Układ limfatyczny

 0    87 kartičky    caslanthe
stáhnout mp3 Vytisknout hrát zkontrolovat se
 
otázka język polski odpověď język polski
Rozwój układu chłonnego - czasy
cd
začněte se učit
początek - 5. tydzień ż. pł. - zawiązek śledziony; węzły chłonne - 3. mc. ż. pł.; grasica jako pierwsza
z mezenchymy tworzą się naczynia chłonne oraz powstaje sześć worków chłonnych. Naczynia odchodzące od worków chłonnych przebiegają analogicznie do przebiegu dużych żył
Układ limfatyczny
właściwości antygenów
začněte se učit
jest zbiorem ściśle ze sobą połączonych systemów odpornościowych, które umożliwiają organizmowi zwalczanie infekcji, obronę przed antygenami w tym także komórkami nowotworowymi
immunogenność, antygenowość
Immunogenność
Antygenowość
začněte se učit
zdolność wywoływania przeciw sobie swoistej odpowiedzi immunologicznej.
zdolność swoistego łączenia się z immunoglobulinami i receptorami limfocytów T
Hapteny
začněte se učit
antygeny zdolne do łączenia się tylko z receptorami limfocytów T, immunogenność uzyskują dopiero po połączeniu z nośnikiem, najczęściej cząstką białka
Skład układu limfatycznego
Skład naczyniowego układu limfatycznego
začněte se učit
Centralne narządy limfatyczne (grasica, szpik kostny), Obwodowa narządy limfatyczne (śledziona, węzły limfatyczne, migdałki, tkanka limfoidalna BALT i GALT), naczynia limfatyczne i limfa
Naczynia limfatyczne włosowate, Naczynia limfatyczne małego i średniego kalibru, Przewody limfatyczne
Mechanizmy odporności ukł. immunologicznego
začněte se učit
nieswoisty ukł. immun; swoisty układ immun. - zawsze współdziałają ze sobą
Nieswoisty układ immunologiczny
skład
začněte se učit
pierwsza linia obrony, ochrona powierzchniowa i odpornosc nieswoista
kwaśne pH skóry, substancje w płynie tkankowym (lizozym, interferon, układ dopełniacza i inne), komórki dodatkowe (makrofagi, granulocyty, komórki NK)
Swoisty układ immunologiczny
Typy odpowiedzi immunologicznej
začněte se učit
aktywuje się w razie niezadziałania układu swoistego, aktywacja komórek głównych ukł. immun. (limfocyty i kom prezentujące antygen), reakcja na określony typ antygenu, pamięć immunologiczna; działanie limfocytów B i T;
humoralna i komórkowa
Odpowiedź humoralna
Odpowiedź komórkowa
začněte se učit
produkcja przez komórki plazmatyczne przeciwciał skierowanych przeciw odpowiednim antygenom (patogenom); komórka plazmatyczna produkuje tylko jeden typ przeciwciał o wysokim powinowactwie skierowanym przeciwko określonemu antygenowi
wymaga uprzedniego związania się antygenu z komórką prezentującą antygen (komórka dendrytyczna, makrofag); kluczową rolę w komórkowej odpowiedzi immunologicznej odgrywają limfocyty T oraz komórki prezentujące antygen
Występowanie limfocytów B i T
Kryterium podziału limfocytów T na grupy
začněte se učit
 Limfocyty T, w obszarach grasiczozależnych (pas przykorowy węzła chłonnego); Limfocyty B, w obszarach grasiczoniezależnych (grudki limfatyczne węzła chłonnego)
obecnosć na powierzchni plazmolemmy receptorów CD4 i CD8; Limfocyty pomocnicze CD4+ (Th1 i Th2), cytotoksyczne CD8+, limfocyty T gamma/delta
limfocyty pomocnicze Th1
limfocyty pomocnicze Th2
začněte se učit
Komórki te charakteryzują się wytwarzaniem cytokin prozapalnych (IFN-γ, IL-2, TNF-β). Cytokiny te stymulują fagocytozę i reakcje cytotoksyczne prowadzone przez makrofagi. Limfocyty te cechuje obecność markera powierzchniowego CD26.
produkują inny zestaw cytokin: IL-4, IL-5, IL-9, IL-10. IL-4 -> produkcja przeciwciał przeciw pasożytom zewnątrzkomórkowym, IL-5 nasila odpowiedz immunologiczną ze strony eozynofili;
Limfocyty cytotoksyczne CD8+
začněte se učit
eliminowanie innych komórek odbieranych przez organizm jako obce (komórki zainfekowane, komórki nowotworowe, komórki transplantowane)
Wygląd limfocytów T
Działania limfocytów małych i dużych
začněte se učit
zależy od aktywności, dzielą się na małe (do 90%, małe jądro, zbita chromatyna, słabo widoczna cytoplazma) i duże (10-30%, aktywne, duże pofałdowane jądro z jąderkiem)
Małe: cyrkulują pomiędzy narządami limfatycznymi a krążeniem systemowym; Duże: trafiają do krążenia systemowego z tkanek po kontakcie a różnymi antygenami
Jak wykryć w tkankach pobudzone limfocyty T?
Funkcja markerów CD
začněte se učit
stosując przeciwciała monoklonalne skierowane przeciwko antygenowi (markerowi) powierzchniowemu CD38
CD przyczyniają się do wzajemnej interakcji i przylegania komórek z następową aktywacją limfocytów T
Limfocyty B - dojrzewanie
Funkcja
začněte se učit
dojrzewanie w szpiku kostnym podlegając mechanizmowi negatywnej selekcji, dojrzałe uzyskują IgM i IgD związane z immunoglobulinami błonowymi IgAlfa i IgBeta -> kompleks receptorowym limf. B
synteza i wydzielanie immunoglobulin (odpowiedź humoralna), rozpoznawanie antygenów niezwiązanych z MHC, prezentacja antygenów
Komórki NK - ilość, występowanie
funkcja
začněte se učit
5-10% limfocytów, nie zawierają receptorów T, dojrzałe osiedlają się w narządach, zwłaszcza w wątrobie (5-% limfocytów)
zdolność do bezpośredniej cytotoksyczności w stosunku do pewnych transformowanych komórek (komórki zainfekowane, komórki nowotworowe)
Komórki NK - działanie
Komórki NK - markery
začněte se učit
nie dojrzewają w grasicy i nie wymagają do swojej aktywacji dodatkowych czynników takich jak cytokiny; po rozpoznaniu celu wydzieją perforyny, glikoproteiny i granzymy
antygeny CD16, CD56 oraz CD94
Funkcja perforyn
Komórki pomocnicze układu limfatycznego
začněte se učit
po związaniu z błoną komórki docelowej tworzą kanały błonowe, przez które przenikają wydzielane granzymy. W konsekwencji doprowadza to do lizy komórki
makrofagi, komórki dendrytyczne
Makrofagi
Funkcje makrofagów
začněte se učit
wywodzą się z monocytów (krew->tkanki); w wątrobie kom. Browicza-Kupfera, w kościach osteoklasty, w OUN mikroglej; migrują tam, gdzie jest zapalenie, przyciąga je białko C5a ukł. dopełniacza; pierwotnie brak cząst. MHC II, dopiero po stymulacji INF-gamma
Prezentacja antygenów limfocytom T w węzłach chłonnych lub śledzionie, produkcja i wydzielanie cytokin, w szczególności IL-1 oraz TNF-α.
Cechy komórek dendrytycznych
Funkcja
začněte se učit
obecność długich wypustek cytoplazmatycznych w stałym ruchu, obecność dużych stężeń antygenów MHC klasy I i II, obecność znacznej liczby markerów powierzchniowych CD1a oraz CD40; pochodzenie szpikowe
Po osiedleniu się w tkankach wychwytują obce antygeny a następnie drogą naczyń limfatycznych dostarczają te antygeny do węzłów lub drogą naczyń krwionośnych do śledziony celem ich prezentacji pomocniczym limfocytom T
Podział kom. dendrytycznych ze względu na funkcję
začněte se učit
niedojrzałe i dojrzałe; mieloidalne i limfoidalne
Komórki dendrytyczne niedojrzałe
Komórki dendrytyczne dojrzałe
začněte se učit
obecne w narządach nielimfatycznych (skóra, błony śluzowe) gdzie wychwytują i transportują antygeny do węzłów chłonnych lub śledziony; zdolność do fagocytozy dzięki receptorom dla Fc immunoglobulin oraz receptorów mannozowych
osiadłe w narządach limfatycznych, nie fagocytują; brak receptorów Fc (dla immunoglobulin) i mannozowych; silna ekspresja cząstek do aktywacji limfocytów T: B7, ICAM-1, czy IL-12;
Markery limfocytów Th2
Komórki dendrytyczne limfoidalne
začněte se učit
limfocyty Th2 uczestniczą w reakcja alergicznych; wykazują obecność markera powierzchniowego CD30
indukują limfocyty pomocnicze Th2
Limfocyty T-gamma-delta
markery
začněte se učit
migrują z grasicy do naskórka, błony śluzowej jamy ustnej, jelit czy pochwy, stanowiąc tam pierwszą linię obrony; komórki stacjonarne, nieprzemieszczające się do naczyń krwionośnych i limfatycznych
nie posiadają na swojej powierzchni ani antygenów CD4 ani CD8;
Skład MHC
Klasy MHC i występowanie
začněte se učit
różniące się osobniczo glikoproteiny (składnik błon komórkowych)
cząstki MHC klasy I, występujące na powierzchni wszystkich komórek jądrzastych oraz płytek krwi, cząstki MHC klasy II na komórkach układu immunologicznego (limfocyty B, makrofagi, komórkach dendrytyczne)
Na co reagują limfocyty T
Co rozpoznają limfocyty T
začněte se učit
nie odpowiadają na antygeny rozpuszczalne, lecz antygeny związane uprzednio z cząstkami błonowymi układu zgodności tkankowej MHC
liniowe determinanty antygenów białkowych (odpowiednie ciągi aminokwasów)
Co prezentują limfocytom T cząstki MHC
začněte se učit
antygeny natywne (niezmienione) oraz antygeny przygotowane (poddane fragmentacji) przez odpowiednie proteazy komórki prezentujacej antygeny
Aktywacja limfocytów B
Jakie komórki powstają z limf. B
začněte se učit
limfocyty pomocnicze T reagują z limfocytami B powodując ich aktywację, któą wzmacniają wydzielane przez Th interleukinz (IL-2, IL-4, IL-5, IL-10, IL-13), potem mitoya limf. B
a/ limfocyty ze specyficznymi przeciwciałami powierzchniowymi wiążącymi antygeny rozpuszczalne; b/ limfocyty B pamięci immunologicznej; c/ komórki plazmatyczne (wysoko zróżnicowane limfocyty B produkujące przeciwciała)
Mechanizmy cytotoksycznego oddziaływania komórek układu immunologicznego na komórki efektorowe
začněte se učit
 Zależna od przeciwciał cytotoksyczność oraz  Niezależna od przeciwciał cytotoksyczność
Zależna od przeciwciał cytotoksyczność
przebieg
začněte se učit
zachodzi dzięki obecności na powierzchni błony komórkowej komórek NK, makrofagów, neutrofili oraz eozynofili receptorów dla Fc przeciwciał
W przypadku opłaszczenia przeciwciałami komórki zainfekowanej (obcej) komórki posiadające receptor dla Fc indukują reakcje apoptozy lub lizy komórki, np. reakcja eliminowania opłaszczonych przeciwciałami komórek nowotworowych.
 Niezależna od przeciwciał cytotoksyczność
przebieg
začněte se učit
bezpośredni efekt cytotoksyczny w wyniku reakcji receptorów limf. cytotoksycznych T z antygenem związanym z układem MHC I
poprzez oddziaływanie perforyn oraz granzymów z błoną komórkową komórek docelowych dochodzi do uszkodzenia komórek np. eliminowanie zainfekowanych wirusem komórek przez limfocyty cytotoksyczne T
Pamięć immunologiczna
przebieg
začněte se učit
zdolności organizmu do przyśpieszonej i efektywniejszej reakcji immunologicznej na ponowne wniknięcie do organizmu antygenu
wytworzenie w wyniku pierwszego kontaktu z danym antygenem grupy komórek zwanych klonami, które nie ulegną apoptozie; ok. 10% limfocytów staje się klonami i żyje wiele lat
Położenie i wygląd grasicy
Budowa kory i rdzenia
začněte se učit
górne, przednie śródpiersie; otoczona cienką torebką łącznotkankową, posiada korę i rdzeń, budowa pseudozrazikowa; narząd limfatyczno-nabłonkowy
Obwodowo kora, z tor. łączn.tk. odchodzą beleczki nieodzielające całkowicie zrazików, część wspólna grasicy to rdzeń; zawierają nacz. krwion. eferentne limfatyczne i nerwy
Funkcja grasicy
Budowa zrębu grasicy
začněte se učit
niedojrzałe limfocyty T pochodzące ze szpiku kostnego przekształcają się w komórki dojrzałe (także pod względem tolerancji na własne antygeny), wydzielanie hormonów regulujące rozwój limfocytów w całym org.
brak tanki łącznej siateczkowatej, zbudowana z kom. nabłonowych pochodzenia entodermalnego, tworzą sieć, w jej oczkach limfocyty T (tymocyty)
Inwolucja
Zmiany grasicy wraz z wiekiem
začněte se učit
stopniowe z wiekiem przekształcanie się grasicy w ciało tłuszczowe zamostkowe; na gromadzeniu się w narządzie tkanki tłuszczowej i obniżania się zawartości limfocytów
inwolucja zaczyna się po roku od urodzenia, mimo to grasica dalej produkuje hormony grasicze; wzrost ilości ciałek grasiczych;
Zraziki kory
Komórki nabłonkowe zrębu grasicy
začněte se učit
zbudowane ze słabo barwiących się komórek nabłonkowych zrębu, pomiędzy nimi liczne tymocyty (zasadochłonne); zrąb nabłonkowy zrazików odróżnia grasicę od innych narządów, nie ma w nim tk. siateczkowatej
komórki opiekuńcze tymocytów, łączą się z nimi wypustkami (ok. 200 tymocytów); dzielą się na typy
Typy komórek nabłonkowych grasicy
Komórki korowe podtorebkowe
začněte se učit
Komórki korowe podtorebkowe, komórki korowe wewnętrzne, komórki rdzenne, komórki nabłonkowe ciałek Hassala
tworzą ciągłą warstwę przechodzącą do wnętrza narządu i pokrywającą przegrody łącznotkankowe i naczynia, tworzą barierę oddzielającą różnicujące się limfocyty T od tkanki łącznej torebki, beleczek i okołonaczyniowej tkanki łącznej
Komórki korowe wewnętrzne
Komórki rdzenne
začněte se učit
gwiaździsta budowa, tworzą sieciowy układ z obszernymi przestrzeniami z tymocytami, tworzą morfologiczno-czynnościowe przedziały dla różnicujących się limfocytów; posiadają, w odróżnieniu od komórek podtorebkowych antygeny obu klas układu HLA
tworzą grubsze struktury przestrzenne zawierające mniej elementów komórkowych; tworzą one funkcjonalną barierę pomiędzy częścią korową a rdzeniem
Ciałka Hassala
Procesy, którym ulegają ciałka grasicze
začněte se učit
owalne twory zbudowane z komórek nabłonkowych ciałek Hassala zachodzących na siebie dachówkowato, w komórkach obecne ziarna keratohialiny, pęczków włókien pośrednich oraz kropli lipidowych; pojawiają się w życiu płodowym; TYLKO W RDZENIU
naciekanie przez limfocyty, makrofagi, eozynofile, mogą formować cysty a także mogą ulegać zwapnieniom
Funkcja ciałek Hassala
Naczynia i inne komórki występujące w grasicy
začněte se učit
uważa się produkują one szereg interleukin w tym IL-4 i IL-7, uczestniczących w różnicowaniu i dojrzewaniu limfocytów T
gęsta sieć naczyń włosowatych w korze i rdzeniu, zawłosowate żyłki z sześciennym nabłonkiem; liczne makrofagi (do niszczenia limfocytów), niewiele limf. B na granicy kory i rdzenia; BRAK NACZYŃ LIMF ODPROWADZAJĄCYCH
Funkcje grasicy (3)
cd
začněte se učit
 Tworzenie dojrzałych limfocytów T wykazujących tolerancję immunologiczną na własne antygeny z komórek prekursorowych pochodzących ze szpiku  Dostarczanie dojrzałych (immunokompetentnych) limfocytów T do krwioobiegu i tkanek ustroju
 Synteza i wydzielanie hormonów i cytokin regulujących dojrzewanie, proliferację i funkcję limfocytów T w grasicy i obwodowych narządach limfatycznych
Bariera krew grasica
Ciągły śródbłonek
začněte se učit
mechanizm utrudniający kontakt limfocytów z antygenami, które dostały się do krwi lub limfy; składa się z ciągłego nabłonka nacz. włos, makrofagów i kom. korowych podtorebkowych
Naczynia wnikające do narządu od strony torebki; ma grubą podwójną błonę podstawną z błony podstawnej śródbłonka i komórek nabłonkowych podtorebkowych...
Makrofagi
Komórki korowe podtorebkowe
začněte se učit
obecne w tkance łącznej okołonaczyniowej naczyń włosowatych. Pełnią one rolę strażników fagocytujących cząstki antygenowe, którym udało się opuścić łożysko naczyniowe
spoczywają na błonie podstawnej otaczając naczynia włosowate. Tworzą one dodatkową barierę izolującą naczynia od otaczającej tkanki.
Edukacja grasicza
cecha procesu
začněte se učit
Proces dojrzewania i różnicowania się niedojrzałych komórek macierzystych dla limfocytów T
sekwencyjne uzyskiwanie lub utrata powierzchniowych antygenów CD w trakcie przesuwania się limfocytów z kory do rdzenia
Fazy edukacji grasiczej
cd.
začněte se učit
Faza wczesna (podwójnie negatywna) - brak antygenów TCR, CD4 i CD8; faza z antygenem CD1; faza podwójnie pozytywna - obecne antygeny -> prezentacja komórkom nabłonkowym
W razie rozpoznania HLA -> limfocyty dojrzewają dalej; jeśli nie -> ulegają apoptozie; następnie utrata jednego z antygenów CD -> komórki dojrzałe
Główne hormony grasicy + funkcja
Inne substancje wytwarzane w grasicy
začněte se učit
, tymopoetyna, tymulina, tymopentyna, tymostymulina czy grasiczy czynnik humoralny - indukują różnicowanie się limfocytów T; hormony przysadki - prolaktyna, oksytocyna, wazopresyna
czynniki stymulujące tworzenie kolonii CSF, czynnik martwicy nowotworów TNFα, interleukiny; IL-7 najważniejsza dla dojrzewania limfocytów
Występowanie szpiku kostnego
Budowa szpiku kostnego
začněte se učit
w jamach szpikowych kości długich, kościach płaskich czaszki i miednicy
zrąb, naczynia włosowate zatokowe, miąższ szpiku kostnego
Zrąb
miąższ szpiku kostnego
začněte se učit
tk. łącz. właśc. siateczkowata i znaczna ilość wł. retikulinowych oraz kom. macierzyste zrębu, fibroblastów i kom. osteogennych, makrofagi, kom. tuczne
się z komórek macierzystych pluripotencjalnych oraz komórek krwi w różnej fazie rozwoju
Naczynia włosowate zatokowe
komórki przydankowe
začněte se učit
pośrednia budowa między włośniczką typu okienkowego i zatokowego; ciągły śródbłonek aktywny fagocytarnie spoczywa na nieciągłej błonie podstawnej, szerokość 50-70μm
nieciągła warstwa komórek siateczki leżące na powierzchni śródbłonka, produkuje wł. retikulinowe oraz stymuluje kom. macierzyste do różnicowanie się w w kom. krwi (IL-7)
Przedział zrębowy
Przedział hemopoetyczny
začněte se učit
struktura tworzona przez zrąb i układ naczyniowy; komórki tłuszczowe, fibroblasty, komórki zrębbu, śródbłonek naczyniowy, makrofagi oraz naczynia krwionośne
tkanka łączna siateczkowata i wolne komórki układu krwiotwórczego
Które kom. przedziału zrębowego regulują tworzenie elementów morfotycznych krwi
Komórki środbłonka
začněte se učit
Komórki śródbłonka, fibroblasty szpikowe oraz komórki zrębu produkują hematopoetyczne czynniki wzrostu, cytokiny regulują tworzenie elementów morfotycznych krwi
tworzą barierę dla komórek niedojrzałych a jednocześnie umożliwiają jednokierunkową migrację komórką dojrzałym
Komórki tłuszczowe
Makrofagi
začněte se učit
stanowią źródło składników energetycznych jak i syntetyzują czynniki wzrostu
usuwają apoptotyczne komórki oraz jądra erytroblastów; Fagocytują ponadto transferynę -> magazyn jonów żelazowych
Osteoblasty i osteoklasty
Transport dojrzałych komórek krwi
začněte se učit
modelują otoczenie kostne szpiku kostnego
charakter transportu transcellularnego zwanego także migracją transendotelialną
Funkcje przedziału hemopoetycznego
Układ komórek w przedziale hemopoetycznym
začněte se učit
synteza składników tkanki łącznej regulacja obszaru zajętego przez komórki krwiotwórcze środowisko warunkujące podziały, różnicowanie i dojrzewanie komórek krwi
Megakariocyty leżą w bezpośrednim kontakcie z naczyniami zatokowymi podobnie jak komórki szeregu erytroblastycznego. Komórki szeregu granulocytarnego ze względu na posiadaną zdolność ruchu znajdują się dalej od zatok
Szpik kostny czerwony
Szpik kostny żółty
začněte se učit
stanowiący miejsce wytwarzania komórek krwi. Składa się z gęstej sieci naczyń krwionośnych i tzw. sznurów hemopoetycznych, które lokalizują się pomiędzy naczyniami; częśćiej spotykany u noworodków
dominuje tkanka tłuszczowa i który utracił zdolność wytwarzania komórek krwi; więcej u dorosłych
Funkcje szpiku
cd
začněte se učit
 Produkcja składników komórkowych krwi  Usuwanie z krążenia zużytych erytrocytów
 Różnicowanie limfocytów B  Przechowywanie żelaza związanego z ferrytyną w cytoplazmie makrofagów
Funkcje węzła chłonnego
Elementy węzła chłonnego
začněte se učit
Namnażanie limfocytów B i T, Powstawanie limfocytów aktywowanych określonymi antygenami, Filtrowanie chłonki i zatrzymywanie antygenów; Produkcję przeciwciał
torebka, kora, strega podkorowa, rdzeń;
Torebka
Kora (kora powierzchowna)
začněte se učit
zwykle otoczoną tkanka tłuszczową, od której w kierunku rdzenia odchodzą beleczki zbudowane z tkanki łącznej zbitej nieregularnej zwane beleczkami promienistymi
), zawierającą grudki chłonne składające się z limfocytów B, komórek plazmatycznych, komórek dendrytycznych oraz makrofagów. Grudki chłonne noszą nazwę strefy grasiczoniezależnej
Strefa podkorowa
Rdzeń
začněte se učit
leżąca poniżej kory zawiera głównie (około 70%) limfocyty pomocnicze T (CD4+). Z tego powodu ta część węzła nosi nazwę strefy grasiczozależnej.
zbudowany ze sznurów tkanki limfoidalnej otaczającej liczne mikronaczynia
Zrąb węzła
začněte se učit
beleczki, torebka, tk. łączna siateczkowata + fibroblasty z kom. retikularnymi produkujące kolagen typu III, mają liczne cienkie wypustki
Część grasiczoniezależna - kora
Skład grudki chłonnej
začněte se učit
zawiera grudki chłonne pierwotne (barwienie jednolite) oraz wtórne (jaśniejsze centrum rozmnażania)
limfocyty B, komórki dendrytyczne grudek, pojedyncze makrofagi
Co się dzieje po dotarciu antygenu do węzła
cd
začněte se učit
pobudzenie limfocytów CD4+, a potem limf. B grudki; limfocyty współpracują z kom. dendrytycznymi i tworzą się centra rozmnażania
w centrach rozmnażania zachodzą mitozy pobudzonych limf. B i przekształcenie ich w kom. plazmatyczne, które przemieszczają się z grudek do sznurów rdzennych
Strefa grasiczoniezależna
co zawiera część przykorowa? co się tam dzieje?
začněte se učit
część przykorowa i część rdzenna
skupiska limfocytów T (tkanka limfoidalna rozproszona), komórki dendrytyczne splatające się, liczne postkapilarne żyłki z wysokim nabłonkiem; prezentowanie antygenu limf. T
Rdzeń węzła chłonnego
začněte se učit
stanowi środkową część węzła, limfocyty, komórki plazmatyczne, makrofagi i fibroblasty układają się w pasma zwane sznurami rdzennymi, liczne postkapilarne żyłki w wysokim nabłonkiem
Przepływ limfy w węzłach chłonnych
Jakie ma to znaczenie?
začněte se učit
dzięki zastawkom i kom.mm. gładkich w naczyniach przepływ jest jednokierunkowy przez zatoki brzeżne (podtorebkowe), promieniste (beleczkowe) w kierunku zatok rdzennych otoczonych przez sznury rdzenne
Ma to duże znaczenie dla oczyszczania limfy np. z bakterii. Zatrzymaniu ulegają także komórki nowotworowe stanowiące element obcy dla organizmu
Ściany zatok
Co uszczelnia zatokowe naczynia chłonne? funkcja?
začněte se učit
przestrzenie wypełnione luźnym utkaniem tkanki siateczkowatej zbudowane są z ze śródbłonka zatokowego; w obrębie przerw nieciągłej błony podstawnej lokalizują się wypustki komórek prezentujących antygen, makrofagi oraz limfocyty
sieć włókien kolagenowych, komórki retikularne oraz wypustki komórek dendrytycznych; uszczelnienie umożliwia kontrolę przepływu limfy oraz nasila filtrację chłonki z patogenów
Przebieg naczyń tętniczych w węźle
začněte se učit
Naczynia tętnicze wnikają do węzła przez wnękę i po dotarciu do kory rozgałęziają się w sieć naczyń włosowatych, które następnie przechodząc w żyły wraca do wnęki
Śledziona - opis ogólny
Torebka śledziony
začněte se učit
jest największym, obwodowym narządem limfatycznym o masie 100-200g. Leży na przebiegu naczyń krwionośnych, silnie unaczyniona, ściśle połączony z komórkami układu limfatycznego - narząd krwiolimfatyczny
tkanka łączna zbita, liczne kom.mm. gładkich, brak torebki tłuszczowej; wgłąb narządu odchodzą krótkie, rozgałęzione beleczki łącznotkankowe, narząd wypełnia tk. łącz. siateczk.
Zrąb śledziony
Beleczki śledziony; podział śledziony
začněte se učit
torebka, beleczki i tkanka łączna siateczkowata, w sieci - komórki zrębu, makrofagi, komórki dendrytyczne oraz liczne komórki krwi
krótkie, silnie się rozgałęziające; BRAK PODZIAŁU NA KORĘ I RDZEŃ
Miazga czerwona
sznury śledzionowe
začněte se učit
gąbczasta; bogata sieć naczyń zatokowych z krwią oskładzie niemal jak w obwodowej, między zatokami sznury śledzionowe;
luźna sieć wł. siateczkowych tworzących przestrzenie wypełnione wynaczynioną krwią. Wł. siateczkowe otoczone są gwiaździstymi kom. siateczowymi izolującymi je od płytek krwi, co zapobiega wykrzepianiu
Funkcja miazgi czerwonej
cd
začněte se učit
usuwanie erytrocytów, mikroorganizmów i trzymywanie puli erytrocytów
Usuwanie bakterii odbywa się za pośrednictwem makrofagów zarówno w wyniku bezpośredniej fagocytozy jak i po opłaszczeniu patogenu białkami układu dopełniacza oraz immunoglobulinami
Miazga biała
strefa brzeżna
začněte se učit
chłonna część śledziony; utworzona przez pochewki tętnicy centralnej z lim. T i przyległe do nich grudki chłonne z ośrodkiem rozmnażania i strefą brzeżną na obwodzie pochewki i grudki
oddziela miazgę białą od miazgi czerwonej; skład: komórki plazmatyczne, limfocyty B i T, makrofagi oraz komórki dendrytyczne; unaczynienie: włosowate naczynia zatokowe (zatoki brzeżne) dochodzące do miazgi czerwonej
Unaczynienie śledziony - tętnicze
żylne
začněte se učit
t śledzionowa -> tt. torebkowe -> tt. beleczkowe -> tt. środkowe/centralne -> tętniczki pędzelkowate -> kapilary tętnicze
-> zatoki śledzionowe -> postkapilarne naczynia zatokowe
Funkcja immunologiczna śledziony
cd
začněte se učit
uczestniczy głównie w odpowiedzi immunologicznej typu humoralnego (przeciwciała), wystarczy niewiele antygenów do pobudzenia; w razie przeniknięcia antyg. przez węzł chł.;
aktywacja lim. w miazdze białej, różnicowanie w plazmocyty, te do miazgi czerwonej i uwalniają immunoglobuliny
Funkcja limfopoetyczna śledziony
Funkcja hemopoetyczna śledziony
začněte se učit
uwalnianie do krwioobiegu znacznej ilości limfocytów, głównie przez żyłę śledzionową, niewiele nacyzniami chłonnymi; w śledz. tylko nacz. limf. odprowadzające
w okresie płodowym: wytwarzanie wszystkich komórkowych składników krwi (erytr., limf., płytki krwi); w wieku dojrzałym wytwarzanie limfocytów i monocytów
Funkcje śledziony (5)
cd
začněte se učit
1) Jest rodzajem filtru, który zatrzymuje i niszczy zużyte elementy morfotyczne krwi 2) Komórki dendrytyczne śledziony prezentują antygeny limfocytom pomocniczym T
3) Jest miejscem proliferacji limfocytów 4) Jest rezerwuarem krwi 5) W okresie płodowym wytwarza wszystkie elementy morfotyczne krwi
Grudki limfatyczne nieotorbione
gdzie występuje MALT?
začněte se učit
samotne lub skupione (tkanka limfatyczna błony śluzowej), oprócz grudek pojedyncze limf. B, kom. plazmatyczne, limf. T i kom. NK
błony śluzowe i podśluzowe układu pokarmowego (GALT), oddechowego (BALT), układu moczowo-płciowego i gruczołów sutkowych
Plamki mleczne
Komórki Panetha
začněte se učit
skupiska komórek głównie limfocytów i makrofagów w błonie surowiczej pokrywającej jamę otrzewnej i opłucnej; zwłaszcza u dzieci, zanikają u dorosłych
komórki MALT występujące w dnach gruczołów jelitowych i krypt syntezujące lizozym, fosfolipazę A2 i defensyny α, uwalniane w razie kontaktu z patogenami
Podstawowa funkcja MALT
Podział grudek chłonnych ze względu na lokalizację
začněte se učit
wytwarzanie przez komórki plazmatyczne przeciwciał typu IgA (główny składnik bariery immunologicznej dla patogenów)
Migdałki, kępki Peyera i grudki limfatyczne skupione wyrostka robaczkowego
komórki M
funkcja
začněte se učit
występują w nabłonku otaczającym skupiska grudek chłonnych, nia mają mikrokosmków, tylko tylko mikrofałdy z glikokaliksem oraz wpuklenia bł. kom., gdzie gormadzą się limfocyty T i B
wychwytywanie patogenów i przenoszenie ich w głąb błony śluzowej gdzie w wyniku reakcji z komórkami dendrytycznymi uruchamia się odpowiedź immunologiczna; prezentacja limfocytom T
Migdałki
Migdałki podniebienne
začněte se učit
grudki chłonne ułożone pojedynczo lub w skupiskach pod nabłonkiem w miejscu skrzyżowania odcinka dróg oddechowych i przewodu pokarmowego; podniebienne, językowe i gardłowe; nagłośniowe, trąbkowe oraz krtaniowe
pokryte są nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym. Nabłonek wnika w głąb tkanki limfatycznej tworząc tzw. krypty
Migdałki językowe
Migdałek gardłowy
začněte se učit
ilości kilku znajdują się u nasady języka. Nabłonek wielowarstwowy płaski tworzy tutaj jedną kryptę, wzdłuż której układają się grudki chłonne
stanowi pojedynczą strukturę w tylno-górnej części gardła. Dla odmiany jest on pokryty nabłonkiem wielorzędowym walcowatym migawkowym (podobnie jak ta okolica gardła) oraz częściowo nabłonkiem wielowarstwowym płaskim. Nabłonek ten nie tworzy krypt
Kępki Peyera
wygląd
začněte se učit
grupy grudek limfatycznych występujących w błonie śluzowej i podśluzowej jelita krętego i grubego, w których dominują limfocyty B stanowiąc 80% ich składu komórkowego; w jelicie czczym, w dwunastnicy
. Od strony światła jelita grudki są pokryte nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym -> kształt kopuły; w kopułach brak typowych komórek nabłonkowych; występują komórki M oraz pojedyncze komórki kubkowe
Funkcja kępek Peyera
Grudki limfatyczne wyrostka robaczkowego
začněte se učit
stanowią główny obszar indukcji odpowiedzi immunologicznej w błonach śluzowych. Wytwarzane są w nich limfoblasty zwane IgA(+) (prekursory plazmocytów w błonach śluzowych, wytwarzających immunoglobulinę IgA
liczne oraz duże grudki limfatyczne leżące na blaszce właściwej błony śluzowej i sięgające głęboko do warstwy podśluzowej; wraz z wiekiem ulega zanikowi
Naczyniowy układ limfatyczny - skład
Przepływ limfy przez naczynia
začněte se učit
1) Naczynia limfatyczne włosowate 2) Naczynia limfatyczne małego i średniego kalibru 3) Przewody limfatyczne
jest zbierana z tkanek i transportowana do żył. Po drodze naczynia limfatyczne doprowadzają limfę do wielu węzłów chłonnych, w których zatrzymywane są antygeny; w węzłach limfatycznych do limfy przedostają się limfocyty, makrofagi i przeciwciała
Naczynia włosowate
Gdzie NIE występują
začněte se učit
zaczynają się ślepo w tkance łącznej, średnica ok 100µm; sródbłonek i błona podstawna naczyń włos. Limf. ma budowę nieciągłą (umożliwia przenikanie dużych cząstek oraz komórek)
BRAK w tkance łącznej podporowej, szpiku kostnym, łożysku, powierzchownej warstwie błony śluzowej właściwej macicy(tolerancja immunologiczna na zarodek)
Naczynia limfatyczne małego i średniego kalibru
Przewody limfatyczne
začněte se učit
zdecydowanie cieńsze aniżeli analogicznych naczyń żylnych; typowa trójwarstwową budowę; zastawki, które warunkują jednokierunkowy przepływ limfy
połączenie się mniejszych naczyń limfatycznych; przewód limfatyczny prawy uchodzi do ż. ramienno-głowowej prawej; przewód piersiowy uchodzi do układu żylnego w miejscu połączenia się lewej ż. szyjnej i podobojczykowe

Podívejte se na podobné kartičky:

Krążenie - serce

Chcete-li přidat komentář, musíte se přihlásit.