2. Powstawanie prawa

powstawanie prawa

złożony proces społęczny, w rezultacie którego kształtują się albo zostają ukształtowane normy prawne o określonej treści, obowiązujące w określonej grupie społecznej

charakter procesu powstawania prawa

1 charakter spontaniczny 2 charakter procesu zorganizowanego

fakty prawotwórcze

formy powstawania prawa - stanowienie, umowa, kształtowanie się prawa zwyczajowego, precedens prawotwórczy

źródła prawa

1 fakty prawo tworzące 2 rezultaty faktów prawo tworzących

źródła poznania prawa

każdy dokument lub inna forma przekazu z której czerpiemy informacje o prawie

kształtowanie się prawa zwyczajowego - 1

wykształcenie się w społeczności zwyczaju postępowania w określony sposób i przekonania, że jest ono wyznaczone przez wiążącą normę - NORMĘ ZWYCZAJOWĄ

kształtowanie się prawa zwyczajowego - 2

wykształcenie przekonania, że norma zwyczajowa powinna być realizowana jako prawna, a jej przekroczenie powinno być sankcjonowane

kształtowanie się prawa zwyczajowego - 3

organ państwa rozstrzyga konkretną sprawę na podstawie normy zwyczajowej - NORMA PRAWA ZWYCZAJOWEGO

akt uznania normy

czynność podjęcia przez organ państwa decyzji na podstawie normy zwyczajowej

zwyczaje

powszechne nawyki określonego zachowania w określonych okolicznościach, które wykształciły się w jakiejś grupie społecznej i nie są uznawane przez organy państwa za wiążące

stanowienie

czynność konwencjonalna kompetentnego organu państwa, przez którą ów organ żąda, aby normy prawne przez niego kształtowane były realizowane

współstanowienie

akt stanowienia dokonywany przez co najmniej 2 podmioty

umowa

fakt prawotwórczy, czynność co najmniej dwustronna, poprzez którą strony uczestniczące w niej ustalają wiążące je normy generalne i abstrakcyjne

precedens prawotwórczy

fakt prawotwórczy, która polega na tym, że organ państwa rozstrzyga określoną sprawę mimo braku w prawie podstaw do jej rozstrzygnięcia lub ich niedostatecznego określenia

ratio decidendi

norma, którą prawodawca czyni podstawą rozstrzygnięcia w przypadku powstania precedensu prawotwórczego

stare decisis

zasada związana precedensem, zgodnie z którą ratio decidendi powinna być podstawą rozstrzygnięcia wszystkich podobnych spraw

szczegółowe uregulowanie procesu prawodawczego w państwach demokratycznych

1 kto jest upoważniony tworzyć prawo 2 zakres spraw regulowanych danym rodzajem aktów 3 formy 4 przebieg procesu prawodawczego 5 ogłoszenie

zamknięty system źródeł prawa

system, w którym prawo może być tworzone tylko w formach wskazanych w konstytucji lub tylko przez podmioty przez nią upoważnione

fazy prac przygotowawczych

1 faza przygotowawcza 2 konwencjonalny akt stanowienia

faza przygotowawcza

1 zamysł by uregulować jakąś dziedzinę spraw 2 przygotowanie projektu aktu normatywnego 3 uzgodnienie z różnymi podmiotami i analiza krytyczna 4 przedłożenie organowi, który ma kompetencje do ustanowienia

prawodawca faktyczny

ludzie uszestniczący w procesie przygotowania i stanowienia aktów normatywnych oraz wywierających rzeczywisty wpływ na ukształtowanie treści tych aktów i nadanie im określonego kształtu redakcyjnego

prawodawca formalny

podmiot wyposażony w kompetencje prawodawcze i dokonujący konwencjonalnego aktu stanowienia, choć sam nie prowadzi wszystkich prac prawodawczych

inicjatywa ustawodawcza

kompetencja pewnych podmiotów do dokonania czynności polegającej na przedłożeniu kompetentnemu organowi państwa projektu ustawy z takim skutkiem, że organ jest zobowiązany do rozpatrzenia i podjęcia decyzji ws. ustanowienia albo odrzucenia