Układ pokarmowy 4 2/5

Co stanowi jednostkę strukturalną wątroby?

w obrębie wątroby wyróżnia się niewielkie jednostki strukturalne lub czynnościowe, zwane zrazikami; tradycyjnie pojmowaną jednostkę strukturalną wątroby stanowi klasyczny zrazik anatomiczny

Zrazik anatomiczny – struktura?

ma strukturę sześciokąta, w środku którego znajduje się żyła środkowa

Granice zrazików anatomicznych

z wyjątkiem kilku gatunków zwierząt, u których występuje stosunkowo obfita tkanka łączna międzyzrazikowa, trudno jest w obrazie mikroskopowym zaobserwować granice poszczególnych zrazików anatomicznych

U jakich gatunków występuje stosunkowo obfita tkanka łączna międzyzrazikowa?

świnia, niedźwiedź polarny, szop, wielbłąd

Przestrzenie wrotne (bramnożółciowe) – co to?

przestrzenie występujące na obwodzie zrazików anatomicznych, w miejscach zetknięcia się trzech sąsiadujących ze sobą zrazików; są to szczeliny wypełnione tkanką łączną

Co znajduje się w przestrzeniach wrotnych (bramnożółciowych)?

zazwyczaj jedna lub dwie tętnice międzyzrazikowe, jedna żyła międzyzrazikowa i jeden lub dwa przewody żółciowe międzyzrazikowe oraz jedno lub kilka naczyń chłonnych

Czym jest tetrada (triada) wątrobowa?

zespół struktur (żyły, tętnice, przewody żółciowe, naczynia chłonne) znajdujących się w przestrzeniach wrotnych (określenie triada używane jest ze względu na to, że naczynia chłonne są często trudne do zauważenia)

Ile tetrad (triad) wątrobowych występuje na obwodzie zrazika?

na obwodzie zrazika istnieje 6 takich miejsc, jednak w rzeczywistości często obserwuje się występowanie 3 triad

Co wypełnia zrazik anatomiczny?

hepatocyty ułożone w szeregi, które promieniście rozchodzą się od żyły centralnej na obwód zrazika – szeregi te zwane są beleczkami wątrobowymi

Co występuje pomiędzy beleczkami wątrobowymi?

biegnące promieniście i uchodzące do żyły centralnej naczynia włosowate

Jaki jest charakter naczyń włosowatych biegnących promieniście pomiędzy beleczkami wątrobowymi?

mają charakter naczyń włosowatych zatokowych, zwane są zatokami wątroby

Czy każdy z hepatocytów styka się z naczyniem włosowatym?

tak

Komórki śródbłonka wyścielające zatoki wątroby – cecha charakterystyczna

w swojej cytoplazmie posiadają owalne otwory lub okienka zgrupowane w tzw. płytki sitowe

Średnica otworów/okienek płytki sitowej

ich średnica jest na tyle duża, by pozwolić na przejście przez nie osocza, ale zbyt mała by umożliwić przechodzenie upostaciowionych elementów krwi

Komórki śródbłonka wyścielające zatoki wątroby – połączenia miedzy komórkami (szczelność)

komórki przylegają do siebie na tyle szczelnie, że wymiana substancji zachodzi jedynie przez okienka lub na drodze transcytozy

Komórki śródbłonka wyścielające zatoki wątroby – błona podstawna

naczynia te nie mają wyraźnie uformowanej błony podstawnej

Przez co podtrzymywane są zatoki wątroby?

są podtrzymywane przez wypustki hepatocytów obecne na biegunie naczyniowym i nielicznie występujące włókna kolagenowe typu III i I przebiegające pojedynczo lub w pęczkach

Co znajduje się pomiędzy beleczkami wątrobowymi a naczyniem włosowatym zatokowym?

przestrzeń zwana przestrzenią okołozatokową (przestrzeń Dissego)

Czym wypełniona jest przestrzeń okołozatokowa (przestrzeń Dissego)?

osoczem krwi (chłonką), stanowi początek układu chłonnego wątroby, który prowadzi limfę w stronę przeciwną do kierunku przepływu krwi, a zgodnie z przepływem żółci

Jakie komórki znajdują się w przestrzeni okołozatokowej (przestrzeni Dissego)?

komórki gwiaździste oraz wypustki komórek Browicz-Kupfera, które przylegają do komórek śródbłonka zatok od strony ich światła

Jakie jest pochodzenie krwi docierającej do wątroby?

pochodzenia tętniczego (tętnica wątrobowa, krew odżywcza), jak i żylnego (żyła wrotna, krew czynnościowa)

Jaki procent krwi docierającej do wątroby przepływa przez żyłę wrotną?

około 70%

Jaka część krwi i dlaczego jest gromadzona w wątrobie?

z powodu dużej objętości łożyska naczyniowego wątroby i jego przystosowania do gromadzenia krwi, w wątrobie znajduje się około 10-15% całkowitej objętości krwi

Czy stosunek krwi dostarczanej przez żyłę wrotną i tętnicę wątrobową jest stały?

nie, zmienia się zarówno w warunkach fizjologicznych jak i w stanach patologicznych

Jaka jest zależność między zmianami przepływu krwi w żyle wrotnej i tętnicy wątrobowej?

przepływ krwi przez tętnicę wątrobową kompensuje zaburzenia przepływu krwi przez żyłę wrotną; zmiany w przepływie krwi tętniczej nie wpływają na przepływ krwi w żyle wrotnej

Na co rozgałęziają się tętnica wątrobowa i żyła wrotna?

na naczynia płatowe, międzyzrazikowe, a następnie naczynia międzyzrazikowe leżące w przestrzeni bramno-żółciowej, od nich odchodzą tętnice i żyły okołozrazikowe biegnące na pograniczu sąsiadujących ze sobą zrazików

Czemu początek daje rozgałęzienie tętnicy okołozrazikowej?

daje początek naczyniom włosowatym tworzącym splot okołożółciowy wokół przewodu żółciowego międzyzrazikowego, z którego krew uchodzi do zatok wątroby

Czym są i gdzie uchodzą odgałęzienia tętniczo-zatokowe (tętniczki doprowadzające)?

są to inne odgałęzienia tętnicy okołozraziokowej; uchodzą bezpośrednio do zatok wątrobowych

Żyłki wlotowe – co to?

mniejsze naczynia powstające z rozgałęzienia żyły okołozrazikowej, które doprowadzają krew do zatok wątrobowych

Żyłki wlotowe – funkcja

pełnią rolę zwieraczy, regulując przepływ krwi wrotnej

Gdzie uchodzi krew z zatok wątrobowych?

do żyły centralnej

Gdzie uchodzi żyła centralna?

do żył podzrazikowych, a następnie przez żyły o coraz większej średnicy, do żył wątrobowych, którymi opuszcza wątrobę

Układ żółciowy – charakterystyka

stanowi rozgałęziony system przewodów, którego rolą jest zbieranie żółci wydzielanej przez pojedyncze hepatocyty