patowod cwiczenia 3 zapalenia

Cele procesu zapalnego

eliminacja pierwotnej przyczyny uszkodz kom, usuniecie martwych tk i kom, zapoczatk procesu gojenia

Zapalenie stanowi część

odporności wrodzonej

Te same mechanizmy, które eliminują czynniki uszkadzające, moga prowadzic do

destrukcji wl tk organizmu, jak w przypadku reakcji zapalnej: b nasilonej, wydluzonej, nieodpowiedniej, skierowanej przeciwko antygen srodowiska

Co pelni wazna role w procesie zapalnym?

Komorki reakcji zapalnej, mediatory, naczynia krwionosne, ECM

Zapalenia ostre

gwałtowne poczatek, krotki okres trawnia, wysiek zawierajacy plyny i bialka osocza, nacieki z neutrofilow, znacznie nasilone objawy

Zapalenie przewlekłe pojawia się wtedy gdy

nie mozna szybko usunac czynnika uszkadzajacego

Zapalenie przewlekek charakterystyka

Dlugi okres trawnia, w nacieku limfocyty i makrofagi, rozrost naczyn, bliznowacenie, objawy slabiej wyrazony

Inny podzial zapalenia niz ostre i przewlekle

uszkadzające, wysiękowe i wytwórcze

Zapalenia uszkadzające

przewaza uszkodzenie tkanki, czesto z martwicą np. poliomyelitis, ch Heinego Medina

Zapalenie wysiękowe może wytwarzać

przesięk, wysięk surowiczy lub wysięk krwotoczny

Zapalenie wysiękowe surowicze

np wysiekowe zapalenie oplucnej, moze byc niezytowe (przerosty zapalne nablonka tworzace polipy np w nosie czy okreznicy)

Zapalenie wysiękowe wloknikowe

powierzchowne i glebokie; moze ulec organizacji, np. zmiesowacenie pluca po zapaleniu, zrosty petli jelitowych, tkanka ziarninowa

Zapalenie wysiękowe wloknikowa powierzchowna

wloknikowe zapalenie osierdza, serce kosmate, cor villosum, osierdzie zrasta sie z sercem; mononukleoza zakażna, wloknik na migd podniebiennych, wloknikowe zapalenie otrzewnej

Zapalenie wysiękowe wloknikowa glebokie

enterocolitis w mocznicy, zapalenie pluc, angina diphterica; postac zapalenie blonicowego, moze ulec organizacji, np zmiesowacenie pluca po zapaleniu, zrosty petli jelitowych, tkanka ziarninowa

Zapalenie wysiękowe ropne

neutrofile+mikroby+ich toksyny+tk martwicza; rozna w zaleznosci od drobnoustroju wodnista, luzna, zielonkawa Streptococcus, gesta zolta: s aureus, gesta biala; staphylococcus sp, blekitnawa bacillus

Zapalenie wysiękowe ropne powierzchowny

conjunctivitis, ropniak pech zolciowego, parodontosis, ropne zapalenie opon mozgowych

Zapalenie wysiękowe ropne gleboki

ropien, zapalenie wyroskta robaczkowego, karbunkuł(czyrak mnogi w sasiedztwie oczodolu, bardzo niebezp ze wzgledu na sasiedztwo z cun)

Zapalenie wysiękowe krwotoczne

variola vera=nigra, wąglik

Zapalenie wysiękowe zgorzelinowe

przewlekłe zaostrzające zapalenie pęcherzyka zolciowego

Zapalenie wywórcze

tworzony ziarniniak olbrzymiokom wokol cial obcych(np. szklo, perly rakowe) odmiana: lipophagic granuloma, ziarniniak tluszczowy, po urazie tk tluszczowej; moze imitowac nowotwór

Cechy zapalenia

calor, rubor, tumor, dolor et functio laesa = zapalone miejsce jest gorące, zaczerwienione, obrzęknięte, bolesne i ma uposledzona funkcje

Zapalenie ostre to... A jego cel

natychmiastowa wczesna reakcja na uszkodzneie, ktorej celem jest dostarczenie leukocytow do miejsca uszkodzenia

W zapaleniu ostrym wystepuja 2 typy zmian:

zmiany naczyniowe i zmiany komorkowe

zapalenie ostre zmiany naczyniowe

rozszerzenie ze wzrostem przepływu oraz przepuszczalności i adhezją leukocytow do pobudzonych komorek srodblonka i nastepujaca po niej migracja

zapalenie ostre zmiany komórkowe... W przypadku zapalenia ostrego to (typ komórek)

emigracja leukocytow z krazenia, ich rekrutacja w ognisku uszkodzenia oraz ich aktywacja; w przypadku zapalenia ostrego to neutrofile wielojadrzaste

Zapalenie ostra wywoluja

infekcje(b, w, g,p), urazy, martwica, ciala obce, reakcje immunologiczne (typu reakcji nadwrazliwosci)

Czynniki chorobotwórcze rozpoznowane są przez

fagocyty, komorki dendrytyczne i inne np. srodblonkowe, dzieki tzw receptorom rozpoznajacym wzorce

Receptory rozpoznajace wzorce, jakie rodziny?

Receptory Toll-podobne i inflamasom

Receptory Toll-podobne

10TLR u ssakow, rozpoznaja produkty bakterjne i in TLR znajdujace sie w bl kom i endosomach przylaczaja drobnoustroje pozakom i pochloniete

Receptory Toll-podobne, po rozpoznaniu...

aktywowane sa czynniki transkrypcyjne i dochodzi do stymulacji prod bialek wydzielniczych oraz blonowych, takich ja mediatory stanu zapalnego, interferony, itp

Inflamasom

wielobialkowy kompleks cytoplazmatyczny, rozpoznajacy produkty kom martwiczych, np. kwas moczowy, pozakom ATP, i inne

Po aktywacji inflamasomu dochodzi do

uruchomienia szlaku kaspazy-1, ktora rozcina prekursory IL-1B na formy biologicznie czynne

IL-1 jest

istotnym mediatorem ostrego zapalnego, odpowiedzialnym za rekrutacje leukocytow ktore fagocytuje i niszcza kom martiwcze

W dnie moczanowej fagocyty pochlaniaja

krysztalki moczanu i akt inflamasom, co prowadzi do wytw IL-1 i wystapienia ostrego stanu zapalnego

IL-1 odgrywa rowniez istotna role w przypadku (choroby)

miazdzycy i cukrzycy typu 2 na tle otylosci, gdyz inflamasom jest aktywowany takze przez cholesterol i WKT

W momencie zmiany średnicy naczynia i wzrostu przeplywu naczyniowego mamy do czynienia z

przesiękiem

Przesięk, etap pierwszy

początk, kilkusek skurcz naczyn z nastepowym rozsz tetniczek; pojawia się rumień (erythema) i wzmozone ucieplenie danego miejsca

Przesięk, etap drugi

Wzrost przepuszczalnosci naczyn mikrokrazenia z wydostawianiem sie plynu bogatobial do tk pozanaczy, w naczyniu tworzy sie zastoj(stasis) w wyniku zwieksz st erytocytow, wzrostu lepkosci krwi i zwolnienia jej przeplywu

Przesiek, etap trzeci

marginalizacja leukocytow na powierzchni srodblonka

Gdy dochodzi do nasilonego wzrostu przepuszczalnosci scian naczen, groomadz się

wysiek. Komorki i plyn bogato komorkowy przenikaja przez rozszerzone naczynia do tkanek, wytwarza sie gradient onkotyczny miedzy tkanka a naczyniem

Gradient onkotyczny; woda i jony przeplywaja do

przestrzeni pozanaczyniowej, tworzy sie obrzek (edema).

Wysieki sa charakterystyczne dla... a przesieki dla...

wysieki dla procesu zapalnego, przesieki wystepuja w wielu stanach niezapalnych

Mechanizmy wzrostu przepuszczalnosci

skurcz kom srodblonka, uszkodzenie kom srodblonka, wzmozona transcytoza, wyciek z nowo utworzonych naczyn krwionosnych

Skurcz kom srodblonka

szcz miedzykom w scianie zylek pozawlosnicz, proces odwracalny, inicjowany przez histamine, bradykinine, leukotrieny i inne mediatory

Skurcz kom srodblonka; skurcz komorek jest

natychmiastowy i krotkotrwaly(do 30 min), odp natychmiastowa przemijajaca. TNF i IL-2powoduja reorganizacje cytoszkieletu kom srodbl->odsuwanie sie kom z rozerwaniem pol miedzykom

Uszkodzenie kom srodblonka

martwica i oddzielanie sie pericytow, przeciek plynow i bialek

Uszkodzenie kom sroblonka wystepuje w przypadku... często współistnienie

silnych czynnikow destrukcyjnych jak np oparzenie, zakazenie. Czesto wspolistnieje adhezja plytek z wytworz zakrzepow

Uszkodzenie kom srodblonka; adhezja plytek z wytworzeniem zakrzepow, taki stan utrzymuje sie przez

wiele godzin lub dni, dpoki nie wystapi naprawa lub zakrzepica; odp natychmiastowa utrwalona

Uszkodzenie kom srodblonka; w przeciwienswtie do skurczu kom srodblonka, ten moze zachodzic zarowno w...

w zylkach, kapilarach jak i w tetniczkach

Uszkodzenie kom srodblonka; w przypadku mniej nasilonego uszkodzenia proces moze zajsc

z pewnym opoznieniem; np oparzenie sloneczcne sredniego st pojawi sia na skorze wieczorem

Dlaczego uszkodzenie kom srodblonka, proces z opoznieniem?

Apoptoza oraz cytokiny(pobudzenie leukocytów -> uwalnianie RFT i proteaz -> uszkodzenie srodblonka)

Wzmozona atranscytoza

dotyczy zylek, zwlaszcza poddanych dzialaniu niektorych mediatorow, jak np VEGF

Wyciek z nowo utworzonych naczyn krwionosnych

nie wytworzyly one jeszcze pol miedzykom i wykzuja zwieksz ekspresje receptorow dla mediatorow wazoaktywnych

Naczynia limfatyczne wspolne z ukladem fagocytow jednojadrowych stanowia

2 linie obrony (wowczas gdy nie udaje sie odseprarowac lub zneutralizowac czynnika sprawczeg)

Naczynia limfatyczne moga ulec

wtornemu zapaleniu (lymphangitis), ktore moze zajac rowniez wezly chlonne(lymphadenitis)

Powiekszenie wezlow chlonych to skutek

proliferacji limfocytow i makrofagow oraz przerostu fagocytow. Na skorze widoczne sa rumieniowate pregi odwzorwujce przebieg zapl nacz limfat

Rekrutacja leukocytow sklada się z

1) marginalizacja i toczenia sie po powierzch srodblonka,2) adhezji i przechodzienia miedz kom srodblonka,3) migracji leukocytow w przestrz srodmiazszowej w kierun sygn chemotaktycznego

Marginalizacja i toczenie sie po pow srodbl: w miejscu gdzie kapilary przechodza w zylki pozawlosniczkowe

prad krwi jet kierowany w strone scian naczyn. Mniejsze, dyskoidalne erytrocyty poruszaja sie szybciej od wiekszych kulistych leukocytow, wskutek czego sa wypych z cen strum krwi; marginalizacja

Marginalizacja

Interakcja z komorkami sroblonka leukocytow

Marginalizacja i toczenie sie po pow srodbl: na komorkach: po marginalizacji nastepnie

selektyny reguluja proces toczenia sie. Na kom srodbl i tromobyctach wystepuje E-selektyna, zas na wiekszosci leukocytow l-selektyna

Ekspresja selektyn srodblonkowych rosnie w momencie zadzialania

odpowiednich mediatorow prozapalnych, np histaminy, trombiny(w niepobudz kom P-selektyny magazynowe sa w wewnatrzkom cialkach Weibela-Palade

Marginalizacja i toczenie sie po pow srodbl: Il-1 oraz TNf powoduja

pojawienie sie E-selektynny kom srdblonka. Na leukocycie zas wystepuje zmdyfikowana glikoproteina sjalo-Lewis X, ktora jest ligadnem dla selektyn

Adhezja i przechodzenie miedzy kom sroblonka: w etapie adhezji leukocyty scisle przewieraja do

kom srodblonka, pelzaja po nich i przekraczaja ich blone podstawna, przechodzac do przestrzeni pozaczyniowej

Adhezja i przechodzenie miedzy kom sroblonka: leukocyt do przestrz pozanacz, jest to mozliwe dzieki

cz z rodziny immunoglobulin(ICAM-1, VCAM-1 ich ekspresja jest pobudzana prez il-1 i TNF) ktore lacza sie z intergrynami na pow leukocytow

Migracja leukocytow w prz. srodmiazsz w kier syg chemotak: w czasie migrajci leukocyty

przeciskaja sie w miejscu pol miedzykom(zylki, krazenie plucne, cz adhezyjna PECAM-1=CD31 obecna na leukocytow i srodblonku)

Migracja leukocytow w prz. srodmiazsz w kier syg chemotak: w czasie migracji leukocyty uzywaja... do przekroczenia

uzywaja kolagenoz do przekroczenia bl podstawnej

Migracja leukocytow w prz. srodmiazsz w kier syg chemotak: chemotaksje stymulu

prod bakteryjne(zaw N-formylo-Met), chemokiny, dopelniacz(c5), eikozanoidy(LTB4)

Migracja leukocytow w prz. srodmiazsz w kier syg chemotak stymulanty chemotaksy lacza

zwiazki te lacza ze swoimi receptorami powodujac powstawanie kurczliwych elementow cytoszkieletu

Migracja leukocytow w prz. srodmiazsz w kier syg chemotak: ECM umozliwia

kotwiczenie pseudopodiow. Kierunek ruchu okresla gest receptorow w danym miejscu

Migracja leukocytow w prz. srodmiazsz w kier syg chemotak: w zapaleniu ostrym w pierwszej kolejnosci

W zapaleniu ostrym pierwszymi migrujacymi kom sa neutrofile, a w drugiej kolejnosci(po 24h) monocyty

Po etapie rekrutacji leukocytow w miejsce zakazania nstepuje

ich aktywacja(poprzez drobnoustroje, produk martwych tk, mediatory)

Aktywacja leukocytow skutkuje ona nasileniem

fagocytozy, niszczenia pochlonietych cz, uwalniania czynnkow niszczacych pozakom, wytwarzania mediatorow

W czasie fagocytozy leukocyty najpierw rozpoznaja

napotkane cz. Jesli to bialka gospodarza to rozp je opsoniny

Do najwazniejszych opsonin naleza

przeciwciala IgG, wiazace antygeny drobnoustrojow, produkty rozpadu skl C3 dopel i bial osoczowych oraz kolektyny

Kolektyny laczace sie z

grupami cukrowymi scian mikrobow

Opsoniny obecne sa zarowno

we krwi jak i ich wytwarzanie indukuje pojawienie sie drobnoustrajow

Gdy zachodzi neutralizacja pochlonietych czastek, uwalniane sa

RFT(oksydaza NADPH) i enzymy lizosomalne(u neutrofil MPO, wytw rodnik podchlorawy; elastaza)

W ziarnistosciach leukocytow zawarte sa rowniez

bakterioboj bialko zwieksz przepuszcz bl, lizozym, glowne bialko zasadowe(MBP, eozynofile, cytotk wobec pasozytow), defensyny(perforacja bl bakterii)

Enzymy moga zostac wydzielone poza komórkę na drodze mechanizm

1) wakuola pozos otwara przez pewien czas2) mat trudne d wchlonieciana3) blona fagolizosomu uszkodzona przez ostre brzegi

Proces zapalny moze powodowac

znaczne uszkodzenia tkanek; gdy pobudzenie leukocytow dlugotrwale/nadmierne lub wskutek przedluz sie stanu zapalnego niedokrwienie z nastepowa reperfuzja

Ostre odrzucenie przeszczepu

limfocyty, przeciwciala, dopelniacz

Astma

Eozynofile, IgE

wstrzas septyczny

cytokiny

Reumatoidalne zap stawow

Limfocyty, makrofagi

Przewlekle odrzucanie przeszczepu

Limfocyty, makrofagi, cytokiny

Choroby, w ktorych dochodzi do zaburzenia funkcji leukcoytow to

mutacje TLR lub inflamasomu, supresja i nowot szpiku kostnego, cukrzyca, sepsa, niedokrwistosc, LAD, CGD, zespol Chediaka-Higashiego

CGD

przewlekla choroba ziarniniakowa; niedobor elementu oksydazy NADPH

LAD

niedobor adhezji leukocytow

zespol Chediaka Higashiego

zaburzenie dystrybucji organelli, uposledzenie degranulacji lizosomow, ciezkei uposledzenie odpornosci

Następstwa ostrego zapalenia, kategorie

Rozejscie, Progresja do zapalenia przewleklego, blizowacenie(wloknienie)

Rozejscie

uszkodzenie o niewielkiej intensywnosci/krotkim okresie trwania, tk bedaca w stanie odtworzyc nieodwracalne uszkodzone komorki

W rozejsciu neutralizacja lub usuniecie

mediatorow, noramlizacja przepuszcz scian naczyn, zatrzyanie emigracji leukochtow

Rozejscie: apoptoza... produkcja

apoptoza neutrofilow, produkcja cytokin przeciwzapalnych i czynn wzrostu, proliferacja komorek

Rozejscie: za usuwanie tkanek i obrzeku odpowiadaja

fagocyty oraz krazenie chlonki

Progresja do zapalenia przewleklego; dalej

regeneracja albo bliznowacenie

Bliznowacenie lub wloknienie

nastepstwo rozleglego uszkodzenia(np ropnia), tkanka niezdolna do regeneracji

Typy morfologiczne zapalen ostrych

Zapalenie surowicze, wloknikowe, ropne i ropien, owrozedzenie

Zapalenie surowicze

wydzielanie obfitego, wodnistego, ubogobial wysieku np pecherz skorny

Zapalenie surowicze wysiek pochodzenia

osoczowego, tudziez z miedzyblonka jamy otrzewnowej, oplucnowej lub osierdziowej

Zapalenie wloknikowe

powazniejsze uszkodzenie, znaczny wzrost przpeuszcz naczyn(przechodzi np fibrynogen)

Wysiek włoknikwoy jest usuwany przez

fybrynolize i m karofagi (rozejscie), mozee tez ulec zbliznowaciu(organizajca)

Przyklad zapalenie wloknikowe

wlokniste blizny osierdzia zaburzajace prace serca

Zapalenie ropne i ropnie

obfity wysiek ropny skladajacy sie z neutrofilow, obumarlych kom i plynu wysiekowego.

Szczgolns klonnoscdo powodowania zapalen ropnych wykazuja

mikroorganizmy ropotworcze, jak np gronkowce

Ropien jest

ograniczonym skupiskiem wysieku ropnego, majacym martwiczo zmienioną cz w centrum

Ropien otoczony jest... Z czasem moze zostac zastapiony...

pasmem neutrofilow oraz poszerzonymi naczyniami i proliferuj fibroblastami. Z czasem moze zostac zastapiony tkanka laczna z wyworzenieme blizny w swoim otoczeniu

Owrzodzenie

miejscowe uszkodzenie narzadu/tkanki, bedace skutkiem martwicy komorek i nagromadzenia tkanki zmienionej zapalnie i martwiczo

Owrzodzenie wystepuje wowczas, gdy

proces zapalny i martwica tocza sie blisko powierzchni

Najczestsze lokalizacje owrzodzenia

sluzowki jamy ustnej, zoladka, jelit, ukaldu moczowo-plciwowego, tk podskorna konczyn dolnyn osob starszych z zaburz krazenia predysp do nadmiernej martwicy

Przyklady owrzodzenia

wrzod zoladka i dwunastnicy

Chemiczne mediatory i regulatory zapalenia wytwarzane sa

w watrobie lub w miejscu zapalenia

Chemiczne mediatory i regulatory zapalenia: gromadzone sa

w ziarnistosciach(histamina, mastocyty) lub syntetyzowana de novo w odpowiedzi na bodziec

Mediatory osoczowe takie jak... kraza...

dopelniacz, kininy, czynnii krzepniecia kreza we krwi w formie nieaktywnych prekursorow

Mediatory pochodzenia komorkowego

Aminy naczynioaktywne, Metabolity kwasu arachinonowego, czynniki aktywujace plytki, cytokiny, rFT, tl azotu, enz lizosomalne leukocytow, neuropeptydy

Mediatory pochodzenie osoczowego

Uklad dopelniacza, uklad krzepniecia oraz uklad kinin

Aminy naczynioaktywne np sa uwalniane

histamina i serotonina w komorkach tucznych, bazofilach, trobocytach sa uwalnianie jako pierwsze

Histamina uwalniania jest w odpowiedzi na

urazy fizyczne, reakc immunolog zw z IgE, fragm c3a i c5a dopleniacza, bialka leukocytarne uwal histamine, neuropeptydy, cytokiny prozapalne

Histamina powoduje... jest rozkladana

rozszerzenie tetniczek. Jest rozkladana prezez histaminazę

Serotonina magazynowana jest w

ziarnistosciach gestych plytek krwi i uwalaniania jet w procesie ich agregacji. Wywyoluje skurcz naczynia w cz krzepniecia, a takze(jako neuromediator) reguluje motoryke jelit

Metabolity kwasy arachinonowego uwalniane są z

fosfolipidow blon w odpowiedzi na bodziec mechaniczny, chemiczny lub tez mediator zapalenia (np C5a)

Metabolity kwasy arachinonowego sa wytwarzane

na drodze 2 szlakow: cyklooksygenazy i lipooksygenazy

Prostaglandyny i tromboksan moga cechowac sie

specyf lokali tk, np dzial antagonist TXA2(plytki) u PGI2(srodblonek), PGD2(mastocyty), wywoluja bol i goraczke

Leukotrieny LTB4

LTB4 wytwarz w neutrfilach i niekt makrofagach jest silnym chemoatraktantem i wywoluje agregację neutrofilow

Leukotrieny LTC4

i jego met: LTD4 i LTE4 wytwarz glownie w mastocytach, powoduje skurcz naczyn krwionosnych, oskrzeli oraz wzrost przepuszczalnosci scian naczyn

Lipoksyny to

produkty przemian leukotrienow powstajace po wniknieciu leukocytow do tkanek. Hamuja chemotaksję i adhezje neutrofilow do endotelium(dzial antag w stosunku do leukotrienow)

Lipoksyny: innym zrodlem tych zwiazkow sa

trombocyty, jednak moga one jednie przeksztalcac zwiazki wytwarz przez neutrofile i przekazywane plytkom krwi(biosynteza transkomorkowa)

Cyklooksygenaza wystepuje w

dwoch formach cox 1 i cox 2

Cox 1 jest wytwarzazna

przez fizjologicznie i utrzymuje homeostaze organizmu(chroni bl sluz zoladka przed uszk Hcl) oraz pojawia sie w czasie zapalenia

Cox2 wystepowanie

nie wystepuje w tk prawidlowych, jedynie w tych zmienionych zapalnie

Inhibitorami COX sa

aspiryna i ine NLPZty(np ibuprofen); te blokujace selektywnie cox2 moga zwiekszac ryzyko zaburzen sercowo-naczyn i naczyn-mozgowych(blokuja synteze PGI2 wsrodblon, TXA2 nie jest hamowany, zakrzepy)

Glikokortykosteroidy hamuja

eikazanoidy, lecz na drodze innego mechanizmu - hamowania fosfolipazy A2

Cczyniki aktywujace plytki, np

PAF (z fosfolipidow bl neutrofilow, monocytow, bazofilow, kom srodblonka, plytek krwi i innych)

Czynniki aktywujace plytki wywoluja

skurcz naczyn krwionosnych i oskrzeli(100-1000xsil od histaminy) oraz stymulujacy synt eikazanoidow i cytokin.

Czynniki aktywujace plytki: zwiekszaja tez adhezje

leukocytow, chemotaksje, degranulacje i przelom oksydacyjny

Cytokiny: w zapaleniu ostrym glowna role odgrywaja

czynnik martwicy nowotworow(TNF), IL-1, IL-6 i chemokiny

Cytokiny: w zapaleniu przewleklym glowna role odgyrwaja

interferon-y (IFN-y), IL-12

IL-17 wytwarzana w... jest istotna w czasie

w LiT; w czasie rekrutacji neutrofilów oraz w walce z infekcjami i chorobami zakaznymi

TNF i IL-1 produkowane przez

makrofagi i komorki tuczne, srodblonkowe i inne co stymuluje obecnosc bakteryjnych ednotoksny, kompleksow immunologicznych i produktow wytwarzanych przez LiT

IL-1 pobudza

inflamasom

W prcoesie zapalnym najwazniejsza rola cytokin jest

pobudzenie srodblonka, w wyniku czego dochodzi do wzrostu ekspresji cz adhezyjnych, wzmozonej rekrutacji leukocytoow, wydzielania dodatkowych cytokin i eikozanoidow

TNF zwieksza

pozazakrzepowe wlasciwosci srodblonka

IL-1 aktywuje

fibroblasty tkankowe (produkcja ECM)

TNF i IL-1; oba na raz wywoluja

odp ukladowa ostrej fazy(gorączka, senność, synteza w watrobie bialek ostrej fazy, wyniszczenie, uwolnienie do kraz neutrofilow, spadek cisnienia krwi)

Chemokiny maja zdolnosc do

aktywacji i pobudzenia chemotaksji roznych leukocytow, kontroluja wlasciwa organizacje anatomciczna tkanek limfatycznych

Dwa z receptorow chemokin, sprzezonych z bialkiem G... uczestnicza w...

CXCR4 i CXCR5 uczestnicza w wiazaniu i wnikaniu do limfocytow wirusa HIV

Glowne grupy chemokin to

CXC(-cys-x-cys; np. IL-8, wytw przez pobudz makrofagi, kom srodbl i fibroblast w odp na IL-1 i TNF) oraz CC(-cys-cys) np b chemotak monocyt MPC-1, b zapal makrofag MIP-1a, eotaksyna-czynnik chemotakt eozynofilow

RFT niszcza... w niskich stezeniach

sfagocytowane kom i martwe tkanki. W niskich stezeniach zwiekszaja ekspresje chemokin, cytokin i cz adhezyjnych

RFT w wysokich stezeniach

uszkadzaja kom srodbl z inicjacja krzepniecia i wzrost przpueszcz sc naczynia, aktyw proteazy i inakt antyproteazy(nasilenie trawienia ECM), bezposr prowadza do smierci innych typow kom

Tkanki bronia sie przed smiercia z rak RFt przy pomocy:

katalazy, dysmutazy nadtlenkowej, glutationu

Tl azotu, w OUN reguluje

uwalniania neuroprzekaznikow oraz przeplyw krwi, przez makrofagi wykorzystwyany jest jako cytotoksyczny metabolit zabijajac mikroorgan i kom nowotworowe

Tl azotu produkowany przez srodblonek dziala

wazodylatacyjnie i hamule akt trombocytow na wszystkich etapach. Zmniejsza rekrutacje leukocytow w ogniskach zapalnych

Syntaza tl azotu wystepuje w izoformach

1) NOS typu I 2) NOS typu II, 3) NOS typu III

Nos typu 1

nnos, enzym neuronalny o stalej ekspresji bez zadnej roli w procesie zapalnym

NOS t 2

iNOS enzym indukowany obecny w makrofagach i kom srodblonka w wyniku oddzialywania IL-1, TNF i IFN-y oraz endotoksyn bakteryjnych, W cz proc zapalnego wystp w hepatocyt, kardiomicyt i nabl oddech

NOS t 3

enos; syntetyzowany glownie w kom srodblonka

enzymy lizosomalne leukocytow

proteazy kwasne wystepuja wylacznie w obrebie fagolizosomow, zas obojetne(elastaza, koleganaza, katepsyna) zachowuja akt w ECM, powodujac uszkodz tkanek, a takze rozcinaja C3 i C5 z wytworz anfailotoks c3a i c5a

Inhibitory enzymow lizosomalnych leukocytow

antyproteazy takie jak a2-makroglobulina, a1-antytrypsyna (niedobor w plucach -> rozedma)

Neuropeptydy

jak aminy naczynioaktywne inicjuja stan zapalny. Posrednicza w przewodz bozd bolowych, reguluja napiecie sician i ich przepuszczalnosc

Neuropeptydy szczegolnie licznie wystepuja

plucach i przewodzie pokarmowym

Uklad dopelnaicza

jego skladniki kraza w osoczu w postaci niekatywnej.

Aktywowanie skladnika c3

1) klasyczna(kompleks antygen przeciwcialo wiaze c1),2)alternatywna(wielocukry bakteryjne endotoksyny),3)lektynową(osoczowa lektyna wiaze sie z monnoza powierzchni droboustruju i dalej akt dr klasyczna ale bez przeciwcial)

c3 rozcinane na

c3a i c3b. C3b przyczepiaja sie do pow patogenu i wiaza kompleks konwertazy c3 w celu akt konwertazy c5(c5->c5a i c5b->zapoczat kon etapow kaskady)

Funke dopelniacza, zmiany naczynowie

c3a i c5a zwieksz przepuszcz naczyn i rozszerzaja je poprzez stym kom tucznych do uwalniania gistaminy

Funke dopelniacza: wplyw na leuocyty

c5a, c4a, c3a akt leukocyty, zwieksz ich adhezje do srodblonka. c5a jest silnym chemoatrakt dla neutrof, monocyt, eozynofili bazofil

Funke dopelniacza fagocytoza

c3b i c3bi wiaza sie z pow patogenu i dzialaja jak opsoniny, fagocytoza przez kom, neutrofile i markofagi posiadajce receptor dla c3b

c9 niszczy

niektore bakterie(zwlaszcza Neisseria o cienk bl), wzmaga przpuszcz naczyn, zaburzenie rownowagi osmotocznej

Aktywacja dopleniacza kontrolowane jest przez

krazace oraz zwiazane z kom bialka regulatorowe

Niedobor inhibitora c1 wywoluje

chorobe zwana obrzekiem naczynioruchowym, spowodowana nadmiarem kinin w wyniku akt ukladu dopelniacza

Czynnik przyspieszajacy rozklady (DAP) kontroluje

pwstawanie konwertaz c3 i c5, nabyty niedobr DAF wystepuje w nocnej napadowej hemoglobinurii

Czynik H rowniez kontroluje

konwertazy; jego niedobor powoduje chorobe nerek zwana zespllem hemolitczno-mocznicowym, jak rowniez powoduje wysieki w zwyrodnieniu plamki zoltej

Uklad krzepniecia oraz uklad kiinin

czynnik Hagemana syntetzowany w watrobie ikraz w osoczu w post niekat, przechodzi w akt forme XIIa po kont z kolagenem, bl podstawna lub pobudzonymi plytakmi krwi

XIIa inicjuje

uklad kinin, uklad krzepniecia, uklad fibrynolizy, uklad dopelniacza

12a, uklad kinin

ostatecznie z prekursora osoczowego HMWK powstgaje bradykinina, powodujaca wz przepuszcz naczyn, rozszerz tetnicz i skurcz miesniowki gladkiej oskrzeli

Bradykinina

krotki okres poltrwania, podana podskornie powoduje bl

Kalikreina bedaca... wykazuje dzialanie

bedaca elementem posrednim kaskady kinin wykazuje dzialanie chemotaktyczne oraz wstecznie aktywuje cz XII

Uklad krzepnieia, cz Xa powoduje

wzrost przepuszcz naczyn orgaz migracje leukocytow

Trombina wzmaga(Uklad krzepniecia)

adhezje krwinek bialcyh do sroblonka oraz wytwarza fibrynopeptydy(produkt rozc fibrynogenu), ktory takze zwieksz przepuszcz scian naczyn i dziala chemotakt na leukocyty

Trombina tnie (Uklad krzepniecia)

c5 , co laczy uklad krzepniecia z ukladem dopelniacza

Uklad fibrynolizy

Plazmina katalizuje reakcje c3->c4a, co powoduje rozsz naczyn i wzrost ich przepuszczalnosci. Aktywuje takze czynnik Hagemana

Uklad dopelniacza, rozszerzenie naczyn

prostaglandyny, tl azotu, histamina

Uklad dopelniacza, wzrost przepuszczalnosci naczyn

histamina i serotonina, c3a i c5a, bradykinina, ltc4, ltd4, lte4, paf, substtancja P

Uklad dopelniacza, chemotaksja akt leukocytow

TNF, IL-1, hemokiny, c3a i C5a, LTb4, produkt bakteryjne

Uklad dopelniacza goraczka

IL-1, TNF, prostaglandyny

Uklad dopelniacza, bol

prostaglandyny, bradykinina

Uklad dopelniacza, uszkodzenie tkanek

enzymy lizosomalne leukocytow, RFT, NO

Pobudzone makrofagi oraz inne kom wydzielaja

cytokine iL-10 tlumiaca reakcje prozapalne makrofagow w ukladzie ujmenego sprzeznia zwrotengo

W przypadku niedoboru receptorow dla iL-10 u niemowlat obserwuje sie

ostre zapalenie okreznicy

Cytokiny prozapalne

IL-1, il-6, il-8, il-15, il-17, il-18, il-23, tnf

Cytokiny przeciwzapalne

il-4, il-10, il-13, tgf-B

TGF-B posredniczy w procesie

wloknieniea i naprawy tkanek

Fosfatazy tyrozynowe hamuja

sygnaly prozapalne