otázka |
odpověď |
začněte se učit
|
|
dział mikrobiologii zajmujący się budową, sposobem życia i znaczeniem bakterii
|
|
|
začněte se učit
|
|
1. mikroorganizm musi być obecny u wszystkich chorych na dana chorobę 2. mikroorganizm musi zostać wyizolowany w czystej kolonii od chorego 3. mikroorganizm wyodrębniony od chorego po wprowadzeniu do zdrowego musi wywołać tą samą chorobę 4. trzeba powtórzyć drugi punkt po zakażeniu następnej osoby w celu sprawdzenia 3 postulatu
|
|
|
začněte se učit
|
|
dziedzina nauki zajmująca się problematyką chorób o charakterze zakaźnym oraz relacjami między drobnoustrojem i gospodarzem w rozwoju i przebiegu zakażeń
|
|
|
začněte se učit
|
|
broń masowego rażenia, w której dochodzi do celowego użycia żywych organizmów (zwłaszcza chorobotwórczych) lub toksyn przez nie wytwarzanych, powodujących schorzenia u ludzi, zwierząt i roślin
|
|
|
Klasyfikacja broni biologicznej začněte se učit
|
|
A - najgroźniejsze czynniki z wysoką wirulencją (wąglik, dżuma, tularemia, ospa prawdziwa, wirus Ebola, gorączka Lassa, jad kiełbasiany) B - mniejsza chorobotwórczość i śmiertelność (bruceloza, nosacizna, ornitoza, dur, salmonella, czerwonka, cholera) C - czynniki, które mogą być wykorzystane w przyszłości (hantavirusy, żółtej febry, kleszczowego zapalenia mózgu, prątki gruźlicy)
|
|
|
začněte se učit
|
|
-postać skórna, płucna i trzewna -przetrwalniki są fagocytowane przez makrofagi i przekształcają się w formy wegetatywne -uwolnione bakterie wytwarzają toksynę obrzękową (hamuje cyklazę adenylanową) toksynę martwiczą (liza makrofagów)
|
|
|
Wirusy gorączek krwotocznych začněte se učit
|
|
-wirus Filoviridae, wirus Ebola -grupa chorób zakaźnych o ciężkim przebiegu, z zaburzeniami pracy nerek, wątroby, krwotokami, obrzękami i podbiegnięciami krwawymi
|
|
|
Flora fizjologiczna człowieka začněte se učit
|
|
-99% stanowią beztlenowce, z przewagą bakterii Gram-
|
|
|
začněte se učit
|
|
-polega na traktowaniu utrwalonych nad palnikiem bakterii fioletem krystalicznym -> barwią się na fioletowo -następnie traktuje się je płynem Lugola (jod tworzy z fioletem kompleks), a później alkoholem -grube ściany Gram+ pozostają zabarwione, natomiast Gram- ulegają odbarwieniu -dodatkowy barwnik (fuksyna) zabarwia Gram- bez barwienia Gram+
|
|
|
začněte se učit
|
|
-dwie warstwy: cienka ściana peptydoglikanu oraz gruba zewnętrzna błona lipoproteinowa z LPS
|
|
|
mechanizm działania penicyliny začněte se učit
|
|
-zakłóca syntezę proteoglikanu prowadząc do powstania osłabionej ściany -najskuteczniej działa na Gram+
|
|
|
začněte se učit
|
|
-czerń Sudanowa - wewnątrzkomórkowe lipidy -zieleń malachitowa - endospory -Alberta-Leybourne'a - ziarnistości metachromatyczne -Ziehl-Neelsena - bakterie kwasooporne
|
|
|
materiał genetyczny bakterii začněte se učit
|
|
-genofor=nukleoid -plazmidy - niewielkie kuliste cząsteczki DNA poza genoforem kodujące cechy dodatkowe np. oporność na antybiotyki, zdolność syntezy enzymów itp.
|
|
|
začněte se učit
|
|
-uwypuklenia błony cytoplazmatycznej u procariotów -odpowiedniki mitochondriów, miejsca zakotwiczenia nukleoidu
|
|
|
začněte se učit
|
|
=wtręty substancji zapasowych -u bakterii glikogen
|
|
|
začněte se učit
|
|
-wzrost wykładniczy -faza C - replikacja chromosomu -faza G - zmienna -faza D - podział
|
|
|
začněte se učit
|
|
-oporny na większość środków antyseptycznych i na mechanizmy odpornościowe organizmu
|
|
|
Najczęstsze zakażenia odcewnikowe začněte se učit
|
|
-S. aureus, Enterococcus spp. Streptococcus spp.
|
|
|
začněte se učit
|
|
-toksyczność (zdolnośc do niszczenia komórek gospodarza) -agresywność=inwazyjnośc (zdolność do przeżycia i namnażania się) -zakaźność=infekcyjność -adherencja -zróżnicowanie antygenowe
|
|
|
začněte se učit
|
|
-termin określający migrację bakterii stanowiących florę fizjologiczną przez ścianę przewodu pokarmowego, czego następstwem są zakażenia narządowe/posocznica
|
|
|
začněte se učit
|
|
-Gram- związany jest z laktonem N-acylo-L-homoseryny -Gram+ - porozumiewają się za pomocą oligopeptydów -skoordynowana reakcja mikroorganizmów na osiągnięcie określonego stężenia autoinduktorów polegająca na aktywacji/represji ekspresji genów
|
|
|
przyczyny mutacji u bakterii začněte se učit
|
|
-mutageneza chemiczna -mutacje spontaniczne -mutageneza radiacyjna (promieniowanie UV - mutacje naprawiane przez fotoliazę)
|
|
|
Przekazywanie materiału genetycznego między komórkami začněte se učit
|
|
-koniugacja - między komórką posiadającą czynnik płciowy F (koliste DNA kodujące niezbędne do koniugacji informacje np. fimbrię płciową) i nieposiadającą (przechodzi sąsiadujące z F DNA, ew. sam czynnik na końcu) -transformacja - wnikania DNA np. z nieżywych osobników -transdukcja - przeniesienie materiału między komórkami za pomocą faga
|
|
|
metody genotypowe w badaniach epidemiologicznych začněte se učit
|
|
-rybotypowanie (analiza genów kodujących rybosomalne RNA) -elektroforeza pulsacyjna genomu ciętego enzymami restrykcyjnymi -PCR fingerprinting
|
|
|
Etapy zasiedlania organizmu drobnoustrojami začněte se učit
|
|
-pierwsza zasiedlana jest skóra noworodka, następnie przednia część gardła, dalej przewód pokarmowy i pozostałe śluzówki
|
|
|
začněte se učit
|
|
kolonizacja nie prowadzi do zaburzeń funkcji życiowych gospodarza
|
|
|
Drobnoustroje kolonizujące ciało człowieka - skóra začněte se učit
|
|
-Acinetobacter -Aerococcus -Bacillus -Clostridium -Corynebacterium -Micrococcus -Peptostreptococcus -Propionibacterium -Staphylococcus -Streptococcus
|
|
|
Drobnoustroje kolonizujące ciało człowieka - jama ustna, przednia część gardła, nosogardziel začněte se učit
|
|
-beztlenowe: Peptostreptococcus, Veilonella, Actinomyces, Fusobacterium -tlenowe: Streptococcus, Haemophilus, Niesseria
|
|
|
Drobnoustroje kolonizujące ciało człowieka - górne drogi oddechowe začněte se učit
|
|
-Acinetobacter -Actinobacillus -Actinomyces -Cardiobacterium -Corynebacterium -Kingella -Haemophilus -Moraxella -Mycoplasma -Neisseria -Prevotella -Veillonella -itd.
|
|
|
Drobnoustroje kolonizujące ciało człowieka - żołądek + jelita začněte se učit
|
|
-Lactobacillus -Enterococcus -Staphylococcus -Enterobacteriaceae -drożdże -Bifidobacterium
|
|
|
Drobnoustroje kolonizujące ciało człowieka - układ moczowo-płciowy začněte se učit
|
|
-Actinomyces -Bacteroides -Clostridium -Enterococcus -Enterobacteriaceae -Gardnerella -Haemophilus -Lactobacillus -Mycoplasma -Prevotella -Staphylococcus -Streptococcus -Treponema -Ureaplasma
|
|
|
začněte se učit
|
|
czynniki mogące w niektórych przypadkach hamować odpowiedź immunologiczną
|
|
|
začněte se učit
|
|
czynniki indukujące wytwarzanie cytokin (LPS, superantygeny itp.)
|
|
|
začněte se učit
|
|
zgrupowania genów kodujących czynniki zjadliwości w chromosomie
|
|
|
začněte se učit
|
|
zamienia fibrynogen w fibrynę
|
|
|
Staphylococcus epidermidis začněte se učit
|
|
-koagulazoujemny -powoduje większość zakażeń związanych z obecnością ciała obcego (cewnika, endoprotezy itp.)
|
|
|
Staphylococcus saprophyticus začněte se učit
|
|
-koagulazoujemny -zakażenia dróg moczowych u kobiet
|
|
|
začněte se učit
|
|
-katalazoujemne -oportunistyczne -najpoważniejszym zakażeniem zapalenie wsierdzia
|
|
|
Peptococcus i Peptostreptococcus začněte se učit
|
|
-Gram+ beztlenowce -przyczyna podostrych zakażeń ropnych i zakażeń wewnątrzbrzusznych
|
|
|
začněte se učit
|
|
-listerioza pod postacią sepsy lub ZOMR -dotyczy alkoholików, wyniszczonych nowotworem, w immunosupresji -listeriolizyna - powoduje powstawanie porów w endosomach
|
|
|
začněte se učit
|
|
-dwa gatunki: enterica i bongori -liczne typy serologiczne i grupy
|
|
|
atypowe formy krętka Borrelia burgdorferi začněte se učit
|
|
-formy sferoplastyczne L - pozbawione ściany komórkowej -pęcherzyki pozakomórkowe blebs - nieaktywne metabolicznie, zawierające lipopeptydy stanowiące źródło stymulacji antygenowej -cysty
|
|
|
začněte se učit
|
|
-pojawia się nie wcześniej niż 3 dni po ukąszeniu, zazwyczaj po 1-3 tygodniach, znika po ok. miesiącu
|
|
|
chłoniak limfocytowy skóry začněte se učit
|
|
-niebolesny czerwono-niebieskawy guzek najczęściej na płatku ucha, brodawce sutkowej lub mosznie -w przebiegu boreliozy częściej u dzieci
|
|
|
przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn začněte se učit
|
|
-czerwonosine, niesymetryczne zmiany skórne -początkowo obrzęk, później dominują cechy zaniku -objaw 3 stadium boreliozy
|
|
|
začněte se učit
|
|
-zmiany w OUN pod postacią ZOMR niekiedy z porażeniem nerwów czaszkowych -zwykle w pierwszych miesiącach po zakażeniu -3 stadia: i - fibromialgia, bolesność mięśni II - limfocytarne ZOMR, zapalenie wielonerwowe III - stadium przewlekłe, zapalenie mózgu i rdzenia, otępienie, psychozy
|
|
|
začněte se učit
|
|
-badania serologiczne ELISA, Western blot -genetyczne: real-time PCR -badanie pmr -badanie płynu stawowego -badanie histologiczne -badania obrazowe
|
|
|
AMP - peptydy przeciwdrobnoustrojowe začněte se učit
|
|
-aktywnośc przeciwwirusowa, przeciwbakteryjna, przeciwgrzybicza i przeciwpasożytnicza -neutralizacja toksyn, aktywność chemotaktyczna, modulacja procesów odpornościowych -5 klas: 1. peptydy anionowe np. dermicydyna 2. kationowe peptydy np. cekropiny, magainina, andropina, katelicydyna
|
|
|
drobnoustroje wytwarzające antybiotyki začněte se učit
|
|
-promieniowce -streptomyces -micromonospora -nocardia -bacillus -pseudomonas -penicillium -aspergillus
|
|
|
antybiotyki przeciwbakteryjne začněte se učit
|
|
-o szerokim spektrum: cefalosporyny, tetracykliny, streptomycyna itp. -działające a Gram+: penicyliny, cykloseryna, bacytracyna, wankomycyna -działające na Gram-: kolistyna, polimykysna B
|
|
|
antybiotyki przeciwgrzybicze začněte se učit
|
|
nystatyna, gryzeofulwina, fumigalina
|
|
|
antybiotyki przeciwnowotworowe začněte se učit
|
|
aktynomycyna, bleomycyna, mitomycyna
|
|
|
struktura cząsteczki wirusa začněte se učit
|
|
-kapsyd - płaszcz białkowy otaczający materiał genetyczny wirusa -glikoprotroteiny - adsorpcja do kom. gospodarza, transport materiału do kom. gospodarza -kwas nukleinowy
|
|
|
klasyfikacja wirusów Baltimore začněte se učit
|
|
Grupa I: dsDNA virusy Grupa II: ssDNA virusy Grupa III: ds RNA virusy Grupa IV: ssRNA”+” virusy Grupa V: ssRNA”-”virusy Grupa VI: RT-RNA virusy Grupa VII: RT-DNA virusy
|
|
|
začněte se učit
|
|
1. adhezja do komórek gospodarza 2. penetracja na drodze fuzji, wiropeksji (wykorzystanie naturalnych mechanizmów transportowych komórki) lub endocytozy 3. odpłaszczenie 4. produkcja białek wczesnych niezbędnych do replikacji 5. replikacja genomu 6. produkcja białek późnych (strukturalnych i umożliwiających złożenie kapsydu) 7. składanie wirionów 8. uwolnienie wirionów z komórki
|
|
|
začněte se učit
|
|
-nie kończy się śmiercią komórki gospodarza -wirus przyłącza swój DNA do materiału gospodarza i jest powielany w czasie podziałów -prowirus nie wywołuje objawów
|
|
|
grupy ryzyka narażenia na wirus H5N1 začněte se učit
|
|
1. niskie, ale rzeczywiste ryzyko - ludzie mający bliski kontakt z drobiem 2. bardzo niskie ryzyko 3. ryzyko hipotetyczne
|
|
|
začněte se učit
|
|
białkopodobne cząsteczki zakaźne, występujące powszechnie w każdym organizmie i całkowicie niegroźne. Dopiero w sytuacji, gdy zmieniają one swoją naturalną konformację, stają się białkiem prionowym infekcyjnym -mogą samopowielać się w organizmie -mogą wywoływać zwyrodnienia mózgu tzw. encefalopatie gąbczaste -choroby prionowe związane są z odkładaniem się włókien amyloidowych
|
|
|
začněte se učit
|
|
-bezkomórkowe czynniki zakaźne, zbudowane wyłącznie z materiału genetycznego (pojedyncze, koliste RNA) -dwie rodziny: Pospiviroidae i Avsunviroidae -powodują choroby roślin wyższych
|
|
|
začněte se učit
|
|
-zmiany mikrotorbielkowate lub zlewające się wakuole w neuropilu -głównie w strukturach korowych i podkorowych -w móżdżku utrata neuronów
|
|
|
začněte se učit
|
|
-choroba neurodegeneracyjna -dotyczyła członków jednego plemienia z Papua Nowej Gwinei, głównie kobiet i dzieci -szerzyła się poprzez obrzędy endokabalistyczne -śmiertelna ataksja móżdżkowa z drżeniem, ruchami mimowolnymi oraz nietrzymaniem moczu i kału -3 fazy: 1. chory jeszcze chodzi, ale niepewnie, delikatne drżenie tułowia, może pojawić się poziomy oczopląs, klonus rzepki 2. chory może siedzieć 3. terminalna - pacjent całkowicie unieruchomiony, nie trzyma moczu i kału, brak otępienia!
|
|
|
Choroba Creutfelda-Jakoba začněte se učit
|
|
-sporadyczna sCJD -przepasażowana jCJD -rodzinna fCJD -wariant CJd vCJD (przepasażowanie encefalopatii gąbczastej bydła na człowieka) -zmiany gąbczaste w głębokich warstwach kory, zanik neuronów -otępienie, mioklonie, zmieniony zapis EEG -postępujący deficyt neurologiczny
|
|
|
začněte se učit
|
|
1. ostra choroba retrowirusowa 2. okres zakażenia bezobjawowego 3. zespół limfadenopatyczny 4. AIDS
|
|
|
začněte se učit
|
|
-pierwotniakowe: toksoplazmoza mózgu, kryptosporidioza -grzybicze: kandidioza, kryptokokoza, histoplazmoza -wirusowe: cytomegalia, opryszczka -bakteryjne: gruźlica, zakażenia ropne -nowotworowe: mięsak Kaposiego, chłoniaki
|
|
|
začněte se učit
|
|
zakażenie, które wystąpiło w związku z udzieleniem świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy choroba: nie pozostawała w momencie udzielania świadczeń zdrowotnych w okresie wylęgania albo wystąpiła po udzieleniu świadczeń zdrowotnych, w okresie nie dłuższym niż najdłuższy okres jej wylęgania
|
|
|
podział zakażeń szpitalnych začněte se učit
|
|
-endogenne - spowodowane flora własną pacjenta -egzogenne - przez drobnoustroje ze środowiska szpitalnego -nieklasyfikowane
|
|
|
czas wystąpienia zakażenia szpitalnego začněte se učit
|
|
-wczesne - do 5-7 doby pobytu w szpitalu -późne - po 7 dobie
|
|
|
postacie zakażeń szpitalnych začněte se učit
|
|
-miejscowe -układowe -uogólnione
|
|
|
postacie zakażeń szpitalnych začněte se učit
|
|
-zakażenia ukł. moczowego -zakażenia ukł. oddechowego -zakażenia ukł. przewodu pokarmowego -posocznica -zakażenia związane z wenflonami, przetoczeniem krwi -zakażenia związane z implantacją itd.
|
|
|
czynniki ryzyka zakażeń szpitalnych začněte se učit
|
|
-jatrogenne - procedury inwazyjne, leczenie immunosupresyjne, łamanie zasad higieny -organizacyjne - przeludnione sale, niedostatek personelu -zależne od pacjenta - choroba podstawowa, skrajne grupy wiekowe (zwiększone ryzyko u pacjentów powyżej 60 roku życia)
|
|
|
drogi przenoszenia zakażeń szpitalnych začněte se učit
|
|
-bezpośredni kontakt personelu z chorymi -kontakt chory-chory -systemy wentylacyjne -wyposażenie pomieszczeń -sprzęt medyczny
|
|
|
infekcyjne zapalenie wsierdzia začněte se učit
|
|
-bakteryjne: S. aureus, S. epidermidis, paciorkowce, enterokoki, pneumokoki, gonokoki -grzybicze: Candida albicans, Aspergillus, Histoplasma -inne: chlamydie, riketsje, mykoplazmy
|
|
|
formy kliniczne zakażeń szpitalnych začněte se učit
|
|
-ZMO - zakażenia miejsca operowanego -ZUM -zakażenia układu moczowego -ZUN - zakażenia krwi -PNEU - szpitalne zapalenie płuc -inne
|
|
|