Średniowiecze - podstawowe informacje o epoce

4.8  4    28 kartičky    Mimisia
stáhnout mp3 Vytisknout hrát zkontrolovat se
 
otázka język polski odpověď język polski
Ramy czasowe średniowiecza:
začněte se učit
od 476 roku – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego, do 1453 roku – upadek Konstantynopola
Ramy czasowe średniowiecza w Polsce:
začněte se učit
od 966 roku – chrzest Polski, do 1543 roku – wydanie „O obrotach sfer niebieskich” Mikołaja Kopernika
Język średniowiecza:
začněte se učit
łacina, język Kościoła
Pierwsze uniwersytety europejskie powstały w:
začněte se učit
Oxfordzie, Cambridge, Paryżu, Padwie, Rzymie, Orleanie, Florencji, Pizie, Pradze i Krakowie
Kiedy powstał uniwersytet w Krakowie?
začněte se učit
1364 rok
Co odgrywało najważniejszą rolę w kulturze średniowiecza?
začněte se učit
śmierć i życie pozagrobowe (przyczyniły się do tego liczne wojny i epidemie)
Kiedy wybuchła epidemia dżumy i jakie miała znaczenie?
začněte se učit
Czarna Śmierć objęła w latach 1348-1350 całą Europę i zabiła 30% jej populacji
Charakterystyczne cechy średniowiecza:
začněte se učit
teocentryzm; uniwersalizm; asceza; dualizm świata; anonimowość; pareneza; dwujęzyczność
Teocentryzm
začněte se učit
Bóg w centrum wszystkiego
Uniwersalizm
začněte se učit
wszystkich łączy władza chrześcijańska i zwierzchność Papieża
Asceza
začněte se učit
wyrzekanie się przyjemności i umartwianie w celu osiągnięcia zbawienia
Dualizm świata
začněte se učit
wszystko ma byt doczesny, materialny oraz duchowy, wieczny
Anonimowość
začněte se učit
autorzy nie ujawniali nazwisk, unikali sławy
Pareneza
začněte se učit
literatura parenetyczna – pouczająca, propagująca postawy godne naśladowania
Dwujęzyczność
začněte se učit
łacina była drugim językiem całej Europy
Filozofia średniowiecza:
začněte se učit
chrześcijańska, oparta o Biblię oraz myśl antyczną
Scholastyka
začněte se učit
wykształcona w szkołach myśl filozoficzna, starająca się wyjaśniać rozumowo dogmaty Kościoła
Mistycyzm
začněte se učit
zakładał możliwość osiągnięcia jedności z Bogiem poprzez intuicję i uczucia
Wybitni filozofowie średniowiecza:
začněte se učit
św. Augustyn, św Tomasz z Akwinu
Style w sztuce średniowiecza:
začněte se učit
romański i gotycki
Styl romański:
začněte se učit
rzymski, XI – XIII wiek; prostota i masywność bryły, grube mury, ciężkie sklepienia, półkoliste łuki, małe i wąskie okna, wieże i półokrągłe przybudówki
Przykłady stylu romańskiego:
začněte se učit
drzwi katedry gnieźnieńskiej ze scenami z życia św. Wojciecha, kolegiata w Tumie pod Łęczycą, kościół św. Andrzeja w Krakowie
Styl gotycki:
začněte se učit
XII – XV wiek; lekkie, strzeliste budowle, łukowe sklepienia krzyżowo-żebrowe, wysokie filary, duże okna o ostrych łukach i barwnych witrażach, wieloskrzydłowe ołtarze, spadziste i strome dachy
Przykłady stylu gotyckiego:
začněte se učit
katedra Notre Dame w Paryżu, kościół Mariacki w Krakowie, ołtarz wita Stwosza, zamek rycerski w Malborku
Tematyka literatury średniowiecza:
začněte se učit
religijno-kościelna; świecka (epika rycerska, liryka miłosna, kroniki, roczniki, satyry)
Przykład epiki rycerskiej:
začněte se učit
Pieśń o Rolandzie; Pieśń o Cydzie; Opowieści o Tristanie i Izoldzie; Pieśń o Nibelungach; Słowo o wyprawie pułku Igora; Opowiadania o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu
Zabytki literackie w języku polskim:
začněte se učit
Bogurodzica; Posłuchajcie, bracia miła; Legenda o św. Aleksym; Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią; Skarga umierającego; Satyra na leniwych chłopów; Wiersz o zachowaniu się przy stole (Przecław Słota); Historyja o chwalebnym zmartwychwstaniu Pańskim (Mikołaj z Wilkowiecka)
Polscy kronikarze średniowieczni:
začněte se učit
Gall Anonim; Wincenty Kadłubek; Jan Długosz

Podstawowe informacje o średniowieczu – teocentryzm, asceza, dualizm świata

Teocentryzm (z gr. theos – bóg i z łac. centrum – środek) – pogląd uznający Boga/bogów za centrum wszystkiego, za przyczynę i cel istnienia wszystkich bytów. Jest to jeden z wielu poglądów, charakteryzujących średniowiecze. Z naszego zestawu dowiesz się o większości z nich, m.in. czym jest asceza, jak wyglądał styl romański i jak przebiegało średniowiecze w Polsce. Lekcja „Średniowiecze – podstawowe informacje o epoce” pozwoli Ci na opanowanie podstawowego materiału, niezbędnego do zdania każdej kartkówki czy sprawdzianu, a może też wzbudzi Twoje zainteresowanie tą epoką. Okres średniowiecza przestanie stanowić problem.

Średniowiecze – epoka między okresem starożytności a nowoczesnością

Początek średniowiecza to rok 476, wraz z którym nastąpił upadek cesarstwa zachodniorzymskiego, aż do 1453, czyli upadku Konstantynopola i początku renesansu oraz wielkich odkryć geograficznych. Dzieli się na wczesne, pełne (dojrzałe) i późne średniowiecze. Do charakterystycznych cech średniowiecza należały m.in. teocentryzm, uniwersalizm, asceza, dualizm świata, anonimowość, pareneza oraz dwujęzyczność. Wszystkie te terminy odnajdziesz w naszym zestawie i za pomocą fiszek szybko się ich nauczysz, a co najważniejsze zrozumiesz i zapamiętasz.

Historia wraz z Fiszkoteką

Jeżeli powyższa lekcja Ci nie wystarcza i chcesz poznać inne ciekawostki historyczne – średniowiecze nadal czeka na odkrycie! Twoją wiedzę pozwolą pogłębić jeszcze inne zestawy, które bez problemu znajdziesz na stronie Fiszkoteki. Z chęcią pomożemy i podpowiemy m.in. Ważne Daty (Średniowiecze), Styl Gotycki, Rozbicie dzielnicowe, dzięki którym lepiej zrozumiesz średniowiecze w Polsce, modę, która wtedy panowała czy dokładniej zapamiętasz średniowieczne daty.

Komentář:

Paulina napsal: 2011-03-23 18:04:09
Bardzo dobre informacje, na prawdę przydatne :)))

KiNiA napsal: 2011-04-18 20:02:33
super

Kasia napsal: 2011-09-12 19:30:59
Świetna pomoc i bardzo czytelna:)

kasiajanicka1996 napsal: 2013-09-22 12:14:57
Bardzo mi się to przydało!!!! :D

Chcete-li přidat komentář, musíte se přihlásit.