Epika – odmiany, elementy strukturalne, kategorie estetyczne

5  1    27 kartičky    lenka1
stáhnout mp3 Vytisknout hrát zkontrolovat se
 
otázka język polski odpověď język polski
akcja
začněte se učit
odmiana fabuły w utworze dramatycznym lub epickim; ciąg działań i przeciwdziałań bohaterów dążących do osiągnięcia określonych celów; główne fazy akcji to: zawiązanie, rozwinięcie i rozwiązanie
antycypacja
začněte se učit
pojawianie się elementów tekstowych w kolejności niezgodnej z porządkiem czasowym lub logicznym; zakładanie czegoś jeszcze nieistniejącego
dygresja
začněte se učit
odejście od głównego tematu narracji i rozwijanie przez pewien czas w jej obrębie jakichś tematów ubocznych
epizod
začněte se učit
zdarzenie lub sytuacja luźno włączone w nadrzędny porządek fabuły i niemające istotnych konsekwencji dla jej całościowego przebiegu; dzięki epizodom możliwe jest nakreślenie tła zdarzeń
fabuła
začněte se učit
układ zdarzeń opisanych w dziele epickim lub dramatycznym, składający się na koleje życiowe postaci; każde ze zdarzeń pozostaje w określonych związkach z pozostałymi zdarzeniami oraz z nadrzędną całością
fabuła epizodyczna
začněte se učit
najprostszy typ fabuły, którą wypełniają zdarzenia w znacznym stopniu usamodzielnione, nieskładające się na uporządkowane całości wyższego rzędu
fabuła jednowątkowa
začněte se učit
fabuła o ograniczonej liczbie epizodów; typowa dla noweli i tragedii
fabuła wielowątkowa
začněte se učit
fabuła typowa dla powieści i przybierająca najbardziej urozmaicone formy; najczęściej wyróżnia się w niej wątek główny i wątki poboczne
inwersja czasowa
začněte se učit
opowiadanie wydarzeń w powieści odchodzące od porządku chronologicznego, przyjmujące inny układ czasowy
kompozycja
začněte se učit
budowa świata przedstawionego dzieła, powiązanie i układ współtworzących go motywów oraz ich zespołów; zawsze stanowi w pewnym stopniu realizację schematów kompozycyjnych właściwych całym zbiorom dzieł, należących do danych rodzajów i gatunków literackich
kompozycja otwarta
začněte se učit
kompozycja pozbawiona wyrazistych konturów i proporcji, uzewnętrzniająca fragmentaryczność świata przedstawionego i wieloznaczność powiązań między jego elementami
kompozycja zamknięta
začněte se učit
kompozycja, która wyraziście porządkuje świat przedstawiony, akcentuje jego zwartość i skończoność
mowa niezależna
začněte se učit
jeden ze sposobów przytaczania słów postaci w utworze narracyjnym: cytowany tekst uzyskuje autonomię i nie jest składniowo podporządkowany tekstowi narracyjnemu
mowa pozornie zależna
začněte se učit
jedna z metod przytaczania słów bohatera w tekście narracyjnym; słowa wchodzą w obręb wypowiedzi narratora, ale są przekazem tego, co mówił lub myślał bohater; najczęściej służy przedstawianiu przeżyć bohaterów
mowa zależna
začněte se učit
jeden ze sposobów przytaczania słów postaci w utworze narracyjnym: cytowany tekst jest podporządkowany narracji i stanowi zdanie podrzędne
narracja
začněte se učit
wypowiedź przedstawiająca ciąg minionych zdarzeń ułożonych w jakimś porządku czasowym, postacie w nich uczestniczące oraz okoliczności, w których się rozgrywały; może przyjmować formę opowiadania lub opisu
narracja auktorialna
začněte se učit
opowiadanie prowadzone z perspektywy narratora wszechwiedzącego, dysponującego nieograniczoną wiedzą o przedstawianych zdarzeniach i mogącego je autorytatywnie oceniać
narracja autorska (trzecioosobowa)
začněte se učit
narracja, w której narrator znajduje się na zewnątrz świata przedstawionego i rozwija o nim relację
narracja pamiętnikarska (pierwszoosobowa)
začněte se učit
narracja, w której narrator opowiada jako „ja” o zdarzeniach z własnego życia i jest równocześnie bohaterem utworu
narracja personalna
začněte se učit
narracja prowadzona w trzeciej osobie, ukazująca wydarzeniach z punktu widzenia jednej lub kilku postaci
narrator
začněte se učit
odmiana podmiotu literackiego; fikcyjna osoba opowiadająca w dziele epickim, podmiot narracji, z której wyłania się świat przedstawiony dzieła: postacie, zdarzenia, miejsca zdarzeń itd.
opis
začněte se učit
podstawowy składnik narracji (obok opowiadania); ukazuje statyczne elementy świata przedstawionego, czyli tło zdarzeń, wygląd bohaterów itd.
opowiadanie
začněte se učit
zasadnicza forma narracji; wypowiedź przedstawiająca zdarzenie lub ciąg zdarzeń, czyli fabułę; jej główne wyróżniki: forma czasu przeszłego, środki gramatyczne i leksykalne pozwalające podkreślać narastanie w czasie opowiadanych zdarzeń, sposoby uwyraźniania zależności między zdarzeniami
retardacja
začněte se učit
celowe opóźnianie relacji o zdarzeniu, na którym koncentruje się ciekawość czytelnika
retrospekcja
začněte se učit
przywoływanie zdarzeń wcześniejszych od danego momentu opowiadanej fabuły, dokonywane w świadomości bohatera lub z jego punktu widzenia
sytuacja narracyjna
začněte se učit
zespół okoliczności, w których narrator przedstawia swoją opowieść, wpływających na jej kształt i uzewnętrznionych w toku opowieści
wątek
začněte se učit
ciąg zdarzeń w obrębie fabuły utworu, obejmujący dzieje jednej lub wielu postaci; wyróżnia się wątek główny, wątki uboczne oraz wątki obiegowe (wielokrotnie powracające schematy przebiegu zdarzeń)

Rodzaje epiki - to proste!

Epika jest to jeden z trzech gatunków literackich, obok liryki i dramatu. Obejmuje utwory pisane prozą i wierszem, w których świat przedstawiony ma charakter fabularny, a podmiot liryczny występuje jako narrator, z jego opowieści jawią się losy bohaterów.Epika ma wielopłaszczyznową strukturę - sytuacja narracyjna oraz fabuła. Najczęściej występującym sposobem przedstawiania wydarzeń jest narracja 3-osobowa, podczas której narrator dystansuje się wobec bohaterów. Występuje także narracja w 1 osobie, wtedy narrator jest bohaterem wydarzeń.

Cechy epickie

Pierwsze utwory epickie powstały już w starożytnej Grecji i są to Iliada i Odyseja Homera. Świat przedstawiony jest to świat opisany w dziele literackim. Jego elementy składowe to: czas, miejsce wydarzeń, układ zdarzeń i bohaterowie. Akcja jest to przebieg wydarzeń, które powinny stanowić spójną całość. Są to starania bohaterów zmierzające do określonego celu. W dziełach epickich często występuje dialog. Jest to rozmowa pomiędzy bohaterami, czasami w wypowiedź jednego z nich może wtrącony być także komentarz narratora. W przygotowanej przez nas lekcji szczegółowo poznasz wszystkie elementy składowe epiki. Zapraszamy także do innych naszych lekcji: liryka - odmiany strukturalne, rodzaje i gatunki literackie oraz dramat - odmiany strukturalne.

Lekcje z Fiszkoteką!

Jak najszybciej zapamiętać wiadomości związane z dziełami epickimi? Odpowiedź na to pytanie jest banalna. Z Fiszkoteką! Nasz sposób nauki umożliwia zapamiętywanie w rekordowo krótkim czasie. Na pewno w mig zapamiętasz takie pojęcia jak: mowa zależna, mowa niezależna, czy retrospekcja. To wszystko za pomocą tradycyjnych fiszek, które zostały przedstawione w interaktywny sposób. Nuda to pojęcie, z którym na pewno nie spotkasz się podczas nauki na naszej platformie. Różnorodne tryby nauki, nagrania mp3 oraz Inteligentny System Powtórek — to wszystko sprawia, że naprawdę ciężko jest wpaść w rutynę. W Fiszkotece możesz uczyć się za pomocą różnych zmysłów, co sprawia, że zapamiętywanie jest jeszcze szybsze. Dołącz do nas i zobacz jak szybka i przyjemna może być nauka naszą metodą!

Chcete-li přidat komentář, musíte se přihlásit.