otázka |
odpověď |
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) začněte se učit
|
|
organizacja regionalna powstała w 1994r.; skupia 56 państw; celem jest umacnianie bezpieczeństwa i współpraca w zakresie polityczno-wojskowym, gospodarczo-ekonomicznym i humanitarnym; decyzje podjęte na forum OBWE nie są wiążące prawnie
|
|
|
začněte se učit
|
|
KBWE – Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, mająca doprowadzić do odnowienia dialogu pomiędzy państwami Europy Zachodniej i Wschodniej – akt końcowy konferencji przyjęty został po 2 latach rozmów w Helsinkach 1 sierpnia 1975r.
|
|
|
Podstawowe instytucje OBWE začněte se učit
|
|
Rada Ministerialna, Wysoka Rada, Stała Rada, Konferencje przeglądowe, Wysoki Komisarz OBWE ds. Mniejszości Narodowych; Przedstawiciel OBWE ds. Wolności Mediów; Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka; Zgromadzenie Parlamentarne OBWE
|
|
|
Podstawowe cele i zadania OBWE związane z bezpieczeństwem: začněte se učit
|
|
negocjowanie porozumień dotyczących kontroli zbroje, rozbrojenia oraz środków budowy zaufania i bezpieczeństwa; konsultacje i współpraca w dziedzinach związanych z bezpieczeństwem; wpływanie na obniżenie ryzyka powstawania konfliktów
|
|
|
Podstawowe cele i Zadania OBWE związane z gospodarką začněte se učit
|
|
działania na rzecz praw człowieka i wolności ludzkich; działania na rzecz przestrzegania zasad gospodarki wolnorynkowej; organizowanie corocznych spotkań poświęconych gospodarce i ochronie środowiska (Forum Ekonomiczne)
|
|
|
Która z agend OBWE działa w Warszawie? začněte se učit
|
|
Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR)
|
|
|
začněte se učit
|
|
nie dotyczy jedynie danego obszaru geograficznego, ale jego skutki odczuwalne są dla całego świata lub jego przeważającej części
|
|
|
Typy problemów globalnych začněte se učit
|
|
demograficzne i żywnościowe; surowcowo-energetyczne; degradacji środowiska naturalnego; zagrożenia spowodowane postępem w nauce i technice; choroby cywilizacyjne; problemy cywilizacyjno-kulturowe; terroryzm; konflikty zbrojne
|
|
|
Problemy demograficzne i żywnościowe začněte se učit
|
|
przeludnienie w krajach słabo rozwiniętych (zamieszkuje je ¾ ludności świata); zwiększone zapotrzebowanie na żywność, któremu lokalny przemysł i rolnictwo nie są w stanie sprostać; problemy demograficzne krajów wysoko rozwiniętych – ujemny przyrost naturalny i nadprodukcja żywności (nie zaspokaja ona w pełni potrzeb światowych)
|
|
|
Problemy surowcowo-energetyczne začněte se učit
|
|
zwiększające się zapotrzebowanie na dobra materialne, a więc także surowce do ich produkcji – wykorzystanie surowców energetycznych na wysokim poziomie sprawia, że stają się one coraz rzadsze i tym samym rosną ich ceny; inwestycje w energię atomową spotykają się z protestami
|
|
|
Degradacja Środowiska Naturalnego začněte se učit
|
|
nadmierna eksploatacja zasobów naturalnych; wzrost emisji substancji szkodliwych do atmosfery; efekt cieplarniany; zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych (ścieki i nawozy)
|
|
|
Zagrożenia spowodowane postępem w nauce i technice začněte se učit
|
|
wykorzystanie nowych osiągnięć w kontrowersyjny sposób (klonowanie, energia atomowa)
|
|
|
začněte se učit
|
|
AIDS; anoreksja i bulimia; cukrzyca; choroby układu krążenia; depresja; nerwica; nowotwory; otyłość
|
|
|
Problemy cywilizacyjno-kulturowe začněte se učit
|
|
dotyczą państw słabo rozwiniętych (państw trzeciego świata) i są głównie efektem kolonializmu – ogromny dystans dzieli kraje rozwinięte i kraje postkolonialne (np.: analfabetyzm)
|
|
|
začněte se učit
|
|
działanie osoby lub grupy osób mające na celu wymuszenie na władzy i społeczeństwie danego kraju określonych świadczeń lub zachowań realizowane bez skrupułów – za pomocą przemocy fizycznej lub psychicznej (terroru)
|
|
|
začněte se učit
|
|
działanie dwóch wzajemnie zwalczających się stron, których celem jest podporządkowanie sobie przeciwnika lub wyciągnięcie korzyści z uczestnictwa w konflikcie
|
|
|
začněte se učit
|
|
konflikt znaczy więcej niż wojna – stroną w konflikcie może być państwo, które formalnie nie znajduje się w stanie wojny; stroną w konflikcie może też być podmiot formalnie nie uznawany za państwo
|
|
|
Podział konfliktów ze względu na zasięg začněte se učit
|
|
wewnętrzne (wojna domowa); zewnętrzne (minimum 2 państwa)
|
|
|
Podział konfliktów ze względu na terytorium začněte se učit
|
|
globalne (konflikt między mocarstwami); regionalne (konflikt między najważniejszymi państwami regionu); lokalne (konflikt między państwami o słabej pozycji na arenie międzynarodowej)
|
|
|
Podział konfliktów ze względu na wywołujące je czynniki začněte se učit
|
|
ekonomiczne; polityczne; ideologiczne
|
|
|
Podłoże ekonomiczne konfliktów začněte se učit
|
|
zła sytuacja materialna ludności; uzależnienie ekonomiczne jednego państwa od drugiego; brak zgody na międzynarodowe ekonomiczne status quo
|
|
|
Podłoże polityczne konfliktów začněte se učit
|
|
napięcia społeczne; podziały etniczne; roszczenia terytorialne; działalność opozycji; poczucie zagrożenia zewnętrznego
|
|
|
Podłożę ideologiczne konfliktów začněte se učit
|
|
religia; uprzedzenia w stosunku do rasy, narodu lub grupy społecznej; uwarunkowania historyczne
|
|
|