otázka |
odpověď |
Według Witruwiusza świątynia etruska zbudowana była w porządku toskańskim, miała wysoki cokół, schody i dwurzędowy portyk od strony wejściowej, jedno lub trzynawową cellę. Była kryta dwuspadowym dachem z okapem zdobionym antefiksem i otwartym tympanonem. Świątynia etruska miała więc wyraźnie ukierunkowaną bryłę i zaakcentowaną elewację frontową, co odróżnia ją od świątyń greckich (mających cztery równorzędnie opracowane elewacje) i czyni wzorem dla późniejszych, ukierunkowanych świątyń rzymskich. začněte se učit
|
|
Najstarsze świątynie (z jedną cellą i dwiema kolumnami) powstawały w VI w. pne. W końcu Vi w. pne powstał układ opisany przez Witruwiusza. Odkryte szczątki fundamentów i wotywne modele świątyń wskazują na istnienie planów bardziej skomplikowanych (dipteros) i opracowanie rzeźbiarskie bliższe porządkom greckim.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Rekonstrukcja świątyni Apulu (Apollo) datowanej na 530 pne, na podstawie wykopalisk w Portonaccio k/Veji
|
|
|
začněte se učit
|
|
sarkofag małżonków z Cerveteri (Caere), wykonany z terakoty, oryginalnie polichromowany, późny VI w. pne
|
|
|
začněte se učit
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Brązowa rzeźba przedstawiająca wilczycę, przypisywana Etruskom i datowana na V w. pne. Technika odlewnicza wskazuje na jej powstanie we wczesnym średniowieczu (IX-XIII w.). Postaci legendarnych Romulusa i Remusa dodano w XV w.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Posąg Apollo (Apulu) zdobiący dach świątyni Apulu w Veii, 530 pne
|
|
|
začněte se učit
|
|
Posąg znaleziony w Umbrii, wykonany w 80 pne i przedstawiający mówcę Aulusa Metellusa, wymieniany jest w katalogach sztuki etruskiej, ale pochodzi z epoki, gdy sztuka etruska była już tylko elementem dominującej sztuki rzymskiej.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Brązowe lustra etruskie z IV-III w. pne z wyrytymi scenami mitologicznymi (wpływ kultury greckiej)
|
|
|
začněte se učit
|
|
Znaleziona w Arezzo (Toskania) rzeźba z brązu przedstawiająca chimerę - mitologicznego potwora ziejącego ogniem, 400 pne. Jeden z symboli sztuki etruskiej.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Rodzaj czarnych (na wierzchu błyszczących), naczyń glinianych, produkowanych przez Etrusków od połowy VII do początku IV w. pne, Nazwa powstała w czasach nowożytnych i odnosiła się do czarnych naczyń ceramicznych importowanych przez Portugalię z Południowej Ameryki. Znajdowane je ma obszarze obejmującym Kartaginę, Egipt, Cypr, Grecję, Sycylię, Sardynię i tzw. Wielką Grecję.
|
|
|
GROBOWE MALOWIDŁA ŚCIENNE Większość zachowanych malowideł pochodzi z grobowców odkrytych w Takwinii, jednym z tzw. "dwunastu miast etruskich", czyli głównych centrów kultury etruskiej. začněte se učit
|
|
GROBOWE MALOWIDŁA ŚCIENNE Odkryto tam szereg nekropolii, w nich 6000 grobów, z których 200 ozdobiono malowidłami. Najsłynniejsze to Grobowiec Leopardów (Tomba dei Leopardi), Grobowiec Chłosty (Tomba della Fustigazione), Grobowiec Augurów, Grobowiec Triclinium (Tomba del Triclinio)
|
|
|
začněte se učit
|
|
"Grający na podwójnym flecie" z Grobowca Leopardów, 500 pne
|
|
|
začněte se učit
|
|
"Uczta" z Grobowca Leopardów, 500 pne
|
|
|
začněte se učit
|
|
"Taniec" Grobowiec Triclinium, 480 pne
|
|
|
začněte se učit
|
|
"Uczta" Tomb of Shields, Banditaccia, III w. pne
|
|
|
začněte se učit
|
|
Zapasy, Grobowiec Augurów,
|
|
|
začněte se učit
|
|
motyw dekoracyjny zbudowany z naprzemiennie powtarzanych czaszek wołu, oraz girland, rozet, wstęg itp. elementów. Stosowany od IV w. pne w architekturze hellenistycznej i rzymskiej. Jest prawdopodobnie przedstawieniem zwierzęcia ofiarnego. Jego odmianą jest aegikranion z czaszką kozła lub barana.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Rzymska bazylika była budowlą publiczną służącą zgromadzeniom, posiedzeniom sądów i działalności handlowej. Już w starożytności bazyliki miały apsydy mieszczące posąg władcy i fotel najwyższego urzędnika, którym w Grecji był archon basileus (stąd nazwa). Najstarszą udokumentowaną bazyliką była Basilica Porcia zbudowana na Forum Romanum w 185 BC. Plan świeckiej bazyliki stał się podstawą pierwszych świątyń chrześcijańskich wznoszonych na początku IV w.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Świątynia na planie tolosu, wzniesiona w porządku korynckim na początku I w.BC. Włączona do parku zwanego Villa Gregoriana.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Jej kopuła o średnicy 44 m jest połową kuli opartej o podłogę budowli. Było to największe przekrycie kopułowe na świecie do początków XX wieku. Jedynym źródłem światła jest otwór w szczycie kopuły (oculus) o średnicy 9 m. Świątynia na planie kolistym (rotunda) z ośmiokolumnowym portykiem (porządek koryncki), zbudowana w Rzymie przez cesarza Hadriana w 129 AD.
|
|
|
začněte se učit
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Amfiteatr ufundowany przez cesarza Wespazjana w 72 AD i ukończony przez Tytusa w 80 AD. Miał 80 wejść, widownię dla 50.000 widzów. Posiadał wyposażenie pozwalające na przedstawienia naumachii (bitew morskich). Ocenia się, że w ciągu kilku wieków istnienia Colosseum na jego arenie zginęło ok. 300-500.000 osób. Pod areną znajdowały się pomieszczenia techniczne, więzienia, zwierzyniec.
|
|
|
Przeciętny Rzymianin mieszkał w wielorodzinnym, wielopiętrowym budynku przypominającym współczesne kamienice, nazywanym insula. Bogatsi obywatele zamieszkiwali domy atrialne nazywane domus, rozbudowywane od II w. pne o tzw. perystyl - drugi dziedziniec (zwykle był w nim urządzony ogród) otoczony portykiem i zespołem pomieszczeń prywatnych (atrium było dostępne dla gości). začněte se učit
|
|
Dom wiejski (o różnym stopniu zamożności) nazywał się villa. Przykłady domów zachowały się m.in. w Pompejach i Herculanum. Jednym z najsłynniejszych jest tzw. Dom Fauna w Pompejach, nazywany tak od figurki tańczącego fauna stojącej w basenie atrium.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Łuk triumfalny stojący przy Via Sacra, zbudowany w 82 AD przez cesarza Domicjana ku czci zwycięstw cesarza Tytusa, przede wszystkim zdobycia Jerozolimy w 70 AD. W łuku po raz pierwszy zastosowano porządek kompozytowy, łaczący porządki joński z korynckim.
|
|
|