Nakrotyczne leki przeciwbólowe

Ludzkie endorfiny(4)

B-endorfina, dynorfina, metionina, leucynoenkefalina

Gdzie powstają endorfiny

mózg, przysadka, nadnercza

lokalizacja rec opioidowych

w oun i na obwodzie, szczególnie w układzie limbicznym, wzgórzu, podwzgórzu i prążkowiu, a także w tworze siatkowatym pnia mózgu oraz istocie galaretowatej rdzenia

Rodzaje rec opioidowych

delta, kappa, mi

Rec delta efekt pobudzenia

analgezja, dystrofia, omamy

Rec kappa efekt pobudzenia

analgezja, zwężenie źrenicy, sedacja

Rec mi efekt pobudzenia

analgezja, depresja oddechowa, zależność

Mechanizm działania rec. Opioidowych

hamują związane z białkiem G cyklazy adenylanowe, presynaptycznie hamowanie uwalniania neuroprzeźników przez zmniejszenie prawdopodobieństwa otwarcia kanałów wapniowych, postsynaptycznie hiperpolaryzacja, bo zwiększenie otwarcia kanałów K+

Działanie ośrodkowe opioidów(9)

przeciwbólowe, euforyzucjące (najsilniej iv), uspokajające, depresyjne na ośrodek oddechowy, przeciwkaszlowe, obniżenie temperatury i przemiany materii, najpierw pobudzenie potem zahamowanie ośrodka wymiotnego, obniżenie progu drgawkowego, zwężenie źrenic

Działanie obwodowe opioidów(3)

zwiększenie napięcia mięśni gładkich: napięcie m okrężnych jelit, skurcz zwieracza Oddiego, skurcz zwieracza pęcherza i mięśni moczowodów, uwalnianie histaminy: skurcz oskrzeli, zaczerwienienie, świąd, pokrzywka, hamowanie czynności skurczowej macicy

Morfina drogi podania

dożylnie, domięśniowo, podskórnie, wstrzyknięcia podpajęczynówkowe i nadtwardówkowe, doustnie (wchłania się powoli i nie w pełni), doodbytniczo, miejscowo

U kogo zmniejszamy dawkę morfiny

u chorych z niewydolnością nerek

Objawy ostrego zatrucia morfiną(6)

upośledzenie czynności oddechowej ze znaczą sinicą, senność przechodząca w śpiączkę, obniżenie temp, zwiotczenie m szkieletowych, osłabienie lub zniesienie odruchów, źrenica szpilkowata

Ostre zatrucie morfiną postępowanie

usunięcie niewchłoniętego związku przy zatruciu doustnym, opóźnianie wchłaniania, udrożnienie dróg oddechowych, stosowanie leków antagonistycznych w najmniejszych możliwych dawkach do przywrócenia czynności oddechowej

Leczenie zależności od opioidów

przejście z zależności niekontrolowanej do kontrolowanej=podawanie metadonu, buprenofiny, lewometadylu, zapobieganie objawom odstawiennym, niedopuszczanie do powstania euforii po podaniu pozajelitowym opioidów

Opioidy działania niepożądane(11)

osłabienie czynności oddechowej, nudności, wymioty, zawroty głowy, zaburzenia orientacji, zaparcia, wzrost ciśnienia w drogach moczowych i zółciowych, rzadko: pocenie się, mioklonie, suchość w jamie ustnej, depresja

Opioidy przeciwwskazania

dzieci i niemowlęta, osoby ze zmniejszoną wydolnością oddechową, upośledzenie czynności wątroby, przerost gruczołu krokowego, niewydolność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy, zaburzenia emocjonalne, nerwice, urazy głowy, jako środki łagodzące bóle porodowe

Interakcje z anksjolitykami i lekami nasennymi

nasilenie działania sedatywnego

Interakcje z cimetydyną

hamuje metabolizm

Interacje z lekami przeciwdepresyjnymi

pobudzenie lub depresja, spadek lub wzrost ciśnienia tętniczego

Interakcje z metoklopramidem

antagonizowanie efektu żołądkowo-jelitowego

Leworfanol

czysty agonista, podobny do morfiny, lepiej z p. pok

Petydyna

czysty agonista, działanie ośrodkowe jak morfina, inne obwodowe

Petydyna działanie obwodowe

słabsze działanie kurczące mięśnie, słabsze działanie zapierające, nie hamuje czynności skurczowej macicy, nie kurczy źrenic, wolna tolerancja

Difenoksylat

czysty agonista, tylko doustnie, silnie zapierający, lek przeciwbiegunkowy

Loperamid

czysty agonista, tylko doustnie, silnie zapierający, lek przeciwbiegunkowy

Tylidyna

czysty agonista, silna zależność

Fentanyl

czysty agonista, krótko i silnie działający, plastry

Analogi fentanylu

długie działanie, lofentanyl, alfentanyl, sulfentanyl

Metadon

czysty agonista, leczenie zależności opioidowej doustnie nie wywołuje euforii, podawany z małą dawką naloksonu, żeby iv też nie wywoływał

Normetadon

czysty agonista, przeciwkaszlowo głównie

Lewometadyl

czysty agonista, leczenie zależności opioidowej

Propoksyfen

czysty agonista, prawoskrętny=przeciwbólowo, lewoskrętny=przeciwkaszlowo

Pentazocyna

agonista ze słabym efektem anatagonistycznym, słabiej na mięśnie gładkie, nie hamuje czynności macicy, nie przechodzi przez łożysko, rzadko depresje oddechowe u noworodków

Nalbufina

agonista ze słabym efektem anatagonistycznym

Butrofanol

agonista ze słabym efektem anatagonistycznym

Buprenofina

agonista ze słabym efektem anatagonistycznym

Buprenofina działanie

60-100x silniejsze niż morfina, większe powinowactwo do rec niż morfina, leczenie uzależnień z naloksonem, nalokson nie w pełni antagonizuje jej działanie, dobrze się wchłania z ppok i błon śluzowych

Tramadol

agonista ze słabym efektem anatagonistycznym

Nalokson

czysty antagonista

Nalokson wchłanianie

słabo z przewodu pokarmowego, po podaniu dożylnym działa ok 60-90 min

Nalorfina, lewalorfan

leki antagonistyczne o słabych właściwościach agonistycznych

Opioidy zastsowanie(10)

bóle nieustępujące po podaniu innych leków, bóle śród i pooperacyjne, bóle nowotworowe, zawał serca, oparzenia, urazy, ostry obrzęk płuc, zwyrodnieniowe zapalenie stawów, RZS, biegunka(loperamid), kaszel (kodeina)

Na jakie bóle nie działają opioidy

neuropatycznych, kostnych, związanych z postępującym wyniszczeniem (zaniki mięśniowe, odleżyny)