otázka |
odpověď |
Omów charakter pater familias. začněte se učit
|
|
Rodzina rzymska byla patriarchalna, wszyscy jej członkowie podlegali zwierzchnictwu pater familias. Pozycję pater familias zajmowal obywatel rzymski, podlegały mu wszystkie osoby w rodzinie. Sam nie podlegał niczyjej władzy, miał pełna zdolnosć prawną i mógł występować na zewnątrz jako samodzielnu podmiot prawa. Pozycje pater familias zajmowało się niezależnie od wieku czy posiadania własnej rodziny. Niedojrzały, ktory po śmierci ojca stał się osobą sui iuris z punktu widzenia prawa stawał się p
|
|
|
začněte se učit
|
|
Agnatio to węzel prawny łączący zwierzchnika familijnego z osobami podległymi jego władzy. W zakres władzy pater familias wchodziło się przez urodzenie albo przez akt prawny (przysposobienie, wejście żony pod władzę męża, legitymacja dziecka). W szerszym znaczeniu agnacja to grono osób, które podlegałyby zwierzchnictwu pater familias, gdyby ten żył. Agnacja powstawała wyłącznie w linii męskiej, chociż agnatami mogły byc zarówno kobiety jak i mężczyźni. Kobieta, która wchodziła do rodziny swojego
|
|
|
začněte se učit
|
|
Pod wpływem rozwoju gospodarki towarowo-pieniężnej i słabnięciem władzy pater familias kognacja stopniowo wypierała agnację. Kognacja to pokrewieństwo krwi na pochodzeniu jednej osoby od drugiej lub wilu osób od jednej osoby (zarówno po ojcu jak i po matce). Początkowo kognacja wywoływała skutki natury moralnej i mogła stanowić przeszkodę w zawarciu małżeństwa, ale poza tym nie miała żadnego znaczenia prawnego. W okresie dominatu, w czasach justyniańskich kognacja całkowicie wyparła agnację. Sto
|
|
|
Jakich członków rodziny rozróżniamy jeśli mowa o pokrewieństwu jednej osoby od drugiej? začněte se učit
|
|
Przy pokrewieństwu jednej osoby od drugiej mówimy o pokrewieństwie w linii prostej (linea recta) i wstępnych-ascendentes (ojcien, dziadek, pradziadek) i zstęnych (syn, wnuczek, prawnuczek).
|
|
|
JAkich członków rodziny rozróżniamy jeśli mowa o pochodzeniu grupy osób od jednego przodka? začněte se učit
|
|
Jeśli mowa o pokrewieństwie w linii bicznej (linea obliqua) to wyróżniamy colloterales czli krewnych bocznych. Kognacja między rodzeństwem powstaje przez pochodzenie od jednych rodziców (rodzeństwo rodzone-fratres germani) albo od jednego rodzica (rodzeństwo przyrodnie po tym samym ojcu - consanguinei, rodzeństwo przyrodnie po tej samej matce - uterini).
|
|
|
Jak oblicza się stopień pokrewieństwa? začněte se učit
|
|
Stopień pokrewieństwa oblicza się wg zasady Quod generationes, tot gradus (Ile urodzeń tyle stopni). Stopień pokrewieństwa jest równy liczbie urodzeń koniecznych do powstania pokrewieństwa.
|
|
|
začněte se učit
|
|
Powinowactwo (adfinitas lub affinitas) to stosunek powstający między jednym z malżonków, a krewnymi kognatycznymi drugiego. Źródłem powinowactwa jest ważnie zawarte małżeństwo.
|
|
|
JAkie określenia osób związanych powinowactwem istniały w prawie rzymskim? začněte se učit
|
|
Socer - teść, socrus - teściowa, gener - zięń, nurus - synowa.
|
|
|
Czy powinowactwo miało znaczenie prawne? začněte se učit
|
|
Powinowactwo nie miało znaczenia prawnego. W przypadku rozwiązania małżeństwa stanowiło jedynie przeszkodę małżeńską. Małżeństwa nie mogli zawrzeć: ojczym z pasierbicą, macocha z pasierbem, teść z synową, teściowa z zięciem.
|
|
|
Jaka była sytuacja prawna osób alieni iuris? začněte se učit
|
|
Osoba alieni iuris to taka, która podlega zwierzchnictwu pater familias. Osoba taka miała ograniczoną zdolność prawną, była pozbawiona zdolności majątkowej - nie mogła mieć nic swojego - Nihil suum habere potest. Dla wszystkich osób alieni iuris, wolnych i niewolników istniała intytucja peculium. Peculium dla najstarszego filius familias było początkiem samodzielności majątkowej. Władza pater familias ograniczala się do zakresu prywatnoprawnego. Wolna osoba alieni iuris mogła sprawować funkcje p
|
|
|