnie z Menachemem Beginem). Był członkiem organizacji Wolnych Oficerów, wziął udział w rewolucji 1952. W 1973 as-Sadat rozpoczął wojnę przeciwko Izraelowi, cel - odzyskanie ziem utraconych w 1967 w wojnie sześciodniowej. W 1978 otrzymał z Begin wspólnie Pokoj Nagrodę Nobla. začněte se učit
|
|
Muhammad Anwar as-Sadat, zamordowany przez fundamentalistów z organizacji Egipski Dżihad podczas parady wojskowej. . Od 1972 stopniowo wycofywał się z naserowskiej lewicowej polityki gosp na rzecz programu infitah (arab. otwarcie). Liberalizacja gospodarki doprowadziła do szybkiego wzrostu ekon i, wbrew jego intencjom, do powstania nierówności społecznych.
|
|
|
islamska organizacja religijna i społeczno-polityczna, założona w 1928 roku w Egipcie začněte se učit
|
|
Od początku swego istnienia Bracia sprzeciwiają się świeckim tendencjom w krajach muzułmańskich, odrzucają wpływy zachodnie oraz żądają powrotu do zasad Koranu i szariatu.
|
|
|
egipski polityk i wojskowy, prezydent Egiptu od 14 października 1981 do 11 lutego 2011, začněte se učit
|
|
|
|
|
Wikingowie, którzy prowadzili handel na terenie Rusi začněte se učit
|
|
w VIII i IX wieku działali w rejonach obecnej Ukrainy i Rosji, tworząc tam w późniejszym okresie m.in. pierwszy organizm państwowy, nazwany później Rusią Kijowską.
|
|
|
ur.ok. 830 - zm. 879) – według tradycji kronikarskiej przywódca oddziału Waregów, który osiadł na zaproszenie zbuntowanej ludności przyszłego księstwa Nowogrodzkiego i został ich władcą około 862 roku začněte se učit
|
|
Uważany za założyciela państwa ruskiego[3][4] i protoplastę rodu Rurykowiczów[5], dynastii panującej w różnych państwach ruskich nieprzerwanie do śmierci cara Fiodora I.
|
|
|
książę zwierzchni Rusi w latach 879 – 912, następca i krewny Ruryka. začněte se učit
|
|
W 882 Oleg przyłączył do Rusi Nowogrodzkiej Smoleńsk i, w tym samym roku ruszył na Kijów[2], Oleg podbił Kijów,. Wkrótce po tych wydarzeniach Oleg przeniósł stolicę swego państwa z Nowogrodu Wielkiego do Kijowa, co dało początek Rusi Kijowskiej.
|
|
|
zm. 969) — wielka księżna kijowska, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego. začněte se učit
|
|
W 957 przyjęła chrzest w Konstantynopolu jako Helena i rozpoczęła proces chrystianizacji kraju. matką księcia Światosława I.
|
|
|
zm. 15 lipca 1015) – władca ruski z dynastii Rurykowiczów, książę Nowogrodu, wielki książę kijowski i władca Rusi Kijowskiej od ok. 980 do 1015 roku. W 988 roku wprowadził na Rusi chrześcijaństwo. Święty kościołów prawosławnego i greckokatolickiego. začněte se učit
|
|
Po powrocie do Kijowa zniszczył pogańskie chramy, wrzucił własnoręcznie posąg Peruna do Dniepru i po przybyciu duchownych z Bizancjum kazał przeprowadzić masowy chrzest ludności w Dnieprze.
|
|
|
zdobycie Kijowa przez Chrobrego začněte se učit
|
|
Jarosław Mądry uszedł do Nowogrodu. Bolesław Chrobry ponownie osadził na tronie ruskim swego zięcia Świętopełka I. Po 10-miesięcznej okupacji opuścił Kijów i w drodze powrotnej (1019) zajął Grody Czerwieńskie.
|
|
|
zm. 1054) – pochodził z dynastii Rurykowiczów, wielki książę Rusi Kijowskiej (Gardariki) Za jego rządów rozbudowano wiele grodów ruskich, a w szczególności Kijów. wybudował katedrę Mądrości Bożej (Sofijskiej),. W 1051 powstał pierwszy na Rusi klasztor Ławra Peczerska, w kijowskich jaskiniach nad Dnieprem. začněte se učit
|
|
Za jego panowania opracowano zbiór staroruskich i starosłowiańskich praw zwyczajowych, zwany Prawda Ruska. Po jego śmierci Ruś weszła w okres rozbicia dzielnicowego. Wspomógł też w 1047 Kazimierza I Odnowiciela w walce z powstaniem pogańskim
|
|
|
starcie zbrojne pomiędzy wojskami rusko-połowieckimi i mongolskimi, które rozegrało się w XIII. Klęska Rusinów i Połowców przyczyniła się do ich późniejszego uzależnienia od Mongołów. začněte se učit
|
|
bitwa pod Kałką- Kałka rzeka - 1223
|
|
|
historyczne państwo mongolskie, założone ok. 1240 r. w zachodniej części imperium Czyngis-chana przez jego wnuka Batu-chana, ze stolicą w Saraj Batu. začněte se učit
|
|
|
|
|
– książę Nowogrodu Wielkiego od 1236, wielki książę włodzimierski z dynastii Rurykowiczów, święty prawosławny. pokonał Szwedów w 1240 nad Newą, stąd przydomek. W 1242 zwyciężył Niemców i wyzwolił Psków, odniósł zwycięstwo nad inflancką gałęzią zakonu krzyżackiego na zamarzniętym jeziorze Pejpus tzw. bitwa na lodzie) zapobiegło ich ekspansji na ziemie ruskie. začněte se učit
|
|
Aleksandrowi Newskiemu poświęcił kantatę Siergiej Prokofjew[4]. Książę jest również bohaterem nakręconego w 1938 filmu Aleksander Newski Siergieja Eisensteina z wykorzystaniem muzyki Prokofjewa,
|
|
|
przyjęta w historiografii nazwa ziem stanowiących w X i XI wieku przedmiot rywalizacji polsko-ruskiej. Główny gród Czerwień, Przemyśl miały strategiczne położenie na szlaku handlowym z Europy zach na Bliski Wschód, który wiódł z hiszpańskiej Andaluzji (Kalifat Kordoby) poprzez Francję, Niemcy, czeską Pragę, Bramę Morawską, Kraków i Bramę Przemyską do Morza Czarnego i Kijowa začněte se učit
|
|
włączył je do Polski Kazimierz Wielki. wyniku postanowień unii lubelskiej roku 1569 wszystkie te ziemie (woj. kijowskie, bracławskie i wułyńskie) zostały inkorporowane do Korony Królestwa Polskiego.
|
|
|
średniowieczne państwo ruskie istniejące w latach 1136–1478, położone pomiędzy Morzem Bałtyckim a Syberią. Powstało na skutek usamodzielnienia się Księstwa Nowogrodzkiego w czasie rozbicia dzielnicowego Rusi. W państwie o ustroju feudalnym rozwinęła się z czasem specyficzna forma demokracji. začněte se učit
|
|
1569/ 1570 r. car Iwan IV Groźny z pomocą oddziałów opryczniny zdobył i zniszczył Nowogród Wielki wraz z wszystkimi innymi miastami Rosji na drodze z Moskwy do Nowogrodu. W 1570 w 6 tyg zginęło do 700 tys. mieszkańców Nowogrodu i innych miast
|
|
|
začněte se učit
|
|
|
|
|
polski[1] szlachcic, hetman kozacki, przywódca pierwszego kozackiego powstania w latach 1591-1593 z udziałem kozaków i chłopów[2]. začněte se učit
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
|
|
|
umowa między Rzecząpospolitą Obojga Narodów a Kozackim Wojskiem Zaporoskim, reprezentowanym przez hetmana kozackiego Iwana Wyhowskiego. na jej podstawie miała powstać Rzeczpospolita Trojga Narodów začněte se učit
|
|
|
|
|
hetman Wojska Zaporoskiego i Ukrainy Lewobrzeżnej w latach 1687–1709. Kawaler Orderu Orła Białego, książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Najpierw był w służbie króla Jana Kazimierza, potem Piotra I, a następnie Karola XII začněte se učit
|
|
W historiografii rosyjskiej Iwan Mazepa jest przedstawiany jako zdrajca Rusi i prawosławia. Na Ukrainie jako człowiek szerokich horyzontów, lawirował pomiędzy ówczesnymi potęgami europej– Rosją m, Rzeczpospolitą, Szwecją i Imperium Osmańskim.
|
|
|
podział Ukrainy między Polskę a Rosję začněte se učit
|
|
rozejm w Andruszowie 1667 (potem traktat Grzymułtowski 1686 )
|
|
|
powstanie chłopskie pod przywództwem Maksyma Żeleźniaka i Iwana Gonty skierowane głównie przeciw szlachcie polskiej oraz ludności żydowskiej i duchowieństwu. Trwało od czerwca do lipca 1768 na Ukrainie Prawobrzeżnej i przejawiało się masowymi morderstwami Polaków, Żydów i duchowieństwa rzymskokatolickiego i unickiego[1], z których to pogromów największe rozmiary osiągnęła rzeź humańska začněte se učit
|
|
Powstanie stłumione zostało przez wojska rosyjskie i polskie. Liczbę ofiar koliszczyzny szacuje się od 100 000 do 200 000 zamordowanych.
|
|
|
powstanie chłopskie w Rosji w latach 1773-1775 krwawo stłumione przez Katarzynę II začněte se učit
|
|
|
|
|
likwidacja Siczy Zaporoskiej - główny ośrodek Kozaków zaporoskich (niżowych). Ufortyfikowany obóz (por. kosz) kozacki, zakładany od XVI wieku na różnych wyspach dolnego Dniepru. Zaporoże stało się częścią składową państwa rosyjskiego. Większość Kozaków zamieniono w chłopstwo, część wcielono do różnych pułków rosyjskich bądź osiedlono na nowych terenach"[1]. začněte se učit
|
|
ziemie kozackie przyłączono do guberni rosyj. Wprowadzono rosyjską administrację i sądownictwo, zlikwidowano skarb wojskowy, zatarto wszelkie ślady autonomii.
|
|
|
ukraiński poeta narodowy, etnograf, folklorysta, malarz, przedstawiciel romantyzmu, a także działacz polityczny. Bohater narodowy Ukrainy roku 1847 został skazany za pisanie w języku ukraińskim i promowanie niepodległości Ukrainy. začněte se učit
|
|
aras Szewczenko jest również przedstawicielem literatury rosyjskiej. Niemal wszystkie jego powieści i większość dramatów zostało napisanych po rosyjsku, podczas gdy utwory poetyckie Szewczenki tworzone były w języku ukraińskim.
|
|
|
zm. 28 maja 1916 we Lwowie) – ukraiński poeta i pisarz, slawista, tłumacz, działacz społeczny i polityczny; obok Tarasa Szewczenki uważany jest za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli ukraińskiej myśli politycznej i literatury. začněte se učit
|
|
|
|
|
jedno z dwóch państw ukraińskich (obok Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej) powstałych w wyniku I wojny światowej. Po abdykacji 15 marca 1917 roku cara Mikołaja II Ukraińcy postanowili niezwłocznie działać na rzecz własnej autonomii. Już 17 marca powołali organ swojej autonomicznej władzy ustawodawczej o nazwie Ukraińska Centralna Rada. začněte se učit
|
|
Ukraińska Republika Ludowa stolica Kijów, przywódca Semen Petlura, który w maju 1920 roku zrzekł się praw do ukraińskiej części Galicji w zamian za pomoc Polaków w powstaniu Ukrainy (koncepcja federalistyczna)
|
|
|
jedno z dwóch państw ukraińskich (obok Ukraińskiej Republiki Ludowej) powstałych w wyniku I wojny światowej. Sprawowało kontrolę nad większością terytorium Galicji Wschodniej pomiędzy 1 listopada 1918 a 16 lipca 1919 roku, ego granice, w związku z prowadzoną wojną polsko-ukraińską nie miały w tym czasie charakteru trwałego. začněte se učit
|
|
Zachodnioukraińska Republika Ludowa
|
|
|
II podział Ukrainy między Polskę i Rosję začněte se učit
|
|
traktat ryski 18 marca 1921
|
|
|
ywołana sztucznie przez komunistyczne władze ZSRR klęska głodu, która szczególne nasilenie przybrała na terytorium ówczesnej Ukraińskiej SRR (dzisiejsza Ukraina wschodnia i centralna). začněte se učit
|
|
|
|
|
jednostka wojskowa utworzona wiosną 1943 przez III Rzeszę z ukraińskich ochotników z Galicji. začněte se učit
|
|
|
|
|
formacja zbrojna stworzona pod koniec 1942 roku i przez nią Działała głównie na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na terenach na zachód od linii Curzona. Celem UPA było powstanie niepodległego, monoetnicznego (jednonarodowego) państwa ukraińskiego. Walczyła w tym celu przeciwko okupacyjnym władzom niemieckim[2], partyzantom polskim i radzieckim (1943–1945), Armii Czerwonej i NKWD začněte se učit
|
|
Ukraińska Powstańcza Armia UPA UPA jest współodpowiedzialna za organizowanie i przeprowadzenie czystek etnicznych polskiej ludności cywilnej (rzeź wołyńska) W Polsce jej aktywność znacząco zmalała po akcji „Wisła” w 1947 r., ostatnie oddziały przestały istnieć w ZSRR w 1956 r.
|
|
|
ukraiński polityk niepodległościowy o poglądach skrajnie nacjonalistycznych, eden z przywódców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, od 1940 r. przywódca jednej z dwóch istniejących frakcji Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów – OUN-B, začněte se učit
|
|
|
|
|
kiedy ZSRR przekazał Ukrainie Krym začněte se učit
|
|
|
|
|
Michaił Gorbaczow ustąpił ze stanowiska sekretarza generalnego KPZR. delegalizacja partii komunistycznej (KPZR) w ZSRR. proklamowano niepodległość Ukrainy (od ZSRR). začněte se učit
|
|
|
|
|
seria protestów na Ukrainie spowodowanych sfałszowaniem wyborów prezydenckich w 2004 roku przez władze premiera – Wiktora Janukowycza – kandydata prorosyjskiej Partii Regionów Głównym kontrkandydatem Wiktora Janukowycza w wyborach był Wiktor Juszczenko z opozycyjnego Bloku Nasza Ukraina. začněte se učit
|
|
|
|
|
– ruch społeczny związany z falą manifestacji i protestów na Ukrainie, największych od momentu uzyskania niepodległości w 1991 roku. Pierwszy raz z powodu fałszerstw wyborczych W. Janukowycza (pomarańczowa rewolucja), drugi raz (Euromajdan) protesty rozpoczęły się 21 listopada 2013 ze względu na niepodpisanie umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską przez Janukowycza začněte se učit
|
|
Brutalna próba stłumienia protestów 30 listopada 2013 przez jednostki specjalne „Berkut” wywołała falę oburzenia i doprowadziła do umasowienia ruchu i protestów.
|
|
|
jakie ziemie zajęła Rosja Ukrainie začněte se učit
|
|
Krym, Doniecka Republika Ludowa, Ługańska Republika Ludowa aneksją Krymu przez Rosję w okresie luty – marzec 2014, W kwietniu 2014 Rosja zaatakowała Ukrainę prowadząc na jej południowo-wschodnich terenach wojnę hybrydową proklamowano samozwańczą tzw. „Doniecką Republikę Ludową” oraz „Ługańską Republikę Ludową”.
|
|
|