WykładRóżnice09

Inteligencja a skuteczne radzenie sobie w sytuacjach nowych (Stern, Binet, Galton i Piaget)

* Stosunek do nowości można opisywać na wymiarze NEOFOBIA vs NEOFILIA * Wiele koncepcji odwołuje się do sytuacji nowości: - koncepcja Strelaua: Wysoka reaktywność wiąże się z unikaniem sytuacji nowych.

Czy na podstawie zachowań i reakcji dziecka w niemowlęctwie można przewidywać poziom inteligencji w wieku dorosłym?

* Badania z wykorzystaniem HABITUACJI wykazują, że im szybsza habituacja (utrata zainteresowania bodźcem) oraz im dłuższy czas przypatrywania się nowym bodźcom, tym wyższy poziom IQ w wieku 4-6lat. * Co oznacza szybsza habituacja? - tempo asymilacji - zachęcanie swoim szybkim nudzeniem otoczenia do interakcji z nim, co powodowałoby większą ilość bardziej zróżnicowanych bodźców - szybsze tempo procesów nerwowych; na poziomie UN - im szybsza habituacja tym rzadziej dochodzi do okresów dekoncentrac

Do jakiego stopnia zadanie powinno być nowe dla jednostki, aby było diagnostyczne dla oceny poziomu jej inteligencji?

1. Pogląd Raaheima: najlepsze są średnio nowe bo pozwalają na inteligentne wykorzystanie przeszłego doświadczenia. W całkowicie nowych ważniejsze są czynniki emocjonalne niż intelektualne, z poznawczych ważna jest np. zdolność do przełamywania fiksacji, do unikania sztywnych nastawień, umiejętności ujmowane jako rodzaj zdolności twórczych (raczej niż intelektualnych) 2. Pogląd Sternberga: Zadania poznawcze o średnim stopniu nowości pozwalają stwierdzić łatwość i szybkość automatyzowania procesów

Doświadczeniowa subteoria inteligencji Sternberga.

Teoria ta zakłada, że miarą zdolności intelektualnych jest: * skuteczne radzenie sobie w sytuacjach nowych: badania Tetewsky'ego- 2 klasyczne zadania: porównywanie liter + rotacje umysłowe. WYNIK: Tempo rotacji umysłowych jest skorelowane z IQ tylko jeśli materiał rotowany jest nowy! * szybkie automatyzowanie czynności poznawczych - badanie Neubauera - wyuczanie się pojęcia percepcyjnego (klipiec!): Słabe ale istotne korelacje z inteligencją płynną.

Wnioskowanie na podstawie absurdalnych przesłanek (Marr i Sternberg).

WYNIKI: * Grupa uzdolniona podawała szybciej odpowiedzi, gdy przesłanki były zwyczajne albo nowe, ale nieistotne * Grupa kontrolna potrzebowała tyle samo czasu na rozwiązywanie obu typów zadań nowych. * Cechujące zdolne dzieci różnicowanie komponentów ważnych i nieważnych (selektywne kodowanie) - prawdopodobnie jest to związane z poświęcaniem większej uwagi elementom ważnym.

Eksperyment Jupiter- replikacja eksperymentu Marr i Sternberga.

* Założenie: nowość jest kategorią zbyt ogólną, należy odróżnić przesłankę metaforyczną od absurdalnej. Uwzględniono także twórczość, temperament (co było różne od oryginalnego badania) - zamiast dzieci wybitnie zdolnych zbadano dzieci niewyselekcjonowane. * pomiar inteligencji: Raven * pomiar zdolności twórczych: Test Myślenia Twórczego * WYNIKI: 1. Poziom błędów a inteligencja i zdolności twórcze: Tylko dla przesłanek istotnych (dla nieistotnych brak różnic pomiędzy inteligencjami). Liczba błę

Inteligencja a strategie poznawcze.

* Wg Sternberga, jeżeli zadanie jest znane to jest wykonywane w sposób względnie zautomatyzowany dzięki komponentom wykonawczym. Natomiast jeśli zadanie jest nowe, to wykonywane jest w sposób kontrolowany i wspomagany przez czynniki wyższego rzędu- METAKOMPONENTY. >>> Metakomponenty, włączają się" gdy zadanie jest nowe lub nietypowe! [Strategia- celowa i skuteczna kompozycja procesu poznawczego, dokonywana na poziomie metakomponentów]

Badania Hunta- rola strategii poznawczych w mechanizmach inteligencji.

* Hunt wykazał, że test Ravena może być rozwiązany na dwa sposoby: (dwie strategie): 1. Strategia postaciowa: polega na dobieraniu brakującego elementu na podstawie graficznego układu bodźców, tak aby cała matryca tworzyła, dobrą figurę" w sensie czysto wizualnym- kierowanie się zasadą domknięcia. 2. Strategia analityczna: polega na abstrahowaniu logicznych współzależności między elementami zadania, a następnie wybieranie takiej możliwości, która najlepiej spełnia wyabstrahowane wcześniej zależ

Inteligencja a strategie rozwiązywania testu analogii (Nęcka)

* Eksperyment Saturn-0 (przesłanki dziwaczne i istotne) - pomiar inteligencji: Raven (wersja wykluczająca strategię postaciową) - pomiar zdolności twórczych: Test Urbana i Jellena. WYNIKI: Im wyższa inteligencja tym mniej błędów; Poziom inteligencji płynnej koreluje ze strategią analityczną; Brak związku między zdolnościami twórczymi a rozumowaniem przez analogię! [strategia analityczna: osoby dłużej reagują w fazach wczesnych, krócej w fazie wyboru; strategia globalna: szybsza reakcja w fazach

Strategie rozwiązywania testu analogii a cechy osobowości i temperamentu (Eksperyment Saturn-1, Nęcka)

* Metody: komputerowy test analogii, Raven, Test Znajomości Słów, EPQ Eysencka, KTS Strelaua. * Inteligencja skrystalizowana -> wybór strategii analitycznej i wyższa neurotyczność! * Mobilność poznawcza, ekstrawersja, kłamstwo- korelują z globalnością. [Jeśli osoby mobilne poznawczo są osobami łatwo przezwyciężającymi fiksację funkcjonalną i nastawienie, to preferencja strategii globalnej wydaje się uzasadniona- unikają pułapki nastawienia i analizy przed posiadaniem wszystkich info.

Strategie rozwiązywania testu analogii a cechy z, pogranicza" osobowości i inteligencji. (Eksperyment Saturn-2, Nęcka)

* Cechy z pogranicza osobowości i inteligencji: - ABSORPCJA: skłonność do głębokiego angażowania się w aktualnie wykonywaną czynność i blokowania informacji dopływających z zewnątrz [podatność hipnotyczna ale też twórczość, plastyczność myślenia, skłonność do częstej zmiany zachowania w zależności od sytuacji (mobilność poznawcza)] - SKŁONNOŚĆ DO POPADANIA W DOŚWIADCZENIE AUTOTELICZNE- łatwość wzbudzania motywacji immanentnej * Skala Doświadczeń Intelektualnych (SDI) wyróżnia 3 czynniki, intele

Inteligencja a strategie poznawcze- podsumowanie.

1. Od czego zależy poprawność wykonania testu analogii i wybór strategii? - Poprawność od poziomu sprawności intelektualnej - Wybór strategii od inteligencji oraz osobowości: strategia analityczna = wyższy poziom inteligencji, neurotyzm; strategia globalna = ekstrawertycy, duża mobilność poznawcza, duża absorpcja 2. Interpretacja stwierdzonych zależności, w duchu" koncepcji Sternberga: - Osoby analityczne: preferujące strategię analityczną- wykonują poszczególne operacje (w trakcie rozwiązywani

Cechy temperamentu/osobowości a inteligencja.

1. Badania Raine i innych.: jedno z nielicznych badań podłużnych, w których sprawdzano związek między cechą temperamentu- poszukiwaniem stymulacji- a inteligencją. - Hipoteza aktywności fizycznej: sama aktywność fizyczna sprzyja lepszemu rozwojowi inteligencji. 2. Inteligencja a temperament (Strelau) Testowano 3 hipotezy: I. Hipoteza wspólnego podłoża: dwa konstrukty wykorzystywane w koncepcjach temperamentu i inteligencji: pobudzenie/aktywacja, czas reakcji. > Im większy poziom pobudzenia korow