otázka  |
odpověď |
|
začněte se učit
|
|
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
dramat młodopolski („teatr ogromny”).
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
realistyczny (konwencja szopki) oraz fantastyczny.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
sojusz inteligencji z chłopami oraz problem szans na odzyskanie niepodległości.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
realizm, symbolizm, impresjonizm.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Cała akcja toczy się w podkrakowskich Bronowicach, w jednej izbie zwanej świetlicą,
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Akcja i czas są zdeterminowane przez prawdziwe wydarzenia. Dramat rozgrywa się w nocy z 20 na 21 listopada 1900 roku, w noc oczepin
|
|
|
Dramat jako wielka synteza sztuk: začněte se učit
|
|
Wyspiański twierdził, że na scenie, prócz warstwy literackiej, powinny współistnieć inne przejawy sztuki, takie jak malarstwo, muzyka czy poezja
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Trwa wesele krakowskiego poety i jego wybranki. Gośćmi są zarówno ludzie z wyższych sfer, jak i mieszkańcy Bronowic. Z początku obserwujemy relacje między nimi - część Krakowian jest uprzedzona do chłopów, część wręcz przeciwnie - np. Pan Młody jest bardzo zafascynowany ich życiem, natomiast Dziennikarz traktuje chłopów z wyższością. Pod koniec aktu I państwo młodzi za namową Racheli, w żartach, zapraszają na uroczystość chochoła stojącego w sadzie oraz każdego, kogo ze sobą weźmie.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Kiedy wybija północ, do izby, w której córka gospodarza usypia małe dziecko, wchodzi Chochoł. Następnie Marysi ukazuje się widmo jej zmarłego przed laty narzeczonego. Do Dziennikarza przybywa Stańczyk, nadworny błazen Zygmunta Starego, który przypomina mu o niewoli narodowej (Polska była wtedy pod zaborami). Poecie ukazuje się Rycerz symbolizujący minioną chwałę i siłę narodu. Przed Panem Młodym stawia się Hetman Branicki uważany za symbol zdrady.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Dziadowi ukazuje się Jakub Szela - chłopski przywódca rzezi galicyjskiej. Do Gospodarza przybywa Wernyhora, aby wezwał on lud do powstania. Daje mu szczegółowe wytyczne oraz złoty róg, w który należy w odpowiedniej chwili zadąć, aby zachęcić ludzi do walki o wolność. Gospodarz jest zmęczony, więc róg przekazuje Jaśkowi i idzie spać. Chłopak ma za zadanie powiadomić chłopów, żeby o świcie stawili się uzbrojeni pod kaplicą.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Zbliża się świt, goście są zmęczeni, rozmawiają. Czepiec próbuje obudzić Gospodarza, kiedy w końcu mu się udaje, ten z początku nie pamięta co działo się w nocy, ale z czasem wszystko sobie przypomina. Wezwani przez Czepca chłopi z kosami przybywają i wszyscy z niecierpliwością oczekują na znak. Kiedy w oddali słychać tętent kopyt ludzie nieruchomieją - do pomieszczenia wbiega Jasiek i uświadomiwszy sobie, że miał zadąć w róg, próbuje go znaleźć, jednak bez skutku.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Nagle za nim pojawia się Chochoł i mówi Jaśkowi, że ten zgubił róg, kiedy sięgał po czapkę z pawim piórem. Zdesperowany chłopak bezskutecznie próbuje obudzić wszystkich obecnych w izbie. W końcu Chochoł zaczyna grać na skrzypcach, a wszyscy podrywają się i tańczą w rytm.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
"""Trza być w butach na weselu"", ""Miałeś, chamie, złoty róg, miałeś, chamie, czapkę z piór: czapkę wicher niesie, róg huka po lesie, ostał ci się ino sznur, ostał ci się ino sznur”, ""Wyście sobie, a my sobie, każden sobie rzepkę skrobie"""
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Włodzimierz Tetmajer, malarz, ożenił się z chłopką Anną Mikołajczykówną. Znany i lubiany zarówno wśród chłopów, jak i krakowian. Ponieważ mieszka w Bronowicach, zdążył już poznać i zrozumieć chłopów. W noc wesela przychodzi do niego Wernyhora. Niestety, okazuje się, że Gospodarz jest niezdecydowany, nie ma za grosz umiejętności przywódczych, czy konsekwencji w działaniu. Ostatecznie, zamiast wziąć na siebie brzemię rozpoczęcia powstania, postanawia powierzyć je nieodpowiedzialnemu Jaśkowi.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Lucjan Rydel, poeta, żeni się z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Jego zafascynowanie chłopskim życiem można określić jako przykład młodopolskiej ludomanii (chłopomanii). Rydel niesamowicie zachwyca się żoną, adoruje ją na każdym kroku. W jego głowie żyje poezja i marzenia, można powiedzieć, że "patrzy na świat przez różowe okulary". Uważa chłopskie życie za coś cudownego, wieczną sielankę i samą przyjemność, chociaż tak naprawdę nie zna i nie rozumie obyczajów panujących na wsi.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Jadwiga Mikołajczykówna, siostra Anny, piękna, młoda i dostojna kobieta. Jest zdystansowana do tego, co dzieje się wokół, pragnie być "pełnoprawną" gospodynią, tak jak Anna. Jadwigę denerwuje gadatliwość męża i jego poetyckie zapędy, nie jest romantyczna, jak on. Między nią, a Panem Młodym widać różnicę w postrzeganiu świata i sposobie myślenia.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, jest bratem Gospodarza i młodopolskim poetą. W jego twórczości dominują pesymistyczne nastroje związane z bezsensownością istnienia - dekadentyzm. Na weselu głównie flirtuje z kobietami - Maryną i Rachelą. Poetę cechuje sztuczność - na siłę pogrąża się w smutku, tracąc szczerość uczuć. Jego poezja jest pozbawiona autentycznego znaczenia a on sam, według Rycerza, który mu się objawił, stał się "skrzydlatym ptakiem", zamiast być "zwiastunem".
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Rudolf Starzewski, redaktor krakowskiego konserwatywnego pisma "Czas". Uważa się za lepszego od chłopów, nie traktuje ich jako siły narodowej, kpi z ich zainteresowania polityką i sprawami narodowymi. Udaje zrozpaczonego, zmartwionego patriotę. Poprzez swoje zachowanie stara się ukryć prawdziwe przez niego postrzeganie rzeczywistości, czyli fakt, iż zaakceptował sytuację w Polsce, jest bierny i bezkrytyczny. Stańczyk, który ukazał mu się w noc wesela, próbuje wzbudzić w nim poczucie wstydu.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Pepa Singer, córka Żyda, karczmarza. Uosobienie poezji według Poety. Cechuje się typową młodopolską wrażliwością, jest modnie ubrana i uczesana. Można podsumować ją, jako kobietę młodopolską - pełną wdzięku, kobiecą, niezależną artystkę.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Hersz Singer, bronowicki karczmarz, ojciec Racheli. Żyd bardzo kocha i dba o swoją córkę, co jest dość zaskakujące w porówaniu do jego innych cech. Na weselu nie jest mile widziany przez wszystkich, a zwłaszcza przez swoich dłużników. To osoba, która zawsze pilnuje interesów. Nawet w trakcie zabawy dyskutuje o spłacie pożyczki przez Czepca z Księdzem, który jest jego partnerem. SInger jest rzeczowy, konretny, gospodarczy, patrzy na wesele Rydla z chłopką krytycznie.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Żyd płaci mu czynsz za karczmę, poza tym są partnerami w interesach. Dzięki niemu Czepiec przekonuje się do oddania długu Żydowi. Jako ksiądz ma duży autorytet i wszyscy liczą się z jego zdaniem. Do małżeństwa państwa młodych odnosi się sceptycznie.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Przeżył rabację galicyjską i wciąż nie może się pogodzić z bolesnymi wspomnieniami. Martwi się, że podobna rzeź znowu może mieć miejsce. W nocy objawia mu się zjawa Jakuba Szeli, przywódcy rabacji galicyjskiej.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Błażej Czepiec jest wójtem i starostą weselnym. Mzna o nim powiedzieć, że jest to typowy chłop. Zawzięty, porywczy, uparty i niezbyt rozgarnięty - najpierw działa, a później myśli. Interesuje się polityką i śledź aktualne wydarzenia. W każdej chwili jest gotów rozpocząć walkę za wolną Polskę.
|
|
|
Inni bohaterowie realistyczni začněte se učit
|
|
Inteligencja: Radczyni, (ciotka Pana Młodego), Zosia i Maryna, Maria, Haneczka (siostra Pana Młodego), Nos. Chłopi: Gospodyni (Anna Mikołajczykówna żona Gospodarza), Marysia, Jasiek (brat Panny Młodej, zgubił złoty róg), Kuba (brat Panny Młodej), Ojciec, Klimina (siostra Czepca), Kasper (syn Czepca), Wojtek, Isia (córka Gospodarza).
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Legendarny ukraiński wieszcz. Ukazuje się Gospodarzowi i wzywa do powstania. Przekazuje mu też złoty róg i wskazówki, co zrobić, żeby powstanie się powiodło. Jest symbolem pojednania, walki i wolności. Przedstawiony jako "dziad z lirą".
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Konstrukcja ze słomy zakładana zimą, w celu ochrony roślin (krzaków róży). W dramacie Chochoł zostaje przez państwa młodych "zaproszony" na wesele. Przychodzi wraz z innymi postaciami fantastycznymi w nocy i ukazuje się Isi, która go odpędza. Chochoł symbolizuje idee wyzwoleńcze, odrodzenie. Na końcu dramatu Chochoł gra hipnotyczną i pełną pesymizmu melodię, przez co można też postrzegać go jako istotę bierności, upadku.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Nadworny błazen króla Zygmunta Starego znany z mądrości i dużej wiedzy politycznej. Ukazując się Dziennikarzowi, wytakuje mu bierność, zakłamanie i "usypianie" narodu swoimi działaniami dziennikarskimi.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Zawisza Czarny, jest symbolem męstwa, siły, odwagi. Widzi go Poeta - Rycerz chce ożywić jego poezję, tknąć w niego ducha walki i patriotyzmu.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Hetman Branicki, symbolizuje zdradę. Reprezentuje sarmacki pogląd, uważa, że szlachta nie powinna bratać się z chłopami. Uważa, że najważniejsze jest dbanie o własny interes.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Widmo Jakuba Szeli, przywódcy rabacji galicyjskiej. Symbolizuje zbrodnie rabacji, o których należy pamiętać i nie lekceważyć. Ukazuje się Dziadowi.
|
|
|
|
začněte se učit
|
|
Zmarły na gruźlicę narzeczony Marysi, ukazuje się właśnie jej. Symbolizuje utraconą miłość i cierpienie.
|
|
|
